kali Zachad vierniecca da maralnych pryncypaŭ zamiežnaj palityki ŭ rehijonie. Piša Vital Silicki.
Hruzina-rasiejskaja vajna jaki raz zaśviedčyła, što sučasnyja vojny heta najpierš infarmacyjnyja mierapryjemstvy, dzie pieramohu zdabyvajuć nia tolki na poli boju, ale i ŭ virtualnaj prastory.
Adnak virtualnyja vojny musiać uździejničać nia tolki na padśviadomaść, ale i na rozum. U siońniašniaj vajnie treba nia tolki zabić medyjakanały svajoj karcinkaj ci strašyłkami, ale naviazać ułasnaje vyznačeńnie zła, jakoje treba pakanać, i dabra, za jakoje varta pralić kroŭ. Adnačasova sa strełami harmataŭ i medyjnymi vojnami (u jakich adna i taja ž karcinka moža ahučvacca vajujučymi bakami jak dokaz złačyncaŭ praciŭnika), takija vojny iduć u farmacie sudovych sprečak, dzie kožny bok, spasyłajučysia na precedenty, imkniecca prydać zakonnaść i lehitymnaść ułasnym dziejańniam. Pryčym čym bolš takich spasyłak, tym mienš nadziejaŭ na toje, što normy mižnarodnaha prava i elementarnaj marali jašče majuć choć niejakaje značeńnie i karyść dla praduchileńnia ci vyrašeńnia takich kanfliktaŭ.
Dla apraŭdańnia svaich pavodzinaŭ u Paŭdniovaj Asiecii Hruzija faktyčna skarystała rasiejskuju aperacyju pa «naviadzieńni kanstytucyjnaha ładu» ŭ Čačni. Navat uličvajučy toje, što ličby pra tysiačy achviaraŭ – jaŭnaje pierabolšvańnie (ab hetym paźniej), dziejańni hruzinskich vajskoŭcaŭ, jak słušna zaŭvažaje «NN» u svaim analizie, biassprečna ciahnuli na etničnyja čystki.
U toj ža čas, abvinavačvańni Saakašvili ŭ hienacydzie možna ŭsprymać adkul zaŭhodna, ale nia z boku rasiejcaŭ. Bo kali chočacie pabačyć Mišu ŭ Haazie, to, darujcie, tolki razam z usim Kramlom – za realny, a nie medyjny, hienacyd u Čačni. Na žal, niepakaranyja złačynstvy stvarajuć doŭhaterminovuju prablemu, našmat hłybiejšuju za ich samich – nastupnaha złačyncu pakarać našmat ciažej. Hitler taksama dumaŭ, što hienacyd habrejeŭ jamu sydzie z ruk jak turkam – hienacyd armianaŭ...
Dla Rasiei ž umiašalnictva ŭ vajnu było aśviačana jak zmahańnie z hienacydam i etničnymi čystkami – tolki tak možna było damahčysia hałoŭnaj mety hetaha kanfliktu, jaki naśpiavaŭ užo niekalki miesiacaŭ, paśla taho jak Paŭdniovaja Asiecija paprasiłasia ŭ skład Rasiei, a Duma zaklikała jaje prośbu zadavolić. Nahadajem, što ZŠA i bolšaja častka ES dakazvali, što vypadak Kosava nia moža stać precedentam u mižnarodnym pravie, bo tam była pahroza hienacydu miascovaha nasielnictva i etničnych čystak. Što prydumali? Stvaryć karcinku hienacydu ŭ Cchinvali.
Vyjšła davoli nieprafesijna – chiba tolki «vyzvaleńnie» horadu 58-j armijaj daviało kolkaść ruinaŭ da patrebnaj dla medyjaprapahandy kolkaści. Zatoje, łaŭry Buša-vyzvaliciela dla haspadaroŭ Kramla pakazalisia drobnymi, i Miadźviedzieŭ pačaŭ hulać užo ŭ Čerčyla i zaklikać Zachad ad ustrymańnia ad «umiratvareńnia ahresara» – akurat u toj čas, jak rasiejskaja avijacyja praciahvała bambiožku hruzinskaj terytoryi, a abchaskija maryjanetki, chavajučysia za tankami rasijskich desantnikaŭ, adkryli druhi front.
Kali normy marali i mižnarodnaha prava pierakručvajucca i vykarystoŭvajucca dla apraŭdańnia złačynstvaŭ i ahresii – vinavatyja nia tolki tyja, chto heta robić, ale i tyja, chto hetamu nie piarečyć. Zachodnija demakratyi, jak šmat razoŭ u historyi, iznoŭ papłaciłsia za toje, što pramianiali normy prava i marali na cyničnuju realpolitik.
Amierykancy spryjali kanfliktu tym, što, faktyčna ŭsynaviŭšy Saakašvili i pryznačyŭšy jaho svaim sučym synam, jany nia tolki zapluščvali vočy na jaho zamiežnyja avantury, ale i na ŭnutranuju palityku, jakaja paśladoŭna skatyvałasia da dyktatarskaj (tut, darečy, rasiejcy całkam majuć racyju, ale znoŭ – čyja b karova myčała...) Mienavita hetaje adčuvańnie biespakaranaści pryviało hruzinskaha lidera da vysnovy, što Zachad jaho padtrymaje ŭ lubym razie. Tut navuka dla ŭsich, chto choča być čyimści sučym synam – pamiatajcie, što kali pryjdzie čas vyciahivać vas z ž... łužy, takija paplečniki mohuć uzhadać inšuju prymaŭku – pra toje, što svaja kašula bližejšaja da cieła.
Ale svaju dolu adkaznaści niasie i staraja Eŭropa. Jak heta ni paradaksalna, ale kab prystrunić Saakašvili, Zachad musiŭ apranuć na jaho «śmirenčuju kašulu» abaviazkaŭ, jakaja prymaje na siabie kraina, jakaja imkniecca stać paŭnapraŭnym siabrom eŭraatlantyčnaj supolnaści. Ale kab heta adbyłosia, tre byli dźvie rečy. Pieršaja – dakładny syhnał, što Zachad padtrymlivaje hruzinskuju demakratyju, a nie Saakašvili asabista. Heta mahło b adbycca padčas parlamenckich i prezydenckich vybaraŭ u Hruzii – čaho, jak my viedajem, nie adbyłosia. Druhaja – heta dać Hruzii dakładnuju perspektyvu dałučeńnia da NATO, što jakraz-taki vymahała b šanavańnia Hruzijaj demakratyčnych praceduraŭ i niaŭviazvańnia ŭ avantury, padobnyja da apošniaj (nasupierak tamu, što ćvierdziŭ u niadzielu premjer Rasiei Pucin). Mienavita Francyja, jakaja razam ź Niamieččynaj admovili Hruzii i Ŭkrainie ŭ eŭraatlantyčnaj perspektyvie, zaraz musić raschlobvać za ŭsiu Eŭropu kašu, jakaja zavaryłasia.
Vypravić sytuacyju ŭ rehijonie i strymać Rasieju mahčyma, tolki kali Zachad vierniecca da maralnych pryncypaŭ zamiežnaj palityki ŭ rehijonie.Na kanu nia tolki los Hruzii i stratehičnych trubapravodaŭ, što musili prajści praź jaje terytoryju. Na kanu los Ukrainy, jakaja imkliva robicca nastupnym kandydatam na destabilizacyju. Na kanu los samoj Rasii, dzie prychilniki pucinskaha kursu amal pavieryli ŭ toje, što ciapier laskat zbrojaj i puskańnie kryvi moža stać absalutna biespakaranym, a tamu prymalnym srodkam pavodzinaŭ na postsavieckaj prastory. Na kanu reputacyja samoj Eŭropy jak zamiežnapalityčnaha hulca, jaki zdolny vyrašać kanflikty i zabiaśpiečvać stabilnaść u svaim niepasrednym atačeńni.
Berlin i Paryž pajšli na sastupki Pucinu ŭ Buchareście, ale ŭ ich jašče jość šaniec paźbiehnuć usich trahičnych nastupstvaŭ palityki ŭmiratvareńnia. Vašynhton i Brusel stajać pierad vyklikam karennaha pierahladu ŭsioj svajoj palityki ŭ dačynieńni da Rasii i da postsavieckaha rehijonu, ale ŭ lubym vypadku hetaja palityka musić vypravić pamyłku niadaŭniaj realpolitik – Hruzija i Ŭkraina musiać być terminova zaprošanyja ŭ NATO, pryčym pieršaja – tolki pry ŭmovie paŭtornaj zdačy ispytu na demakratyju.
