Paśla toj razmovy daviedaŭsia, što litoŭcy ŭ treci raz 26 studzienia praviali pa ŭsim śviecie ahulnanacyjanalnuju dyktoŭku. Pryčym šmat kamu ź biełarusaŭ znajomy ministar zamiežnych spravaŭ Litvy Piatras Vajtekunas pisaŭ jaje ŭ Niamieččynie razam z kiraŭnikami litoŭskich hramadaŭ krainaŭ ES. Pisali i biełaruskija litoŭcy ŭ pasolstvie Litvy ŭ Miensku… Pisali, kab macavać pavahu da rodnaj movy, kab jana raźvivałasia. I heta była hramadzkaja akcyja eŭrapiejskaj krainy, dzie dziaržaŭnaść movy harantuje jaje nieŭmiručaść. Darečy, pieramožcy konkursu dyktovak robiacca medyjnymi hierojami Litvy.
Ja padumaŭ, a čamu b i nam, biełarusam, pierad 25 Sakavika nie napisać razam ahulnanacyjanalnuju dyktoŭku? Ujavicie, jak a vyznačanaj hadzinie skroź, dzie tolki mažliva: u ofisach partyjaŭ, u Tavarystvach biełaruskaj movy, u škołach i redakcyjach — sieli hramadzkija lidery razam z šarahovymi siabrami ruchaŭ i partyjaŭ. Vybitnyja piśmieńniki, historyki, navukoŭcy sieli poruč sa svaimi čytačami i razam napisali svaju dyktoŭku na temu «Čamu i jak ja śviatkuju 90‑hodździe BNR». Dyktuje aŭtar tekstu, praz radyjo «Svaboda», a taksama z aŭdyjozapisaŭ. A paśla, na mitynhu, udzielnikam razdajecca pravilny tekst. Kamisija abviaščaje pieramožcaŭ. Poŭnyja teksty drukujucca ŭ «Narodnaj voli», «Našaj Nivie»…
Sama akcyja sumiesnaha napisańnia dyktoŭki va ŭsich kutočkach Biełarusi i za jaje miežami moža stać usiaśvietnaj demanstracyjaj salidarnaści biełarusaŭ z rodnaj movaj.
Kožny zmoža zabrać dyktoŭku ŭ svoj ułasny archiŭ, pravieryć sam siabie pa matrycy i potym pakazvać dzieciam i ŭnukam tekst pieršaj ahulnanacyjanalnaj dyktoŭki.
Chto napiša tekst dyktoŭki? Našy piśmieńniki zdolnyja.
Čym uznaharodzić pieramožcaŭ? Naprykład, padaryć pieramožcu kopiju «Zvonu Voli». Maračkin užo padtrymaŭ hetuju ideju. Ciapier źviartajusia da tych ludziej, što ličać siabie palittechnolahami ci robiacca takimi napiaredadni akcyi i pakutujuć, vynachodziačy tak zvanyja mabilizacyjnyja metady.
Asobnaja tema — zvaroty da ŭładatrymalnikaŭ z prapanovami ŭziać udzieł u ahulnanacyjanalnaj dyktoŭcy. Hod tamu nielha było pradbačyć, što jany z 25 Sakavika buduć hnać chvalu akcyjaŭ pad lozunham «Za niezaležnuju Biełaruś». Heta vynik našaj nastojlivaj pracy. Naŭrad ci ŭłady dałučacca da dyktoŭki apazycyi. Ale ź ciaham času chaj sami ładziać niešta padobnaje. Kali biełarusy pa ŭsim śviecie buduć pisać u adzin dzień, demanstrujučy šanavańnie rodnaj movy, to nijakaja prapahanda nia zmoža zbeścić salidarnaść z kulturaj, z tradycyjaj.
U technalahičnych momantach majoj prapanovy šmat što treba ŭzhadniać, ale treba i rabić, navat kali pieršy raz niešta i nia ŭdasca idealna.
Darečy, viedaju, što biełarusy śvietu hatovyja dapamahčy z pamiaškańniami dla napisańnia takoj dyktoŭki našym ziemlakam za miažoju.
90‑hodździe BNR daje vielmi dobruju nahodu raspačać novuju tradycyju. I tady moj znajomy, jakomu ŭžo 75 hadoŭ, a taksama małyja, jakich baćki pałochajucca vyvodzić na vulicy, zmohuć uziać svoj udzieł u demanstracyi za partaj u honar słynnaj daty. I budučy zmahar za Niezaležnaść budzie pomnić, jak pisaŭ dyktoŭku razam ź biełarusami ŭsiaho śvietu, tym samym baroniačy movu i volu, i svaju budučyniu.
