У Гомелі нарадзілася чарговая «Легенда зь пяску», а ў Заслаўі рыхтуюцца вылепіць 12 залатых апосталаў.
У дахрысьціянскія часы, кажа скульптар Гэнік Лойка, цмок на беларускіх землях уважаўся за нявінную істоту, дарма што забіраў у ахвяру найпрыгажэйшых жанчынаў. З гэтым тады не спрачаліся – так было трэба. Пасьля прыйшоў сьвяты Юр’я і забіў небараку. З таго часу – як беларусы атрымалі хрысьціянства, а разам зь ім акрэсьлены падзел на дабро і зло – цмок ператварыўся ў выразна адмоўнага пэрсанажа. У горадзе над Сажом удзельнікі пленэру даводзілі адваротнае.
Прыехаўшы на месца, менчукі ўбачылі першага цмока – МАЗ, што прывёз пясок, захрас у ім і, задраўшы кузаў у неба, пагрозьліва роў рухавіком. Арганізатарам выступіў гомельскі гісторык Яўген Малікаў. Ён дамовіўся зь мясцовай уладай наконт мерапрыемства, арганізаваў валянтэраў і зладзіў невялічкую культурную праграму, падчас якой сярод іншых выступіў і аўтар «НН» Сяргей Балахонаў.
Мясцовыя скульптары на чале зь Яняй Канавалавай ад пачатку прапанавалі сп.Лойку правесьці конкурс. У іх было сваё бачаньне наконт таго, што ў рамках пленэру магло б паўстаць зь пяску, – «прыгожы гатычны замак з ільвамі і грыфонамі». Аднак менчукі цьвёрда настойвалі на супольнай працы і ў выніку працавалі разам з валянтэрамі Малікава.
На другі дзень высьветлілася, што цмок выходзіць вышэйшы за азначаны раней памер – не ў адзін чалавечы рост, а ў два. На прэзэнтацыі кіраўнік праекту будзе «зайздросьціць» гамельчукам: «Прыехалі сюды рабіць цмока, а ён у вас ужо ёсьць – сам расьце зь пяску».
Гамельчукі пад’ялдыквалі: «Вы б яго цэмэнтам замацавалі, ці што, а то шкада... » На што Гэнік Лойка традыцыйна адказдаў: «Не пясок шкадуйце – шануйце культуру, мову, што рассыпаецца ў пясок, калі пра яе ня дбаць».
Згодна зь легендай, кожны паважаючы сябе цмок мусіць мець іскрысты позірк, агністае дыханьне і сівы дым з вушэй. Стваральнікі гомельскага цмока абмежаваліся дымам з вушэй, а заміж іскраў зрабілі свайму цмоку люстэркавыя вочы, у якіх кожны, хто не баяўся скамянець, мог убачыць сваё адлюстраваньне.
Гомельскі пленэр прайшоў, а Гэнік Лойка ўжо запрашае на новы: 24–25 жніўня ў Заслаўі паўстануць 12 залатых апосталаў. Галоўная ідэя гэтага пленэру, тлумачыць ён, давесьці, што нацыя памятае пра свае сьвятыні: «Пясок рассыплецца, і апосталы зноў зьнікнуць, але мы пакажам, што памятаем пра іх і ня толькі пра іх».
Мяркуецца, што ўдзел у працы возьмуць 12 маладых скульптараў. Патрэбная дапамога добраахвотнікаў. Г.Лойка будзе асабліва рады бачыць сярод іх герояў сакавіка. Кантактны тэл. (017) 299-05-81. І сачыце за рэклямай.
Фота Паліны Гаварэнь
