 Dorys Mej Lesinh |
Dorys Mej Lesinh (Tejłar) naradziłasia 22 kastryčnika 1919 h. u Kiermanšachu (siońnia Iran). U 1925 h. siamja pierajechała ŭ Paŭdniovuju Radeziju (siońnia Zymbabve). Čas, praviedzieny ŭ Afrycy, paŭpłyvaŭ na jaje tvorčaść. U 1949 Lesinh z synam ad druhoha šlubu pakinuła Afryku i pierajechała ŭ Londan.
Aŭtar ramanaŭ «Trava śpiavaje» (1950), «Marta Kvest» (1952), «Załaty dziońnik» (1962), afrykanskich natatak «Viartańnie dachaty» (1957), zborniku apaviadańniaŭ «Mužčyna i dźvie žančyny» (1963).
* * *
Zapavietnaja mara (The Sweetest Dream) 2001
Častka 1
Asieńniaje sutońnie, žoŭtyja ahni, što zapalili niedzie daloka źnizu na vulicy, achinali ad mituśni, ludzi ŭžo chutalisia ciaplej, chavajučysia ad nadychodziačaj zimy. U jaje za śpinaj była chałodnaja ciemra pustoha pakoju, ale ničoha ciapier nie mahło jaje zasmucić: jana była na siomych niabiosach ad ščaścia, jak maleńkaje dzicia, što tolki što navučyłasia chadzić. Na sercy ŭ jaje było śvietła, jak nikoli: try dni tamu jana atrymała telehramu ad svajho byłoha muža, Džońni Lineksa — tavaryša Džońni. padpisaŭ kantrakt ź fidel film z taboj raźličusia i addam usie pazyki ŭ niadzielu. Siońnia była niadziela. Mienavita hetyja słovy — «usie pazyki» — i ŭschvalavali jaje, uschvalavali da lichamankavaha stanu. Jana razumieła, što jon nia zmoža addać «usie» pazyki (jakija za stolki času paśpieli daraści da nadta ŭžo kruhłaj sumy, takoj vialikaj, što jana i rachunak daŭno pierastała vieści). Ale, musić, jon čakaŭ sapraŭdy vialikaha hanararu, kali tak upeŭniena napisaŭ joj pra hrošy. Jana padumała heta i adčuła raptam, jak muraški — pradčuvańnie čahości niadobraha? — prabiehli pa skury. Upeŭnienaść była jahonym… Nie, jana nia musić kazać — chitrykam. Navat kali jana i adčuvała heta šmat razoŭ u žyćci. Ale chiba jana pamiataje, kab choć kali‑niebudź abstaviny pierałamali jaho, kab jany jaho navat pachisnuli?
Na stale, kala jaje, lažali dva listy, jak napamin pra niejmaviernyja, ale takija častyja dramatyčnyja pieramieny ŭ žyćci. U adnym joj prapanoŭvali rolu ŭ pjesie. Frensis Lineks była aktorkaj druhoha planu, ničym nie vybitnaj siaredniaj aktorkaj, a tamu joj ničoha bolšaha za epizadyčnyja roli nikoli i nie prapanoŭvali. Hetaja rola była inšaj — z šykoŭnaj novaj pjesy dla dvuch aktoraŭ. Mužčynskuju rolu ŭ joj mieŭsia vykonvać Toni Ŭajłd, jaki da hetaha času zdavaŭsia joj niedasiažnaj zorkaj, nastolki niedasiažnaj, što jana navat i ŭjavić nie mahła svajo imia pobač ź jahonym na afišach. Mienavita jon i paprasiŭ, kab joj prapanavali hetuju rolu. Dva hady tamu jany hrali razam u adnoj pjesie, jana, jak zvyčajna, — u nievialikaj roli. U kancy niadoŭhaha pakazu — pjesa vyjšła pravalnaj — jana pačuła ŭ viečar apošniaha spektaklu, kali jany znoŭ i znoŭ vychodzili na apladysmenty: «Dobra, vyjšła vielmi dobra». «Uśmieški z Alimpu», — padumała jana, viedajučy, što hetyja jaho słovy — znak taho, što Toni zacikaviŭsia joju.
Z taho času jana nia raz zaŭvažała, što mroić, ale hetyja letucieńni zusim jaje nie biantežyli: Frensis vydatna viedała, što ŭ jaje ŭsio pad kantrolem, što jana tak prosta nia daść volu svaim eratyčnym fantazijam. Ale adnaho jana strymać nie mahła — svaich maraŭ pra toje, jak jaje talent (jana dumała, što ŭsio jašče mieła talent?) — raskryvajecca, maraŭ pra toje, što jana moža zrabić na scenie, kali joj tolki daduć šaniec. Dy ŭsio ž jana nia zmoža zarabić šmat hrošaj, u maleńkim teatry, u pjesie, jakaja mahła i nia ŭdacca. Biez telehramy ad Džońni jana b nikoli nie dazvoliła sabie pahadzicca na takuju prapanovu.
U druhim liście joj prapanavali vieści kalonku pra źnikłych, jakich rasšukvajuć blizkija (nazvu kalonki jašče treba było vybrać), u «Defendery» — dobry zarobak, i nadziejna. Heta mahło b być praciaham jaje druhoj prafesii — svabodnaha žurnalista, prafesii, jakoj jana zarablała sabie na žyćcio…
…U toj čas usie ŭžo źviartalisia da jaje, jak da staroj žančyny. Jana i sama ŭsprymała siabie staroj. Pakul nie adbylisia hetyja pieramieny…
* * *
Sioletniaja Nobeleŭskaja premija 80-ja pa liku dla eŭrapiejcaŭ. 11 laŭreataŭ — žančyny, 93 — mužčyny. 24 ź ich pisali ci pišuć pa-anhielsku, 12 - — pa-francusku, 10 — pa-niamiecku.
Zaŭtra vyznačycca nobeleŭski laŭreat miru.
