Novaha premjera Izrailu nazyvajuć superžančynaj.
Novaja premjer Izrailu u maładości pracavała sakretnym ahientam «Masadu». Jaje nazyvajuć «superžančynaj» i źviazvajuć ź joju nadziei na abnaŭleńnie palityčnaha śvietu kriany. A jašče jana dačka vychadca ź Biełarusi.
Koliś Šymon Peres, paśla čarhovych vybaraŭ, dzie paciarpieŭ parazu nasupierak bliskučym vynikam ekzyt-połaŭ, u rospačy pramoviŭ: «Izrail takaja kraina, dzie ludzi kažuć praŭdu na apytańniach, a potym chłusiać na samich vybarach». Paśla niadaŭnich prajmeryz u kiroŭnaj partyi «Kadyma» izrailcianie mohuć uzdychnuć spakojna: nie, jany kažuć praŭdu jak na apytańniach, tak i na vybarach. Albo, kali chłusiać, dyk robiać heta ščyra — i tam, i tam. Tak ci inačaj, na pasadzie premjer-ministra Izrailu maje apynucca žančyna, jakoj usie sacyjalahičnyja apytańni ŭžo daŭno varažyli pieramohu — Cypi Liŭni.
Sp-nia Superžančyna
Vydaje na toje, što ŭ Izraili nikoha nie biantežyć vyviednickaje minułaje Cypi Liŭni. Liŭni, jakaja pavodle Sunday Times na pačatku 80-ch znachodziłasia sa specmisijaj u Paryžy, jašče padčas svajoj pieršaj kampanii stała abyhryvać na pieradvybarčych słohanach svaju kolišniuju naležnaść da «Masadu». U dziaržavie, dzie vostra staić pytańnie zamireńnia z krainami-susiedkami, u asnovu biarucca prablemy biaśpieki, a premjer čaściakom vykonvaje funkcyi hałoŭnakamandujučaha. I tamu ŭ vačach hramadztva masadaŭskaje reziume Liŭni — tolki pieravaha. Pieravaha choć by nad jaje papiarednikam Ehudam Olmertam, jaki nikoli nie rabiŭ vajskovaj ci vyviednickaj karjery, a padčas terminovaje słužby byŭ karespandentam armiejskaje hazety.
Trochhadovaja słužba Cypi ŭ «Masadzie» — nie adzinaja pieravaha z cełaha šerahu jejnych stanoŭčych charaktarystyk, jašče adna hrań jaje šmathrannaje asoby. Jana — paśpiachovaja advakatka i kiraŭnica ŭpraŭleńnia dziaržaŭnych pradpryjemstvaŭ. Vychadcam z byłoha SSSR daspadoby jaje kolišniaja pasada — ministarki repatryjacyi: taki čałaviek pavinny viedać prablemy novych hramadzianaŭ zblizku.
U suviazi z adsutnaściu daśje izrailskaja presa, nia nadta pierabirajučy metafary, paraŭnoŭvaje Cypi Liŭni z tefłonavym pakryćciom, da jakoha ničoha nia lipnie. Dziŭnym čynam,
luby niedachop Cypi Liŭni jak na ŭzmach čaroŭnaje pałački pieratvarajecca ŭ dadatnaść. Karupcyjny skandał ź jaje šefam i bližejšym paplečnikam pa partyi Ehudam Olmertam? Pobač ź im jana adno ŭvasableńnie palityčnaj čyścini. Adsutnaść dośviedu ŭ pryniaćci stratehičnych pastanoŭ? Heta sprościć joj šlach da novych, mahčyma, vyznačalnych dla losu krainy rašeńniaŭ.
«Nakinuć» novaj kiraŭničcy Izrailu možna chiba papulisckija chadžeńni ŭ narod. Z cełaj śvitaj reparteraŭ jana snoŭdałasia pamiž radami tel-aviŭskaha praduktovaha rynku, uzvažvała kavuny pierad abjektyvami kameraŭ i impetna rukałasia z rasčulenymi handlarami. Ale heta chutčej rytualnaja zaviadzionka, abaviazkovaja cyrymonija dla kožnaha izrailskaha palityka bujnoha kalibru. U štodzionnym žyćci Cypi — napraŭdu davoli demakratyčny čałaviek. Pryčym zusim nie dla presy — siady-tady navat pozna ŭviečary chodzić pa chleb ci ŭ apteku, a z persanałam absłuhi — aŭtar hetych radkoŭ byŭ śviedkam — vietlivaja, nie pychlivaja.
A jašče jana žančyna, jakaja nie chavaje svaich praŭdzivych pačućciaŭ. U śviadomaści izrailcianaŭ jana ŭpieršyniu zamacavałasia trynaccać hod tamu, kali ŭ viečar paśla vybaraŭ, na jakich pieramoh jaje tahačasny palityčny apanent Šymon Peres. Liŭni, tady jašče palityk-pačatkoviec, ščyra raspłakałasia pierad kamerami.
Cypi Liŭni — ni pravaja i ni levaja, jaskravy prykład apalityčnaha palityka. Što złośniki mahli nazvać «i našym, i vašym», a pryjacieli narakli abciakalna-pryjazna — realnaja palityka. Prykład — staŭleńnie Liŭni da pytańniaŭ relihii. Z adnaho boku, hałasuje za dazvoł leśbijskim i homaseksualnym param usynaŭlać dzietak, ź inšaha — vystupaje suprać inicyjatyvy śvieckich partyjaŭ pradavać zvyčajnyja chlebnyja vyraby na śviata Pesach (zhodna z zakonami judaizmu padčas hetaha śviata dazvalajecca spažyvać vyklučna biezdraždžavuju macu).
Druhaja Hołda Meir?
Sapraŭdy, pamiž hetymi dźviuma žančynami šmat supolnaha. Padobna da pieršaj izrailskaj abmasadarcy ŭ SSSR, Hołdzie Meir, što prykłała šmat namahańniaŭ, kab u pieršyja, samyja ciažkija hady niezaležnaści ŭ habrejskaj dziaržavy ŭstalavalisia dobryja adnosiny z mahutnaj imperyjaj, Cypi Liŭni na pasadzie ministarki zamiežnych spravaŭ taksama ŭ nialohkija dla krainy časy, padčas izrailska-libanskaha ŭzbrojenaha kanfliktu 2006 h., zrabiła šmat dyplamatyčnych vizytaŭ, kab zaručycca padtrymkaj suśvietnych lideraŭ. Nadzvyčajnaja zamiežnapalityčnaja aktyŭnaść Liŭni była zaŭvažanaja i suśvietnymi medyjami: u 2007 h. časopis Time pryličyŭ jaje da 20 najbolš upłyvovych palitykaŭ śvietu.
Jak i Hołda Meir, Cypi Liŭni šmat u čym kampramisnaja fihura i sama prychilnica palityčnaj zhody i ŭhody.U 2005 h. padčas ažyćciaŭleńnia «Prahramy adasableńnia», kali Izrail znosiŭ habrejskija pasieliščy ŭ pałasie Hazy, Cypi Liŭni ŭziała na siabie funkcyi prymirycielki ŭ haračych sprečkach pamiž apanentami i prychilnikami prahramy va ŭradzie.
I charaktary ŭ dźviuch žančyn padobnyja — napoŭnicu prajaŭlajecca ambitnaść i dabitnaść. U Cypi heta, peŭna, spadčynnaje.
Jaje baćka, Ejtan Liŭni (Bienazovič), byŭ aktyvistam habrejskaj padpolnaj arhanizacyi. Jon naradziŭsia ŭ 1919 h. u Horadni i va ŭzroście šaści hod razam sa svaimi baćkami pierajechaŭ z terytoryi Zachodniaj Biełarusi, što tady była pad Polščaj, u ziamlu Izrailu,tady — častku Brytanskaj imperyi. Za svaju padpolnuju dziejnaść Ejtan Liŭni ŭ 1946 h. byŭ prysudžany brytanskaj kalanijalnaj palicyjaj da 16 hadoŭ źniavoleńnia, ale praź jaki hod byŭ vyzvaleny padčas šturmu turmy. Maci Cypi, Sara, taksama aktyvistka habrejskaha ruchu, pakul nie ŭciakła, praviała paŭtara hodu ŭ brytanskaj turmie ŭ Viflajemie. Kab trapić u turemnuju balnicu, adkul było praściej dać łataty, ukałoła sabie ŭ žyły małako. Darečy, Ejtan i Sara byli pieršaj paraj, jakaja aficyjna zarehistravała svoj šlub paśla zavajavańnia Izrailem niezaležnaści ŭ traŭni 1948 h.
Dadamo šče, što baćki dali dačce imia Cypora, jakoje aznačaje «ptuška» ŭ pierakładzie z habrejskaj, h.zn. iŭrytu. Ź ciaham času imia paśpieła sastareć (heta ŭsio adno što ŭ Biełarusi mieć imia Hłafira ci Ahrafiena). Pavodle druhoj versii, Cypora zrabiłasia Cypi z pryčyny taho, što ŭ izrailskaj palitycy vielmi važna być «naskim chłopcam» (u našym vypadku słušniej skazać «naskaj dziaŭčynaj»), a tamu tradycyjnyja habrejskija imiony pamienšvajucca da panibrackich skarotaŭ. Tak kolišnija premjery Aryjel Šaron i Beńjamin Netańjachu nikoli nie supraciŭlalisia, kali adnapartyjcy i šarahovyja hramadzianie nazyvali ich adpaviedna Aryk i Bibi. A Cypi ažno kryŭduje, kali da jaje źviartajucca na staradaŭni ład «Cypora».
Redkaja ptuška dalacić da siaredziny Jardanu
Na fonie stabilnaha ekanamičnaha stanovišča Izrailu apošnich hadoŭ Cypi Liŭni atrymlivaje ŭ spadčynu ad papiarednika ceły žmut nieraźviazanych zamiežnapalityčnych prablemaŭ, siarod jakich najbolš ščymić palestynskaja. U svaim interviju, jakoje Cypi Liŭni dała paśla prajmeryz arabskamu telekanału «Al-Arabija», jana zajaviła, što ŭ izrailska-arabskim pytańni budzie rychtavać suajčyńnikaŭ da «balesnych sastupak».
Ciapier spadarynia Superžančyna pavinna davodzić svajo viaršynstva štodzień u režymie on-łajn, apraŭdvać nievierahodna vysoki kredyt davieru. Bo da siońniašniaha dnia Liŭni ciešyłasia vielmi pryjaznym staŭleńniem z boku hramadztva, vidać, z pryčyny taho, što izrailcianie pakul što nia mieli mahčymaści bačyć jaje na tradycyjna niaŭsiadnym u Izraili kreśle premjera.
