Usio pra pieršy etap vybarčaj kampanii: 40 % zarehistravanych inicyjatyŭnych hrupaŭ — apazycyjnyja. ADS nie ŭdałosia znajści kandydataŭ na ŭsie 110 akruhaŭ. Piarestaja «Eŭrapiejskaja kaalicyja» vyłučyła 63 pretendenty. Statkievič ustupiŭ u kankurencyju z Kalakinym, a Łahviniec i Volha Kazulina — ź Labiedźkam.
29 lipienia skončyłasia rehistracyja inicyjatyŭnych hrup pa vyłučeńni kandydataŭ u deputaty pałaty pradstaŭnikoŭ. Kančatkovyja ličby atrymalisia takija: akruhovyja vybarčyja kamisii zarehistravali 422 inicyjatyŭnych hrup z 454, što padali zajaŭki.
Tolki 5 % kamand patencyjnych kandydataŭ atrymali admovy. Siarod ich i dva vyłučency Abjadnanych demakratyčnych siłaŭ (ADS) — Źmicier Vinahradaŭ (Miadzieł-Vialejka) i Ŭładzimier Pakłonski (Niaśviž).
Aficyjnaj pryčynaj u admovie ŭ rehistracyi siabra AHP Uładzimiera Pakłonskaha staŭsia vychad ź inicyjatyŭnaj hrupy dvuch čałaviek. Pakłonski mieŭsia balatavacca pa Niaśviskaj vybarčaj akruzie. U skład jahonaj inicyjatyŭnaj hrupy ŭvajšło 15 čałaviek. Adnak dvoje ź ich — syn dyrektara Krasnaźviazdoŭskaj škoły i nastaŭnica Damatkanavickaj škoły — napisali zajavy ab vychadzie. Ab pryčynach možna zdahadvacca.
Było admoŭlena ŭ rehistracyi i inicyjatyŭnaj hrupy staršyni Mienskaj abłasnoj arhanizacyi Partyi BNF Źmitra Vinahradava, jaki źbiraŭsia vyłučacca ŭ Vialejcy‑Miadziele.
Nahadajem, 24 lipienia Źmicier Vinahradaŭ byŭ zatrymany supracoŭnikami DAI — byccam by padazravali, što jahonaja mašyna kradzienaja, praz čaho nie paśpieŭ svoječasova padać dakumenty ŭ akruhovuju vybarčuju kamisiju.
Jašče adzin cikavy incydent zdaryŭsia z vyłučencam partyi BNF pa Łuninieckaj akruzie Vitalem Karatyšom, jakoha paśla rehistracyi inicyjatyŭnaj hrupy zabrali ŭ vojska. Niahledziačy na heta, chłopiec u vybarach udzielničać usio adno źbirajecca.
Bolej strataŭ na hetym etapie siarod vyłučencaŭ ADS niama. Rehistracyju paśpiachova prajšli 95 inicyjatyŭnych hrupaŭ. Ad AHP vyłučyłasia 27 čałaviek, Partyi BNF — 23, PKB — 18, BSDP — 13, budučaj BCHD — 7, byłych Partyi pracy — 4, «Nadziei» — 3.
Jak bačym, pradstaŭnikam ADS nie ŭdałosia na hetym etapie zakryć svaimi kandydatami ŭsie vybarčyja akruhi. Pavodle źviestak pres‑sakratara demsił Jurja Paciomkina, niekatoryja ź fihurantaŭ «śpisu sta dziesiaci» admovilisia ad udziełu ŭ vybarach na samaj rańniaj stadyi. U asnoŭnym heta było źviazana ź ciskam miascovych uładaŭ na ich samich, svajakoŭ, patencyjnych siabroŭ inicyjatyŭnych hrup.
Zrešty, zbor podpisaŭ — heta nie adziny z varyjantaŭ vyłučeńnia na vybary. Jość jašče mahčymaść vyłučycca ad partyjnych struktur, a taksama ad pracoŭnaha kalektyvu. Usie viadučyja apazycyjnyja partyi źbirajucca bližejšym časam pravieści źjezd, dzie mohuć być vyłučany jašče niekalki kandydataŭ.
U pryvatnaści, čarhovy raz pra deputackija ambicyi zajaviŭ siabar BSDP hienerał Valery Frałoŭ. Spačatku Frałoŭ značyŭsia ŭ śpisach ADS pa Słuckaj akruzie, ale vyrašyŭ admovicca na karyść adnapartyjca Jureviča. Ciapier ža Frałoŭ nia suprać zaniać vakansiju, jakaja ŭtvaryłasia ŭ Staŭpieckaj akruzie paśla admovy ŭdzielničać u vybarach Viktara Kryvala.
«U lubym vypadku, zakryć usie akruhi nam užo nia ŭdasca», — pryznaje Ju.Paciomkin.
Źviartaje taksama na siabie ŭvahu minimalnaje vyłučeńnie kandydataŭ ad praŭładnych partyj. Kamunistyčnaja partyja Biełarusi vyłučyła 19 čałaviek, pradstaŭnictva inšych palityčnych strukturaŭ mizernaja: Ahrarnaja partyja — 1 čałaviek, Respublikanskaja partyja pracy i spraviadlivaści — 1.
Jak i zajaŭlałasia, asobnaj kalonaj na vybary idzie piarestaja «Eŭrapiejskaja kaalicyja». Bolšaść vyłučencaŭ jakoj źjaŭlajucca siabrami niezarehistravanych Biełaruskaj sacyjał‑demakratyčnaj partyi «Narodnaja hramada» i Partyi svabody i prahresu.
Staršynia Centralnaj revizijnaj kamisii BSDP (NH) Mikałaj Kijka kaža, što na stan 28 lipienia byli zarehistravanyja 63 pradstaŭniki «Eŭrapiejskaj kaalicyi».
Mikoła Statkievič nieadnarazova zajaŭlaŭ, što vyłučency ad jahonaj kaalicyi buduć balatavacca pa tych akruhach, dzie budzie vieścisia niedastatkovaja ahitacyja za eŭrapiejskuju intehracyju i kaštoŭnaści. Sam Statkievič budzie balatavacca ŭ staličnaj Kołasaŭskaj akruzie, dzie pa śpisu ADS značycca lider PKB Siarhiej Kalakin.
U «Eŭrapiejskaj kaalicyi» viadomych asobaŭ niašmat. Ci nie pałova ŭsich vyłučencaŭ «EK» pojduć na vybary pa Miensku i Mahiloŭskaj vobłaści.
Cikavym padajecca dublavańnie proźvišč kandydataŭ, jak u śpisie ADS, tak i ŭ «eŭrapiejskim». Heta, naprykład, pradprymalnica Babrujsku Alena Miadźviedzieva.
Źviartaje nie siabie ŭvahu samavyłučeńnie pa Barysavu redaktara «Borisovskich novostiej» Anatola Bukasa, jaki składzie kankurencyju pradprymalniku z ADS i AHP Viktaru Harbačovu, a taksama adnamu ź lideraŭ «Biełaj Rusi» Viktaru Huminskamu.
Były deputat pałaty pradstaŭnikoŭ, a taksama staršynia Partyi svabody i prahresu Ŭładzimier Navasiad vyłučajecca ŭ Miensku pa Śvisłackaj akruzie, dzie jaho supiernikam ad ADS budzie Alaksandar Dabravolski. Napeŭna, pradstaŭnik AHP taksama niedastatkova addany «eŭrapiejskim ideałam».
Cikavaja kampanija budzie naziracca jašče ŭ mienskaj Jasieninskaj akruzie, dzie aproč Valanciny Śviackaj (PBNF) buduć taksama vyłučacca adzin ź lideraŭ pradprymalnickaha ruchu Alaksandar Makajeŭ (blizki da Eŭrakaalicyi) i były lider «Biełaha lehijonu» Siarhiej Čysłaŭ jak niezaležny kandydat. Apošni pryniaŭ rašeńnie pra ŭdzieł u vybarach paśla aryštu ŭ padazreńni ŭ datyčnaści da mienskaha vybuchu 4 lipienia. Kaža, što «dastała».
Pryniała rašeńnie ŭdzielničać asobna ŭ parlamenckaj kampanii i Biełaruskaja sacyjał‑demakratyčnaja hramada. Lider partyi Stanisłaŭ Šuškievič kaža: «Dla mianie stała adkryćciom, nakolki našy ludzi hatovyja pracavać». Pa źviestkach byłoha śpikiera Viarchoŭnaha savietu, ad jahonaj partyi było zarehistravana krychu bolš za 20 inicyjatyŭnych hrup. Bolšaść na Mienščynie i Homielščynie. Sam Šuškievič choča paspytać ščaście ŭ svajoj rodnaj staličnaj Adzincoŭskaj akruzie, dzie źbirałasia balatavacca Volha Kazulina, dačka palitviaźnia i eks‑kandydata na pasadu prezydenta.
U Sucharaŭskaj akruzie stalicy ad ADS vyłučajecca lider Abjadnanaj hramadzianskaj partyi Anatol Labiedźka. Z hetym rašeńniem nie pahadziŭsia žychar akruhi Aleś Łahviniec, jaki balatavaŭsia tam na papiarednich vybarach. Jon budzie ŭdzielničać u vybarach jak samavyłučeniec. Na hetuju ž akruhu pierajšła i Volha Kazulina. Taki voś vybar miž demakratami čakajecca ŭ Sucharavie.
Baraćba ŭ kankurentnych akruhach abiacaje stać intryhoŭnaj. Palityki nia peŭnyja ŭ sumlennaści padliku hałasoŭ. Adnak vybary prynamsi stanuć testam na arhanizacyju kampanii. Zrešty, sacyjalahičnyja apytańni na vychadzie z učastkaŭ čakajucca, tamu papularnaść tych ci inšych palitykaŭ taksama budzie paddavacca zamieru.
«Małady front», KCHP‑BNF, «Chartyja‑97», ŁDPB (chacia tut kančatkovaje rašeńnie jašče nie pryniataje) zajavili ab svaim bajkocie ci niaŭdziele ŭ parlamenckaj kampanii.
Takim čynam, ad demakratyčnych struktur užo zarehistravana kala 180 (hetaja ličba moža ŭzraści paśla vyłučeńnia kandydataŭ partyjami) inicyjatyŭnych hrupaŭ, što składaje prykładna 40% ad ahulnaj kolkaści kandydataŭ. Hetaja ličba adbivaje realii palityčnych nastrojaŭ u krainie. Toje samaje paćviardžaje zbor podpisaŭ.
Užo ŭ paniadziełak felčar «chutkaj dapamohi», siabra AHP z Žodzina Alaksandar Vaŭčanin prynios na pravierku pieršuju tysiaču sabranych podpisaŭ. Navat u rehijonie, što ličycca apłotam łukašenkaŭcaŭ, na Mahiloŭščynie, u Horackaj akruzie, kandydat ad Partyi BNF Andrej Jurkoŭ naźbiraŭ pieršuju tysiaču podpisaŭ litaralna za paru dzion.
Razam z tym, pieršy etap kampanii nie daje padstavaŭ spadziavacca, što z vybaraŭ‑2008 pačniecca demantaž palityčnaj manapolii na ŭładu, što sfarmavałasia ŭ krainie. Apazycyja faktyčna całkam vyklučanaja z pracesu padliku hałasoŭ. Tolki 42 vyłučency apazycyi trapili ŭ akruhovyja kamisii. Kolki z 1500 kandydataŭ trapiać va ŭčastkovyja kamisii, pakul nieviadoma.
