Biełaruś vačyma karespandentki najbujniejšaha brytanskaha telekanału, jakaja pahutaryła nia tolki z apazycyjanerami, ale i z funkcyjanerami.
«Apošniaja dyktatura Eŭropy» — takuju dosyć niearyhinalnuju nazvu maje dakumentalny film pra Biełaruś, źniaty telekampanijaj Bi‑Bi‑Si. Pahladzieć jaho možnakliknuŭšy pa hetaj spasyłcy. Dla tych, chto nia maje mahčymaści hladzieć videa, my padrychtavali ahlad videarepartažu Bi‑Bi‑Si.
«Mnohija krainy byłoha SSSR źmianilisia radykalna, ale Biełaruś, zdajecca, zastrała ŭ časie», — kaža žurnalistka Lusi Eš u toj čas, jak pa ekranie iduć kadry, źniatyja z hatelu «Jubilejny». Ranišni Miensk vyhladaje jak pustelnia. Niebaznany zamiežnik moža vyrašyć, što ŭ nas na vulicach niama ni mašynaŭ ni ludziej.
Pieršaje interviju — z Hannaj, aktyvistkaj BRSM, jakaja ŭ svaim niebahatym studenckim pakojčyku rychtujecca da ŭdziełu ŭ paradzie 3 lipienia. Staranna, niby temu na ispycie, Hanna tłumačyć, što «heta sapraŭdy vialikaje śviata dla našaj krainy», bo 3 lipienia Biełaruś była vyzvalenaja ad fašyzmu.
«Ci vy dahetul tak šmat dumajecie pra hetyja padziei?» — ź lohkim ździvam pytajecca žurnalistka. «Heta asabliva składana dla mianie, u mianie dzied zahinuŭ», — adkazvaje dziaŭčyna, nia ŭ siłach strymać raptoŭnyja ślozy. — «Heta… u jaho pamiać… Dla jaho». «It's ok», supakojvaje karespandentka dziaŭčynu, pakul taja zmachvaje ślaziny, ale hutarka ŭžo nia kleicca: ad niečakanaha napłyvu pačućciaŭ Hanna ledź moža razmaŭlać.
«Vajna pakinuła hłybokija ślady ŭ psychalohii biełarusaŭ, stvaryŭšy adčuvańnie permanentnaj niestabilnaści», — kaža žurnalistka, nazirajučy za paradam. Niedzie tam vystupaje Hanna — šrubik u idealahičnaj mašynie. «BRSM — heta abnoŭlenaja versija kamsamołu», — tłumačyć Lusi Eš, pakul pa ekranie skočuć himnasty dy latuć hielikoptery. Ale raptam vializnaja dałoń achoŭnika zachinaje abjektyŭ kamery: aperatar VVS pasprabavaŭ byŭ źniać braniravanyja «mersedes», u jakich Łukašenka źjazdžaje z paradu, pryśviečanaha vyhnańniu fašystaŭ.
Uviečary žurnalistka znachodzić Hannu ŭ natoŭpie ludziej, jakija nazirajuć za fejerverkam.
Vybuch, jaki adbyŭsia niezadoŭha paśla hetaha, žurnalisty źniać nie paśpieli. Zatoje adrazu paśla taho, jak pačynajucca aryšty, Lusi Eš skiroŭvajecca ź Ninaj Šydłoŭskaj na pošuki jaje muža, Mirasłava Łazoŭskaha. Potym aperatar Bi‑Bi‑Si cudam praślizhvaje ŭ sud, dzie idzie praces nad maładoj apazycyjanerkaj Palinaj. Paśla vyzvaleńnia Palina jedzie na lecišča, dzie siamja źbirajecca razam. «Maładziec!» kaža baćka, całujučy dačku. «Pavinien niechta zmahacca, ale kali nia my — to chto?» — kaža Pavał, brat Paliny, i, razam z žurnalistami skiroŭvajecca na dach panelnaha domu, dzie vyviešvaje eŭrapiejski dy nacyjanalny ściahi.
Spuskajučysia z dachu, Pavał navat čaplaje svoj ułasny zamok na kletcy, jakaja viadzie na dach — kab pieraškodzić tym, chto budzie zdymać ściah. «Chitra. Ale ci heta efektyŭna?» — zapytvajecca skieptyčnaja karespandentka. — «Mnohija ihnarujuć takija pratesty jak niepatrebnyja. Biełaruś źniešnie nie padobnaja da palicejskaj dziaržavy». Na adnoj ź mienskich budoŭlaŭ Lusi Eš sustrakajecca z ambitnym funkcyjaneram BRSM. Jak i varta było čakać, toj raspaviadaje žurnalistcy pra stabilnaść, mocnuju dziaržavu, i apazicyju, jakaja smokča hrošy z Zachadu.
Darečy, Lusi Eš zdoleła adšukać ceły lasny lahier apazycyi. Heta letnik chryścijanaŭ viery Evanhielskaj, tych samych, jakich sprabujuć pazbavić budynku carkvy ŭ Miensku.
«Kali ludzi razam, to ŭrad nas pabojvajecca, ale kali ludzi nasamocie, to ŭrad nia maje strachu pierad imi, — na cudoŭnaj anhielskaj ź miakkim amerykanskim akcentam kaža žurnalistcy Karalina, 14‑hadovaja dačka pastara. — Usio možna źmianicca za adnu noč».
«Mahčyma, Łukašenka tak doŭha pratrymaŭsia va ŭładzie tamu, što apazycyja padzielenaja. A moža być i tamu, što śviet ličyć, što biełaruskimi spravami musić zajmacca najpierš Rasieja. Jak by tam ni było, ale apošni dyktatar Eŭropy nie źbirajecca zdavacca ŭ bližejšaj budučyni», — robić vysnovu žurnalistka.
Cikava taksama pačytać i pasłuchać radyjorepartaž Bi‑Bi‑Si ź Biełarusi.
