Žałobnaja viestka pryjšła z Maskvy — tam nia stała pierakładčycy biełaruskaj litaratury Valanciny Ščadrynoj. Ź jaje lohkaj ruki rasiejskija čytačy paznajomilisia z tvorami Vasila Bykava, Uładzimiera Karatkieviča, Anatola Kudraŭca, Uładzimiera Arłova i mnohich inšych biełaruskich prazaikaŭ.

Jana naradziłasia na Homielščynie 28 traŭnia 1927 hodu. Paśla zakančeńnia Biełdziaržuniversytetu niejki čas pracavała ŭ Biełarusi, a potym los zakinuŭ jaje ŭ Maskvu. Tam Valancina Ščadryna zaniałasia pierakładami tvoraŭ biełaruskich piśmieńnikaŭ na rasiejskuju movu, stała kansultantam Sajuzu piśmieńnikaŭ SSSR pa biełaruskaj litaratury. Uzhadvaje paet i hramadzki dziejač Hienadź Buraŭkin.

«Dla biełaruskich litarataraŭ Valancina Mikanoraŭna była ŭ maskoŭskim litaraturnym asiarodku našym ščyrym pradstaŭnikom, našym čałaviekam, bo zaŭsiody, kali my pryjaždžali ŭ Maskvu ci to na piśmieńnickija źjezdy, ci to na plenumy, ci to na niejkija inšyja mierapryjemstvy, pieršy, kaho my sustrakali na vakzale, — heta była jana. Jana turbavałasia, kab nie było ŭ nas nijakich bytavych prablem. I jana vielmi ŭvažliva sačyła za tym, što rabiłasia ŭ biełaruskaj litaratury, što drukavałasia ŭ našych časopisach, vychodziła asobnymi knižkami. I ja pamiataju dobryja słovy pra jaje Vałodzi Karatkieviča. Taksama jon havaryŭ pra jaje nia tolki jak pra pierakładčycu, jon havaryŭ pra jaje jak pra čałavieka, što voś, maŭlaŭ, i ŭ Maskvie byvajuć ža takija słaŭnyja, takija dobryja, takija ščyryja ludzi, jak Vala. Strata jaje — heta pierš za ŭsio strata dla našaj litaratury i kultury».

U liku tych šmatlikich biełaruskich litarataraŭ, čyje tvory pierakłała na rasiejskuju movu Valancina Ščadryna, i piśmieńnik Uładzimier Arłoŭ.

«Z Valancinaj Mikanoraŭnaj Ščadrynoj ja paznajomiŭsia, kali ŭ maskoŭskim vydaviectvie «Mołodaja hvardija» vychodziła maja kniha «Poka nie pohasła śvieča». Jana składałasia z dvuch raździełaŭ — umoŭna kažučy, z histaryčnaha i sučasnaha. U adroźnieńnie ad sučasnaha raździełu, jaki pierakładaŭ prosta chałturščyk, što schavaŭsia za proźviščam Piacibrataŭ, ź pierakładčycaj histaryčnaha raździełu mnie pašancavała. Valancina Mikanoraŭna bliskuča spraviłasia sa svajoj zadačaj. I ŭ tyja dni ja, kali byŭ u Maskvie, trapiŭ u jaje haścinnuju kvateru na Małoj Hruzinskaj. Hałoŭnaje ŭražańnie, jakoje zastałosia ad toj sustrečy, — uražańnie pra toje, što jana, pražyŭšy bolšuju častku svajho žyćcia ŭ Maskvie, zastałasia nośbitkaj biełaruskaha nacyjanalnaha charaktaru».

Zachapleńnie vykananymi Valancinaj Ščadrynoj pierakładami tvoraŭ Uładzimiera Karatkieviča pryviało paeta Leanida Drańko‑Majsiuka ŭ jaje siamju, ź jakoj jon paradniŭsia, zakachaŭšysia ŭ dačku Volhu.

«Valancina Mikanoraŭna pražyvała svajo žyćcio nie ź biełaruskaj litaraturaj, a — u biełaruskaj litaratury. Jana lubiła biełaruskaje słova i ŭsio rabiła dla prapahandy nia tolki tych knih našych prazaikaŭ, jakija jana pierakładała na rasiejskuju movu. Jana ŭsio rabiła, kab toje novaje, što źjaŭlałasia ŭ pierakładach inšych maskoŭskich pierakładčykaŭ, dachodziła ŭ maskoŭskija i nia tolki biblijateki, škoły, i na kožnym śviacie litaraturnym dbała, kab nivodnaje litaraturnaje naša imia nie zastałosia ŭ cieniu».

Dzie budzie pachavany prach Valanciny Ščadrynoj, jašče nia vyrašana. U jaje zastalisia dźvie dački, troje ŭnukaŭ i dźvie praŭnučki.

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna?