 |
Na 66‑m hodzie žyćcia raptoŭna pamior znany biełaruski falklaryst Vasil Lićvinka. Dziakujučy aŭtarskaj prahramie «Zaprašajem na viačorki», jakuju jon vioŭ z 1987 da 2003 hodu na Biełaruskim telebačańni, jaho viedali prychilniki narodnaj pieśni va ŭsich rehijonach krainy. A ziemlaki‑palešuki prymali jaho jak rodnaha ŭ časie jahonych biaskoncych navukovych ekspedycyjaŭ pa Paleśsi.
Vasil Lićvinka naradziŭsia 7 śniežnia 1941 hodu ŭ vioscy Vierchni Cierabiažoŭ, što mieścicca na Stolinščynie na samaj miažy z Ukrainaj.
Paśla zakančeńnia siaredniaj škoły hod vykładaŭ biełaruskuju movu, litaraturu i śpievy ŭ siamihodcy vioski Łuka tam ža na Stolinščynie. Paśla była słužba ŭ vajenna‑marskim flocie SSSR, vučoba na filalahičnym fakultecie Biełdziaržuniversytetu i bolš za tryccać hadoŭ apantanaj daśledčyckaj pracy, niepierapynnaha zboru i niastomnaje prapahandy biełaruskaha śpieŭnaha falkloru.
Daśledčyk narodnaj kultury Aleś Łozka havoryć, što ŭkład Vasila Lićvinki ŭ biełaruskuju falklarystyku niemahčyma pieraacanić.
«U jaho bolš dźviuchsot vialikich drukavanych prac. Heta knihi «Zimovyja śviatki», «Viesnavyja śviaty i abrady», «Kałychanki i zabaŭlanki», «Dziciačy śpieŭnik»i inšyja. A voś kniha «Śviaty i abrady biełarusaŭ» za karotki čas vytrymała až try pieravydańni ŭ vydaviectvie «Biełaruś», — apavioŭ Aleś Łozka.
U 1981 hodzie Vasil Lićvinka razam z kalehami damohsia stvareńnia na filalahičnym fakultecie BDU navukova‑daśledčaj labaratoryi biełaruskaha falkloru, jakoj kiravaŭ da vychadu na pensiju.
Hetyja hady, havaryć jahony siabra i kaleha Mikoła Antropaŭ, byli samymi plonnymi ŭ žyćci spadara Lićvinki. «Byli naładžanyja, i heta samaje hałoŭnaje, źbiralnickija ekspedycyi. Jon mnie zaŭsiody havaryŭ: «Viedaješ, Mikoła, jašče tearetyčnyja pracy napišucca. Treba sabrać falklor, bo źniknie i nia budzie».
Razam sa studentami Vasil Lićvinka naładziŭ štohadovyja ekspedycyi pieravažna pa Paleśsi, vynikam čaho staŭ bahaty archiŭ labaratoryi, jaki ŭklučany JUNESKO va ŭsiaśvietnuju kulturnuju spadčynu.
Adna z tych studentak — Taciana Marozava, jakaja z tych vandrovak stała takoj ža apantanaj, jak i kiraŭnik, falklarystkaj. Ciapier jana kiruje stvoranaj Vasilom Lićvinkam labaratoryjaj. Žal straty pavažanaha nastaŭnika ŭ jaje asablivy.
«Zachapleńnie narodnaj pieśniaj jon pieradaŭ i mnie. I Vasil Dźmitravič rekamendavaŭ mianie jak zachavalnicu falklornych skarbaŭ našaha ŭniversytetu. I, kaniečnie, voś hetaja zaŭčasnaja śmierć — jana pierapyniła ŭsie našy mierkavańni, usie našy dumki. A było niekalki prajektaŭ, jakija možna było prapanavać dla raźvićcia našaj nacyjanalnaj kultury, adradžeńnia nacyjanalnaj pieśni», — skazała Taciana Marozava.
Adzin z takich pierapynienych śmierciu prajektaŭ — stvareńnie ŭ rodnaj vioscy centru rehijanalnaha falkloru Stolinščyny. Tam, u vioscy Vierchni Cierabiažoŭ Vasila Lićvinku 14 lipienia pachavali. U jaho zastalisia žonka, dva syny i ŭnuk.
