 |
Niaśviskaje pachavańnie Radziviłaŭ, jakoje znachodziacca ŭ tutejšym Farnym kaściole, dadaje novyja zahadki. Supracoŭnik navukovaha nacyjanalnaha zapaviedniku Siarhiej Čyściakoŭ paviedamiŭ, što ŭ radavoj krypcie da siońnia nia vyznačana, čyje mumii lažać u 32 sarkafahach.
— Usich sarkafahaŭ — 70, — udakładniaje Siarhiej Čyściakoŭ, — prynaležnaść 38 dakładna vyśvietlena. U pryvatnaści, 1999 hod prynios šmat adkryćciaŭ, bo tady ŭ Niaśviž na pracu byli zaprošanyja restaŭratary ź Litvy, jakija mieli archiŭnyja dakumenty z apisańniami.
Pavodle histaryčnych źviestak, kryptu ŭ Niaśvižy zasnavaŭ u XVI stahodździ Mikałaj Kryštaf Radzivił Sirotka. Pierad hetym jon ździejśniŭ pałomnictva da Papy Rymskaha Ryhora XIII, ad jakoha atrymaŭ pryvilej na pabudovu admysłovaha sklapieńnia dla pachavańnia rodu Radziviłaŭ. Na miescy Sirotka ŭčyniŭ dva praviły. Pa pieršaje, tut pavinny lažać tolki Radziviły. Druhoje praviła — usich niabožčykaŭ treba chavać tolki ŭ prostaj vopratcy, biez upryhožvańnia, kab paźbiehnuć rabavańnia krypty.
I ŭsio ž truny ŭ krypcie ŭskryvali. Pieršy raz hety było ŭ 1905 hodzie, kali niespadziavana sparachnieli niekatoryja truny i ich daviałosia pieramiaścić razam z mumijami ŭ novyja, biarozavyja. Druhi raz truny ŭ krypcie ŭskryvali ŭ 1953 hodzie. Savieckija navukoŭcy atrymali zahad daviedacca pra kniaski sakret balzamiravańnia. U śpiešcy daśledavańnia kamisija pierabłytała pachavańni. Niekatoryja truny nadoŭha zastalisia adčynienymi, bo ŭ 1953 kaścioł u Niaśvižy choć i nia byŭ začynieny, ale słužak tut zastałosia minimum.
Siarhiej Čyściakoŭ havoryć i pra źnikłyja sarkafahi Radziviłaŭ. Jon spasyłajecca na knihu polskaha daśledčyka Balasłava Taŭrahinskaha, vydadzienuju ŭ 1937 hodzie. Aŭtar ćvierdzić pra 102 pachavańni ŭ krypcie. Ale takaja kolkaść trunaŭ nie ŭmiaściłasia b u krypcie takich pamieraŭ, jakija ciapier.
— Jość tut pobač inšyja pachavańni, — ŭpeŭniena kaža Siarhiej Čyściakoŭ, — jany zamuravanyja ŭ ścienach. Kab pierakanacca ŭ hetym, treba pravodzić daśledavańnie z adpaviednaj technikaj.
Darečy, sioleta la Farnaha kaściołu ŭ Niaśvižy mianiali staruju aharodžu na novuju. Kali budaŭniki kapali tranšeju, natknulisia na marmurovyja plity. Nadpis na pieršaj ź ich śviedčyŭ pra kolišniaje pachavańnie. Dalej kapać zaścierahlisia. Nie vyklikali i archieolahaŭ. U vyniku pra jašče adnu zahadku havorać ciapier u Niaśvižy…
