Нафтагазавая вайна дадала беларусам патрыятызму. Гэта вынікае з травеньскага апытаньня, зладжанага НІСЭПД.
На сайце гэтай выціснутай ў Літву незалежнай дасьледчай інстытуцыі зьявіўся шэраг новых матэрыялаў. Бадай, яшчэ будзе нагода прааналізаваць іх болей падрабязна. А зараз — некалькі адметных штрыхоў.
Сярод беларусаў слабеюць прарасейскія настроі. Працэс ідзе марудна, але няўхільна. Вось дынаміка адказаў на пастаўленае рубам (дзякуй богу, чыста гіпатэтычнае) пытаньне: калі б давялося выбіраць між аб'яднаньнем з Расеяй і ўступленьнем у Эўразьвяз, што б вы выбралі? Год таму было 56,5% vs 29,3% на карысьць усходняга варыянту. Зараз — 47,3% vs 34,7%.
Яшчэ болей паказальныя наступныя лічбы. Калі ў студзені 14,5% лічылі, што дзеля вырашэньня энэргетычных праблемаў варта зьліцца з Расеяй у адну дзяржаву, то ў траўні такіх аказалася толькі 8,2%.
Нарэшце, задавалася і такое пытаньне: "Калі наступствы падвышэньня цэнаў на расейскія энэрганосьбіты будуць цяжкімі асабіста для вас і вашае сям'і, ці ўхваліце вы далучэньне Беларусі да Расеі?". Дык вось, у студзені сказалі "не" 49%, у траўні — 56,9% ("так" — адпаведна 35,1% і 31,7%). Бач, хоць і закідаюць нашыя пасіянары суайчыньнікам-абываталям "каўбасны мэнталітэт", але ж факт: гатовых абмяняць незалежнасьць на сытнейшы кавалак прыкметна паменела :-)
Адметна і тое, што патрыятызм, які фармуецца на нашых вачох, ня ёсьць казённым. Улада, як яна ні ўбіралася ў тогу абаронцы нацыянальных інтарэсаў, у вачох электрату ўпала. Менавіта за апошнія паўгоду — і сацыёлягі перакананыя, што гэта ёсьць наўпроставым наступствам энэргетычнага канфлікту з Масквой — зьменшыўся індэкс даверу дзяржаўным інстытуцыям і вырас давер да шэрагу недзяржаўных.
Асабліва ўражвае ракіроўка, у выніку якой незалежныя мэдыі паводле гэтага паказьніку пераўзышлі дзяржаўныя СМІ. То бок, канфлікт з Масквой капітальна пасадзіў казённую прапаганду ў галёш. У казкі пра беларускі цуд згаджаліся верыць, пакуль з усходу плылі танныя энэргарэсурсы. Прыпякло — сталі шукаць незалежную інфармацыю ды аналітыку.
У прыватнасьці, ад студзеня вырас давер да незалежных дасьледчых цэнтраў, праваабарончых арганізацыяў, свабодных прафсаюзаў... На гэтым тле яшчэ ніжэй споўз узровень даверу да апазыцыйных палітычных партыяў. Яны — у самым хвасьце адпаведнай табліцы (ніжэй за ЦВК, КДБ ды ФПБ :-).
І гэтае фіяска таксама заканамернае: у той час як улада міжволі рабіла сваім праціўнікам шыкоўныя піяраўскія падарункі (правал энэргетычнае палітыкі, келейнае рашэньне пра АЭС, скасаваньне льготаў і г.д.) — тыя адно што кангрэсілі...
Між тым казаць, што плебсу ўсё па барабане, прабачце, не выпадае. Працуйце, шаноўныя, з масай! Бо глядзеце: на пытаньне, ці мусіць быць у краіне апазыцыя дзейнай уладзе, станоўча адказваюць 55,7% (супраць — 29,6%). Яшчэ болей уражваюць лічбы падтрымкі апазыцыйных патрабаваньняў. Напрыклад, за зьмену выбарчага заканадаўства дзеля забесьпячэньня свабодных і справядлівых выбараў — 70,5%!
У прынцыпе, як бачым, маса — за палітычную канкурэнцыю. За альтэрнатыву. Але сапраўдную, а не бутафорскую.
Натуральна, за гэтымі лічбамі — шмат нюансаў, якія ў кароткім камэнтары не ахопіш. Але факт тое, што стэрэатыпнае ўяўленьне пра "каўбасную мэнтальнасьць" — яўна перабольшанае. Пакрысе ў грамадзтве выспяваюць чыньнікі пераменаў. Палітычнае ж мастацтва палягае ў тым, каб асядлаць іх :-)
