Vystupajučy 23 krasavika z pasłańniem narodu i parłamientu, Łukašenka imknuŭsia davieści, što zastajecca mocnym lideram i całkam kantraluje jak unutranuju situacyju, tak i zamiežnapalityčny kurs. Taksama jon raźviejaŭ nadziei na palityčnuju libieralizacyju i de-fakta paćvierdziŭ, što budzie bałansavać miž Maskvoj i Jeŭropaj.
Uvohule śpičrajtery spracavali ŭ starym duchu. Kali Łukašenka z trybuny ŭ Avalnaj zale ahučvaŭ napisanaje, to kazionnaja leksika nahadvała styl pramoŭ na kolišnich plenumach CK kampartyi. Ale, jak zvyčajna, stavała emacyjnych ekspromtaŭ, i jany najbolej cikavyja dla analizu.
Darečy, nie abyšłosia biez ahałošvańnia vajskovych tajamnic. Niečakana vyśvietliłasia, što kompleksy “Iskander” my možam rabić sami, a rakiety, kali što, kupim.
Ale heta tak, detali. Uvohule ž analityki čakali pasłańnia ź nieciarplivaściu. Ciaham šerahu hadoŭ Biełaruś była na hrebieni rasijskich prefierencyj, stryhła kupony z unikalnaj kanjunktury na zamiežnych rynkach, kajfavała ŭ sytym zastoi — tamu i pramovy z vysokich trybun hučali bravurna, pieramožna. Ale za apošni hod šmat što źmianiłasia ŭ krainie i vakoł jaje: byli vypuščany palitviaźni, pačałosia zamireńnie z Zachadam, a hałoŭnaje — hrymnuŭ kryzis.
Kamientatary zahamanili pra zmušanyja reformy, mahčymaści paŭzučaj transfarmacyi sistemy, erozii aŭtarytarnaj madeli pad upłyvam kryzisu dy jeŭrapiejskaha trendu. Ustryvožyłasia Maskva.
Narešcie, pajšli razmovy, što pravadyr užo nie toj, a novyja tendencyi ŭ palitycy spakvala farmuje maładziejšaja kamanda ŭ jahonym atačeńni.
Kali padtekst prahučałaha 23 krasavika pasłańnia sfarmulavać adnoj frazaj, to heta miesidž šmatlikim niepryjacielam: nie dačakajeciesia!
“Pakul ja prezident, my budziem ruchacca mienavita tak…”, — padkreślivaŭ Łukašenka z trybuny Avalnaj zały. Namienkłatura pavinna była ŭsiekčy: pravadyr pa-raniejšamu mocny i całkam kantraluje situacyju. Jon abvierh pahałosku, što chvost krucić sabakam, to bok — nibyta niejkaja kamanda ŭ atačeńni prezidenta padšturchoŭvaje da adychodu ad Rasii, kropkavaj libieralizacyi dy zbližeńnia ź ES.
“Rodnyja maje, supakojciesia! Ja jašče zdolny prymać rašeńni ŭ hetaj krainie. Ja jašče nie adzin hod mahu heta rabić... Prezident całkam u narmalnych kandycyjach”, — zapeŭniŭ vystupoŭca.
Tut, jak padajecca, splalisia dva matyvy: palityčnaja reŭnaść (kińcie i dumać, što niechta jašče moža vyznačać palityku ŭ hetaj krainie!) dy prahmatyčnaje imknieńnie zaścierahčy “viertykal” ad dumak pra paŭzučyja zmovy.
Adnoj z zadač pasłańnia była ideałahičnaja: lubym koštam padkreślić pravilnaść biełaruskaj madeli i hienieralnaj linii. Tamu atrymałasia pryblizna takaja traktoŭka: zaraz uvieś śviet, u tym liku i hniły Zachad, jaki i sparadziŭ toj kryzis, vykaraskvajecca ź jaho, kirujučysia de-fakta pryncypami, prazorliva vykładzienymi niekali jašče ŭ troch histaryčnych dyrektyvach biełaruskaha prezidenta.
(Kali chto nie pamiataje: u ich viałosia pra dyscyplinu, debiurakratyzacyju, ekanomiju dy aščadnaść. Ludziam stałaha vieku hetyja farmuloŭki znajomyja jašče z pastanoŭ CK KPSS.)
Pakolki admaŭlać kryzis užo niemahčyma, vynajdziena nastupnaja formuła: Biełaruś, maŭlaŭ, apošniaj uvajšła ŭ kryzis i musić pieršaj vyjści.
Uvohule ž nijakich śviežych dumak nakont šlachoŭ vychadu nie prahučała. Staŭka — na dyscyplinu, na “žiestočajšij spros”. Kali i zhadvałasia pra nieabchodnaść zamiežnych inviestycyj, to zaznačałasia, što ich varta pryciahvać pad harantyi “ad imia prezidenta”. Pra sistemny aphrejd ekanomiki, ramkavych umoŭ haspadarańnia havorki praktyčna nie było.
“Pra ekanamičnuju liberalizacyju zhadvałasia miž inšym i nie ŭ pieršuju čarhu, — adznačaje palitołah Valer Karbalevič. — Uražańnie takoje, što kiraŭnictva krainy raźličvaje vyrašać vostryja finansava-ekanamičnyja prablemy pieravažna pry dapamozie staroha instrumientaryja, u miežach raniejšaj madeli”.
Ekśpiert źviartaje uvahu i na jašče adzin miesidž, paŭtorany niekalki razoŭ. Sens taki: palityčnaj libieralizacyi nie čakajcie! Jaje ŭ nas i tak “až zanadta”. Maŭlaŭ, “niekatoryja šarłatany i admarozki” zrazumieli novyja pavievy “iak usiedazvolenaść” (chadzi dy pierakulvaj mašyny!), ŚMI chočuć razhułu žaŭcizny, ale im ničoha nie abłamajecca.
Pry hetym Łukašenka strymana pachvaliŭ inicyjatyvu “Uschodniaha partniorstva”. Pryznaŭ: novyja technałohii, inviestycyi, intelektualny patencyjał Zachadu nieabchodnyja Biełarusi dziela ekanamičnaj madernizacyi. Ale tut ža padkreśliŭ, što nie navažany “pryhinacca dy prynižacca” i raźličvaje na prahmatyčnuju supracu.
Heta viadomaja formuła aficyjnaha Minska. Kali biez dypłamatyi, to sens jaje taki:
chočacie, panovie zachodniki, našaj łajalnaści, stabilnaha tranzitu i h.d. — dyk zasuńcie padalej svaje zamaročki nakont demakratyi, pravoŭ čałavieka dy hramadzianskich svabod! Miž inšym i ABSIE Łukašenka paraiŭ pazbavicca ad “pravaabarončaha pierakosu”.
Pr hetym vystupoŭca adkrytym tekstam papiaredziŭ zachodnikaŭ, što źmianić režym cichaj sapaj pad markaj “Uschodniaha partniorstva” i ŭvohule zbližeńnia z Zachadam (praz toje, kab “patrabavać ad Łukašenki źmianić zakony, złamać vybarčuju systemu, razburyć ŚMI, addać ich apazycyi…”) — nie atrymajecca.
“Pamiatajecie, jak tut pa mardasach nadavali kalarovym revalucyjam?”, — rytaryčna zapytaŭsia Łukašenka ŭ prysutnych dypłamataŭ. Voś toje ž samaje, maŭlaŭ, budzie i z novymi płanami paŭzučaj źmieny isnaha ładu.
Aficyjny lider prapanavaŭ svaju traktoŭku pravoŭ čałavieka dy ich abarony: treba davać dychtu čynoŭnikam, kab mieniej mardavali prostych ludziej. Naturalna, taki depalityzavany pohlad na pytańnie, jaki nie pakidaje miesca dla hramadzianskaj aktyŭnaści (pa sutnaści, aphrejd schiemy “dobry car — kiepskija pany”), bolej kamfortny dla kiraŭnictva krainy, čym toj, što nakidaje Zachad.
Užyŭšy viadomuju dekaratyŭnuju aryfmietyku (kala 2 200 hramadskich abjadnańniaŭ, 15 partyj — chiba hetaha mała?), Łukašenka źvioŭ biedy apazicyi da taho, što jana strašenna dalokaja ad narodu.
Pry hetym, badaj, upieršyniu prahučaŭ piersanalny kamplimient na adras apazicyjnaha eks-kandydata na prezidenta Alaksandra Milinkieviča. Za toje, što nie stavić pałki ŭ koły kursu na zbližeńnie Biełarusi ź Jeŭropaj.
Uvohule možna pradbačyć, što
ŭłada napoŭnicu skarystaje ciapierašni razdraj u apazicyi z nahody novaj situacyi ŭ dačynieńniach Minska ź Jeŭropaj. Bolej radykalnuju častku kančatkova zahoniać u andehraund, ź liku “miakčejšych” buduć padšukvać kadry dla zapusku ŭ niejkaj pierśpiektyvie elemientaŭ “kiravanaj demakratyi” a-la Rasija.
Miž tym Łukašenka vykazaŭ kryŭdu i na pradstaŭnikoŭ rasijskaj elity, jakija, maŭlaŭ, niapravilna zrazumieli jeŭrapiejski trend Biełarusi. I navat stali sumniavacca, ci treba davać takomu nienadziejnamu chaŭruśniku “Iskandery”. Jašče raz prahučała, što biełarusy i ruskija — adzin narod.
Karaciej, adbyŭsia, užyvajučy mietafaru palitołaha Juryja Drakachrusta, sieans pahładžvańnia rasijskaha miadźviedzia.
Faktyčna biełaruski aficyjny kiraŭnik paćvierdziŭ vysnovy palitołahaŭ, što jon budzie bałansavać miž Maskvoj i Jeŭropaj, vyciskać z “Uschodniaha partniorstva” praktyčnyja vyhady, pa mahčymaści adkidajučy kaštoŭnasnyja pytańni, pra jakija choć i redukavana, ale praciahvaje nahadvać ES.
Hałoŭnaje ž — Łukašenka navažany da apošniaha vykarystoŭvać zvykły instrumientaryj, resurs stvoranaj im aŭtarytarnaj madeli. Jak u ekanomicy, tak i ŭ palitycy, i ŭ hramadskim žyćci.Pytańnie ŭ tym, nakolki vialiki hety resurs. I što moža być u vypadku, kali kryzisnyja nastupstvy akažucca bolej razburalnymi, čym bačycca kanstruktaru sistemy.
