8 траўня 2008 г. у Налібоцкай парафіі адбылася імша, хросны ход на могілкі, і жалобнае набажэнства, ў памяць 127 налібачанаў, што загінулі ад рук партызанаў з атраду братоў Бельскіх 65 гадоў таму.
Фота — 65nalibaki.at.tut.by |
Ксёндз пробашч а. Марыян Шэршань каля адзінага ў РБ помніку ахвярам партызанскага гвалту склаў невялікую прамову ў памяць налібачанаў, што трагічна загінулі ў 1943‑м.
Самая старая парафіянка падзялілася сваімі ўспамінамі аб трагедыі. Паводле яе словаў, партызаны меліся спачатку дамовіцца з кіраўніцтвам мясцовай самаабароны, каб «зымітаваць» карную акцыю ў пэўнай частцы Налібокаў. Відавочна, партызаны мусілі здаць адпаведную справаздачу ў БШПД, які вымагаў ад атраду Бельскіх «больш рашучых дзеяньняў супраць пасобнікаў гітлераўцаў», але, калі верыць гэтай інфармацыі, спрабавалі абысьціся малой крывёю. Аднак папярэдне ўзгоднены сцэнар (калі ён меў месца) не спрацаваў, бо ў кагосьці з самаабароны ня вытрымалі нервы, і ён застрэліў разьведчыка зь перадавога партызанскага патруля, што справакавала помсту, абсалютна неадэкватнага маштабу, і накіраваную ў значнай ступені супраць мірнага насельніцтва, а не «самаабароны».
Трагедыя ў Налібоках, як і многія іншыя злачынствы супраць цывільнага насельніцтва ў былой БССР, зьдзейненыя рознымі бакамі, па‑ранейшаму застаецца належным чынам не дасьледаванай, вінаватыя ў ёй неназванымі і неасуджанымі.
Увосень на экраны сьвету мусіць выйсьці галівудзкі «блёкбастэр» прысьвечаны пазытыўнаму боку дзейнасьці атраду Бельскіх — ратаваньню цывільнага насельніцтва габрэйскіх гета ад зьнішчэньня, але наўрад ці глядач атрымае аб’ектыўную карціну, не даведаўшыся пра кошт, які за безумоўна высакародную місію «Ерусаліму ў лесе» заплаціла насельніцтва Налібокаў.
Пазьбягаючы заклікаў да помсты і міжнацыянальнай варажнечы, варта памятаць таксама пра пэрсанальную адказнасьць канкрэтных людзей за канкрэтныя злачынствы, якая ня мае тэрміну даўнасьці. Усе акты гвалту супраць мірнага насельніцтва, кім бы і супраць каго яны не былі накіраваныя і якім б высокімі мэтамі не апраўдваліся, мусяць быць аб’ектыўна дасьледаванымі, і вінаватыя мусяць панесьці, хаця б пасьмяротную і сымбалічную, але адказнасьць.
Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7
Каментары