Pieršaje interviju novaha kiraŭnika biełaruskaha Kaściołu mitrapalita Tadevuša Kandrusieviča.
“Naša Niva”: Uładyka, ci z Vašym prychodam varta čakać niejkich reformaŭ u biełaruskim Kaściole?
Tadevuš Kandrusievič: Razumiejecie, nikoli nielha prosta pryjści i pačać pravodzić niejkija reformy, nia ŭnikšy da kanca ŭ sutnaść spravy. Zbolšaha ja viedaju, što siońnia ŭjaŭlaje saboj biełaruski Kaścioł. Ja peryjadyčna byvaju na Radzimie, sustrakajusia ź śviatarami i viernikami. Hetym letam adsłužyŭ imšy ŭ Brasłavie i Hudahai. Adnak mianie nie było tut 16 hadoŭ, tamu ja nia viedaju ŭsich padvodnych ciačeńniaŭ, jakija isnujuć u Kaściole. Ničoha rezkaha i kardynalnaha źmianiać u Kaściole nia budu heta dakładna. Ja viedaju, što siońnia katalictva ŭ Biełarusi maje tryvały hrunt, dobrych śviataroŭ, aktyŭnuju moładź. Heta ŭsio stanoŭčyja momanty. Razam z tym, mnie viadoma, što ŭ biełaruskich kaściołach nie zaŭsiody chapaje naležnych katalickich vydańniaŭ. U toj ža Rasiei za čas majho tam znachodžańnia było vydadziena kala 600 padobnych knižak. Ujavicie, kali taki knihazbor budzie pry kožnaj biełaruskaj parafii — heta budzie cełaja biblijateka. Ja viedaju, što pa siońniašni dzień niama poŭnaha Katechizisu, vydadzienaha pa-biełarusku, niama na našaj movie i dakumentaŭ Druhoha Vatykanskaha saboru i bahata čaho jašče, tamu ŭ hetym nakirunku praca budzie abaviazkovaja. Budziem pracavać nad tym, kab bolej suajčyńnikaŭ adčuvała śviatarskaje i manaskaje paklikańnie, bo miascovych śviataroŭ nie chapaje dla kožnaj parafii. Budu rabić usio mahčymaje, kab nie dapuskać pašyreńnie idejaŭ sekularyzmu i relatyvizmu, jakija pačynajuć daminavać šmat u jakich krainach śvietu. Budu imknucca da dyjalohu z uładami i pravasłaŭnaj carkvoj. Mnie vielmi chočacca sustrecca z uładykam Fiłaretam, ja budu bližejšym časam prasić ab hetaj sustrečy. Spadziajusia znajści ź im razumieńnie ŭ šmat jakich pytańniach. Jość vyraz pra toje, što kaścioł uvieś čas refarmujecca, tamu źmieny niepaźbiežnyja, ale nie čakajcie ich adrazu. Budziem imknucca adkazvać na zapyty viernikaŭ i času.
“NN”: Kali Vy daviedalisia pra novaje pryznačeńnie?
TK: (śmiajecca) U piatnicu i daviedaŭsia, jak i ŭsie vy. Kaniečnie, infarmacyja była i raniej, ale heta pakidajecca za ramkami luboj razmovy.
“NN”: Kali čakajecca Vaš pryjezd u Biełaruś?
TK : U Miensku budu ŭ aŭtorak, ale hety vizyt praciahniecca ŭsiaho niekalki dzion. Paśla ja pajedu ŭ Kalininhrad, Sankt-Pieciarburh, kab raźvitacca ź ludźmi, jakija doŭhi čas atačali mianie ŭ Rasiei. Siońnia, darečy, u Maskvie ja mieŭ sustreču z pasłom Biełarusi ŭ Rasiei sp. Daŭhalovym. Chacieŭ raskazać, što mianie pryznačyli novym mienska-mahiloŭskim biskupam. Jon dobra mianie pryniaŭ, skazaŭšy, što viedaje pra hetaje pryznačeńnie. A taksama ŭściešyŭsia tym, što ŭ hałavu kaściołu staviać uradženca Biełarusi. Dumaju, što kančatkova ŭ Miensk ja pierabiarusia tolki paśla 10 listapada.
“NN”: Ź jakimi dumkami i nastrojem Vy viartajeciesia na Radzimu, paśla 16 hadoŭ, jakija pražyli ŭ Rasiei?
TK: U nas ža, jak u vojsku, kudy pryznačyć Papa, tudy i jedziem. Napeŭna, što čakaŭ i maryŭ ab hetym ad taho momantu, jak źjechaŭ u Rasieju. Pomniu, kali źjaždžaŭ, to bačyŭ ź ciahnika Čyrvony kaścioł, tady mnie dumałasia, ci chutka daviadziecca tut pravieści słužbu, jak biełaruski śviatar. Jak vyśvietliłasia, hetaha daviałosia čakać cełych šasnaccać hod. Chata jość chata i z hetym ničoha nia zrobiš, na Radzimie čałaviek adčuvaje siabie zaŭsiody lepš, čym u inšych krajach. Tamu ja z pasłuchmianaściu i radaściu adniośsia da hetaha kroku Papy.
“NN”: Hetymi dniami Vy byli ŭ Vatykanie, ci mieli tam sustreču z Papam?
TK : Tak, sapraŭdy byŭ, ale z Papam nie sustrakaŭsia, u mianie byli tam zusim inšyja spravy.
“NN”: Paśla stolki hadoŭ pracy ŭ Maskvie nie škada pakidać Rasieju?
TK: Kaniečnie, heta nialohka rabić. Ja ŭkłaŭ u raźvićcio Kaściołu Rasiei vielmi šmat siłaŭ, zdaroŭja, enerhii. Pamiataju, kali ja tolki pryjechaŭ u Maskvu, to ŭ Rasiei było ŭsiaho dziesiać parafij, vosiem ksiandzoŭ i dva kaścioły. Ciapier ža, kali źjaždžaju, my majem užo 230 parafij, instytut tealohii, šykoŭnuju katedru ŭ stalicy, šmat čaho jašče. Heta ŭsio davałasia vielmi vialikaj pracaj i vieraj. Da nas pryjaždžali śviatary z usiaho śvietu — Jamajki, Indyi, — jany ŭsie vielmi dobryja ludzi, ale im treba było tłumačyć specyfiku krainy ŭ jakuju jany pryjechali pracavać. I heta było nialohka. Byli ciažkija adnosiny ź śvieckimi ŭładami, Rasiejskaj pravasłaŭnaj carkvoj, navat miascovym nasielnictvam. Z usim hetym treba było niešta rabić. Šmat pracavaŭ, ni na koha nie narakajučy. Zdajecca, što niejkich vynikaŭ usio ž dabiŭsia. Ja pakidaju ŭ Rasiei častku svajho serca, tut ja sustreŭ šmat razumnych i dobrych ludziej, ale ž śviatarskaje paklikańnie vymahaje viartacca.
“NN”: Pra što Vy budziecie kazać ludziam padčas imšy ŭ sieradu ŭ Katedry?
TK: Ciažkoje pytańnie, pra jakoje ja jašče nia dumaŭ. Zbolšaha heta budzie zaležać ad taho, jakaja evanhielika budzie ŭ kaściole ŭ sieradu. Kaniečnie, ja pavitaju viernikaŭ, jakija źbiarucca ŭ chramie. Paprašu šmat malicca za kaścioł, Papu, za siabie. Budu kazać pra toje, što nam treba być takim, jakimi nas choča bačyć Jezus i ŭsialak imknucca da hetaha.
