Aleh Łabovič — baćka dvuch synoŭ: Alošy i Vani. Vaniu try hady, a Alesiku 18 kastryčnika spoŭnicca šeść. I naleta jon pojdzie da škoły. Baćka zaŭsiody chacieŭ, kab jahony syn vučyŭsia ŭ biełaruskaj klasie. I jon svajho dabiŭsia.
Aleh Łabovič zaŭsiody chacieŭ, kab jahony syn vučyŭsia ŭ biełaruskaj klasie. Ale sa ździŭleńniem jon daviedaŭsia, što ŭ Biarozie niama takich.
 Aleh Łabovič |
Aleh Łabovič naradziŭsia ŭ Vaŭkavysku ŭ 1976 h. Z adnaho hodu žyćcia žyŭ u vioscy Sakałova. Sam vučyŭsia ŭ biełaruskamoŭnaj Sakałoŭskaj škole (jana i ciapier ličycca biełaruskaj). Na leta časta jeździŭ da babuli ź dziadulem u Zelvienski rajon (Navasiołki). Skončyŭ Bieraściejski dziaržaŭny techničny ŭniversytet. Piać hadoŭ pracuje ŭ AAT «Biarozaŭski matoraramontny zavod». Inžyner-kanstruktar.
Spadar Aleh źviarnuŭsia ź listom da načalnika rajonnaha adździełu adukacyi sp. A. Kuryłoviča. U adkazach było napisana:
«...U rajonie naličvajecca 23 ahulnaadukacyjnyja škoły i 16 dziciačych daškolnych ustanoŭ, jakija ździajśniajuć navučańnie i vychavańnie na biełaruskaj movie. Haradzkija škoły i dziciačyja sady źjaŭlajucca rasiejskamoŭnymi pavodle žadańnia baćkoŭ. Na padstavie zajaŭ zakonnych pradstaŭnikoŭ viadziecca kamplektavańnie hrup i klasaŭ. Biełaruskaja mova vyvučajecca va ŭsich škołach rajonu biez vyklučeńnia. Va ŭsich dziciačych daškolnych ustanovach pravodziacca zaniatki na biełaruskaj movie z metaj vychavańnia nacyjanalnaj samaśviadomaści. Va ŭsich ustanovach adukacyi ažyćciaŭlajecca vychavaŭčaja rabota pa dałučeńni dziaciej da kulturnaj spadčyny biełaruskaha narodu: znajomstva z etnahrafijaj, krajaznaŭstvam, falkloram. Pravodziacca z vykarystańniem biełaruskaj nacyjanalnaj vopratki narodnyja śviaty, hulni, inšyja formy raboty, pracujuć hurtki dekaratyŭna-prykładnoha mastactva.
Asabliva bahaty vopyt raboty pa farmiravańni biełaruskaj kultury, nacyjanalnaj samaśviadomaści dziaciej daškolnaha ŭzrostu napracavany ŭ dziciačych sadach № 8, № 3 h. Biarozy, a taksama va ŭsich haradzkich škołach.
Takim čynam, biełaruskaja mova, kultura narodu nie hublajucca, i kali budzie žadańnie i zajavy baćkoŭ z metaj vychavańnia i navučańnia dziaciej u biełaruskamoŭnych hrupach dziciačaha sadu i biełaruskamoŭnych klasach škoły, adździeł adukacyi, razam z navučalnymi ŭstanovami, budzie spryjać ich adkryćciu».
«...Sapraŭdy, va ŭsich škołach horadu vykładańnie vučebnych pradmietaŭ viadziecca na rasiejskaj movie. U peryjad z 1987 da 1996 hodu ŭ škołach funkcyjavali biełaruskamoŭnyja klasy: u kožnaj paraleli było pa piać takich klasaŭ. Z zaćvierdžańniem u krainie Zakonu «Pra movy ŭ Respublicy Biełaruś» i baćki i dzieci mieli prava vybaru movy navučańnia. Tamu pastupova kolkaść biełaruskamoŭnych klasaŭ źmianšałasia i navat na siońniašni momant jany zusim źnikli...»
Tady sp. Łabovič daviedaŭsia adras i źviarnuŭsia ź listom u Miensk u hramadzkaje abjadnańnie «Tavarystva biełaruskaj movy imia Franciška Skaryny». Tam, kab abaranić jahonaje kanstytucyjnaje prava na «svabodu vybaru movy vychavańnia i navučańnia» (Kanstytucyja Respubliki Biełarusi, art.50), paraili źviarnucca ź listami na try adrasy: da ministra adukacyi, hieneralnaha prakurora i staršyni Kanstytucyjnaha Sudu.
U adkazie z TBM byli ŭkazanyja adpaviednyja adrasy.
Sp. Aleh skarystaŭsia hetaju paradaju i adpraviŭ tudy svaje zvaroty. Zvaroty ŭ prakuraturu i ŭ Kanstytucyjny Sud byli adtul pieraadrasavanyja ŭ Ministerstva adukacyi. Ministerstva daručyła rajonnamu adździełu adukacyi «vyvučyć pytańnie pra nieabchodnaść adkryćcia biełaruskamoŭnych klasaŭ u h. Biarozie… ŭ suviazi z pažadańniami zakonnych pradstaŭnikoŭ navučencaŭ i, pry nieabchodnaści ŭ ramkach pravavoha pola, vyrašyć pytańnie pra ich adkryćcio».
27 žniŭnia hetaha hodu ŭ siaredniaj škole № 2 byŭ praviedzieny schod baćkoŭ pieršaklaśnikaŭ, jakija pavinny byli pajści ŭ škołu z 1 vieraśnia. Sa 130 baćkoŭ prysutničała kala 115. Pierad imi vystupili dyrektar škoły Śviatasłaŭ Huk, nastaŭnica biełaruskaj movy Halina Chalimončyk, namieśnica dyrektara pa pačatkovych klasach Taciana Atroščanka, namieśnica zahadčyka rajonnaha adździełu adukacyi Taciana Breńka, namieśnica dyrektara pa zamiežnaj movie Taciana Hardziejčyk. Jany raspaviali, jak važna i nieabchodna ŭ naš čas vałodać nia tolki zamiežnaju, ale i rodnaju movaju.
 Nastaŭnica Vitalija Kavalčuk |
Halina Siamionaŭna pryviała jaskravyja prykłady ŭžyvańnia rodnaj movy, pakazała na faktach, što biełaruskuju movu lubiać u škole, što jaje vybirajuć vypuskniki da zdačy testavańnia, z zadavalnieńniem navučajucca ŭ klasach filalahičnaha profilu, dzie biełaruskaja mova vyvučajecca na pavyšanym uzroŭni. Sioleta siarod 10-11-ych takich klasaŭ 5. Dy ŭžo i tamu varta vučycca na biełaruskaj, što heta svaja, rodnaja mova. «Svajo słoŭka, što sałoŭka».
Baćkam było prapanavana stvaryć biełaruska-anhielskuju 1 «H»klasu. Dziakujučy pramovam vystupoŭcaŭ i žadańniu baćkoŭ, kab ichniaje dzicia ź pieršaj klasy vyvučała anhielskuju movu, u biełaruskamoŭnuju klasu było padadziena 15 zajavaŭ.
Takim čynam, upieršyniu za 10 hadoŭ u Biarozie znoŭ źjaviŭsia pieršaja biełaruskamoŭnaja klasa.
Umovy dla 1-j «H» stvoranyja navat troški lepšyja, čym dla astatnich pieršych klasaŭ. Jon adziny z 7-mi pieršych klasaŭ u škole № 2 raźmieščany ŭ samoj škole (astatnija klasy znachodziacca ŭ dziciačych sadkach). Bolšaść vučniaŭ klasy znachodziacca ŭ škole da 18-00. Tut jany i śpiać (cichaja hadzina z 14-00 da 16-00) i charčujucca. Viadzie klasu maładaja nastaŭnica Vitalija Kavalčuk, jakaja maje specyjalizacyju: pačatkovyja klasy i biełaruskaja mova.
Vitalija Kavalčuk skončyła Baranavicki vyšejšy pedahahičny kaledž. Pačała svaju pedahahičnuju dziejnaść u 2000 h., tady ŭ škole № 2 jana viała 4-tuju biełaruskamoŭnuju klasu (ciapier tyja školniki vučacca ŭžo ŭ 11-j klasie i zakančvajuć škołu). 2 hady była ŭ dekrecie, ciapier synu ŭžo 5 hadoŭ. 3 hady viała fizkulturu i sioleta, narešcie dačakaŭšysia čarhi, atrymała svaju klasu.
Sa słovaŭ spn. Vitalii, biełaruskija padručniki ŭ škole jość. Praŭda, pakul jość niedachop u knižkach-čytankach, padručnikach dla dadatkovaha navučańnia, kartkach, płakatach, bo biełaruskaja klasa była stvoranaja litaralna pierad samym pačatkam navučalnaha hodu.
Dzietki patroški asvojvajuć biełaruskuju movu i ŭžo pačynajuć pryvučać da jaje i vučyć joj baćkoŭ. Choć amal usie jany ź biełaruskich siemjaŭ (tolki adzin chłopčyk z rasiejska-armianskaj), adnak i ŭ siamji, i ŭ dziciačym sadku bolšaść žyvie ŭ rasiejskamoŭnym asiarodku.
Štodnia ŭ ich pa 4-5 urokaŭ pa 35 chvilinaŭ. I niedzie da 12:00 jany vučacca razam z nastaŭnikami. Anhielskaj movie pa-biełarusku ich navučajuć Natala Kivatyckaja i Natala Butkarova. Muzyku viadzie Ludmiła Trafimienka. Rasiejskaja mova — pakul idzie vusnym kursam. A paśla ŭrokaŭ ź imi ŭžo zajmajecca vychavacielka Taciana Ziankievič.
Chočacca padziakavać usim nastaŭnikam z druhoj škoły i supracoŭnikam rajonnaha adździełu adukacyi, jakija spryčynilisia i paspryjali adnaŭleńniu biełaruskamoŭnaha navučańnia ŭ našym horadzie. Pa-dobramu zajzdrošču inicyjataru — Alehu Łaboviču, dziakujučy nastojlivaści jakoha siońnia ŭ Biarozie jość biełaruska-anhielskaja klasa. U svoj čas nas było dvoje baćkoŭ, jakija sprabavali stvaryć dla svaich dačok takuju ž biełaruska-anhielskuju klasu, adnak my vyniku nie dasiahnuli.
 |
