Na zakliki redakcyi «Našaj Nivy» ŭłučyć vydańnie ŭ list suśvietnych kulturnych pomnikaŭ JUNESKA dziaržava pavinna reahavać adekvatna. Feljeton Lolika Uškina.
Naprykład, pasprabavać zasunuć u tuju kunstkameru svaje artefakty.
Perspektyva źjaŭleńnia «NN» u hierbaryi JUNESKA, biezumoŭna, nie niasie lubimamu režymu ničoha dobraha.
Ciapier kožny turyst, jaki pryjedzie ŭ Miensk, zachoča nabyć asobnik lehiendarnaj hazety, zabiaśpiečyŭšy joj biesprablemnaje isnavańnie.
Dziaržava musić lakalizavać inicyjatyvu admarozkaŭ jašče ŭ embryjanalnym stanie: prapanavać JUNESKA svaje varyjanty niemateryjalnych kulturnych šedeŭraŭ. List moža być doŭhi i cikavy. Hałoŭnaje tut – pajadnać hetkija farmaty, jak nadčasovaść i asablivaści palityčnaha momantu.
Naprykład, abvieścić niemateryjalnaj spadčynaj čałaviectva biełaruskija zarobki, jakija u pravincyi nie vychodziać za pamier sta zialonych tuhrykaŭ. Na fonie siarednich akładaŭ u susiednich krainach – Litva (500), Polšča (700) – hetki mizer budzie vyhladać superekskluzivam i jak śled pryciahnie ŭ siniavokuju akijan turystaŭ. Kamu nie cikava pahladzieć, jak ža možna pražyć na takija hrošy.
Paralelna heta dazvolić mandarynam mieć žaleznuju admazku ŭ tym razie, kali plebs pačnie ŭzbuchać nakont nizkich akładaŭ. «Daražeńkija vy maje, – skaža rabotnikam rovarnaha zavodu Sidorski, – ci čuli vy dzie, kab Sykstynskuju kapelu ci jaki Notr Dam de Pary madernizavali tolki cieraz toje, što kamuś tam niaŭtulna praz adsutnaść kandycyjaneraŭ pavietra? Naturalna, nie! Heta ž pomniki čałaviectva! Toje ž samaje i vašyja zarobki. Jakimi jany buduć pomnikami, kali my ich padvysim abo vypłacim ich zhodna z hrafikam».
Abo, naprykład, u archiŭ čałaviectva mahła b ŭvajści praktyka preventyŭnych aryštaŭ apazycyjanieraŭ za niecenzurnuju łajanku. Heta moža być padniesiena jak niejki kulturny rytuał. Ujaŭlajecie turystyčny praspekt niedzie na Zachadzie: «Uvaha! Palavańnie na apazycyjaneraŭ. Niezabyvalnyja ŭražańni: adskanavać dysydenta ŭ natoŭpie, schapić i zavieźci ŭ administracyjny sud. Dazvalajecca bić i krucić ruki. Licenzija na «vint» adnaho apazycyjanera – 4000 baksaŭ». Miarkuju, zachodniamu biurhieru takoje safary budzie kudy cikaviejšaje, čym, naviedaŭšysia ŭ «NN» razmaŭlać z Akudovičam pra toje, što «jaho niama».
Adnak, naturalna, najlepšym kulturnym abjektam, jaki aficyjny Miensk moža prapanavać na status pamiatki JUNESKA, moh by być Jon. «Apošni dyktatar Eŭropy» – chiba heta nie ekzatyčna? Chieŭry turystaŭ buduć pryjaždžać da nas, kab pahladzieć na taki cud. Naturalna, heta budzie vymahać ad jaho inšaha etykietu, bolš aryjentavanaha na čakańni natoŭpu, – standartnyja pozy, złosnyja miny tvaru, ahresiŭny leksykon.
Tak, budzie ciažka. Adnak isnuje jašče adzin arhument za toje, kab nadać jamu status pamiatki: heta ž harantyja ad usialakich naskokaŭ apazycyi. Apošnija buduć pryroŭnienyja da talibaŭ, jakija bambardavali statui Budy. Jak kazaŭ adziny viadomy kinapersanaž: «Chto ž jaho pasadzić? Jon ža pomnik».
