 |
Рыгор Крушына (сапраўднае iмя -- Рыгор Казак). Нарадзiўся ў 1907 г. пад Слуцкам, памёр у 1979 г. у ЗША.
Першыя вершы i апавяданьнi ўбачылi сьвет у 1927 г. У тым жа годзе ён далучыўся да пiсьменьнiцкага аб'яднаньня "Маладняк", сябрам якога быў да ягонага роспуску ў 1932 г. Потым належаў да Беларускага Зьвязу пiсьменьнiкаў. Ягоныя творы, у першую чаргу лiрычныя вершы, друкавалiся ў такiх часапiсах, як "Чырвоная зьмена", "Савецкая Беларусь", "Беларуская вёска", "Росквiт" i "Полымя". У канцы 30-х ён меў значныя цяжкасьцi: была забароненая публiкацыя тому ягоных вершаў, ужо падрыхтаванага да друку. У гэты час Крушына займаўся галоўным чынам лiтаратурнымi перакладамi. У 1944 г. ён пакiнуў Беларусь; жыў спачатку ў Нямеччыне, потым у ЗША. На эмiграцыi выдаў яшчэ сем кнiжак лiрычных вершаў.
- МАIМ БРАТОМ
Як з дрэва цьвет, злавесны лёс
Вас разагнаў віхром па сьвеце
I кожны ў сьвет свой крыж панёс,
Радзіму маючы наўвеце.
Мае выгнаныя браты
Аж за хрыбтамі Гімалаю!
Я вам пішу свае лісты
Бяз маркі — марай дасылаю.
Спляліся нэрвамі радкі,
Пяюць аб страшна перажытым:
Усюды чорныя грудкі —
Агонь прайшоў, як град над жытам.
Вядзе нядоля шлях віты,
Бяздомных гоніць па чужыне.
I я і ўсе мае браты
Жывём на лепшым успаміне.
Як мы, ступiўшы за парог,
Сямейны гоман чулі ў хаце,
Як на Вялікадні пірог
Між нас, дзяцей, дзяліла Маці.
А сёньня думкі паплылі
З журбой балючай, нявыгойнай.
Мы -- ва вандроўным караблі,
Ня маем прыстані спакойнай.
Мы ўсе пазналі жах і сум.
Рыпіць жыцьцё ў жабрачым стане.
Сьціхае ўсё: ў пяскох самум
I буры-штормы ў акіяне,
I ў белых тундрах маразы,
I ў горах громы землятруса.
А шум бярозы і лазы
Ня моўкне ў сэрцы Беларуса.
Штогод расьце, гучыць мацней, —
Шлях да Радзімы пракладае...
Сьмяяцца й плакаць, як даўней,
Душа трывожная жадае.
1945
