Нашы антыкамуністы могуць святкаваць: 3 ліпеня Парламенцкая асамблея Арганізцыі бяспекі і супрацоўніцтва ў Еўропе прыняла рэзалюцыю: «Аб’яднанне падзеленай Еўропы: абарона правоў чалавека і грамадзянскіх свабод у ХХІ стагоддзі ў рэгіёне АБСЕ». У гэтым дакуменце АБСЕ асудзіла нацызм і сталінізм за генацыд і злачынствы супраць чалавечнасці, прызнала іх вінаватымі ў развязванні Другой сусветнай вайны і абвясціла 23 жніўня – дзень падпісання пакту Рыбентропа–Молатава – Днём памяці ахвяраў нацызму і сталінізму. Піша Анатоль Сідарэвіч.
З гледзішча фармальнай логікі і права ПА АБСЕ прыняла правільнае рашэнне.
Ёсць дзве крайнія палітычныя плыні: камунізм (левая) і фашызм (правая). Але камунізм як плынь у сацыялізме існаваў з першае паловы ХІХ ст. Меліся нават рэлігійныя формы камунізму, і ў духу Евангелля тагачасныя камуністы абвяшчалі ўсіх людзей братамі. Як самастойная левая плынь камунізм аформіўся ў 1919 годзе, калі быў заснаваны Камуністычны Інтэрнацыянал. Тады ж, у 1919‑м, у Італіі узнікаюць і першыя фашысцкія арганізацыі.
У камунізме ХХ ст. шмат плыняў. Адна з іх – бальшавізм. У бальшавізме вылучаецца сталінізм.
У фашызме таксама шмат разнавіднасцяў: уласна італьянскі фашызм, фашызм іберыйскі (партугальскі і іспанскі), нацыянал‑сацыялізм (быў нават беларускі) і г.д.
ПА АБСЕ зрабіла слушна, не асудзіўшы камунізм як плынь, бо ў лік асуджаных маглі б трапіць камуністы – ахвяры нацызму і сталінізму, камуністы, якія загінулі, змагаючыся супраць, фашызму (Італія, Партугалія, Іспанія), нацызму і сталінізму.
Калі разважаць лагічна, то, асуджаючы нацызм як адну з разнавіднасцяў фашызму, ПА АБСЕ павінна была б асудзіць і бальшавізм як адну з разнавіднасцяў камунізму. Аднак гэтага не адбылося. ПА АБСЕ асудзіла толькі сталінізм, г. зн. бальшавізм сталінскай эпохі (1930–1953 гг.).
ПА АБСЕ не асудзіла бальшавізм. Хоць сталінізм арганічна вырас з бальшавіцкай нецярпімасці, з бальшавіцкага экстрэмізму, з ленінізму, прававая думка Еўропы, мабыць, зважаючы на ахвяры, панесеныя ў эпоху сталінізму бальшавікамі і камуністамі шмат якіх краін, устрымалася ад асуджэння бальшавізму.
Супраць рашэння ПА АБСЕ вельмі ваяўніча змагалася дэлегацыя Расіі – правапераемніцы СССР. Яно і зразумела: калі права на кампенсацыю даўно ўжо маюць ахвяры нацызму, цяпер заявіць свае прэтэнзіі могуць і ахвяры сталінізму. Нямеччына ўжо даўно плаціць за злачынствы нацызму. Ці будзе плаціць ахвярам сталінізму Расія – пытанне ўжо не тэарэтычнае, пустапарожняе, а канкрэтнае і злабадзённае.
