Šerłak Chołms-2009. Robiert Daŭni ŭ stužcy Haja Ryčy.
Zamach na detektyva
Zamachi na kłasičny (pipka, kiepi i poŭnaja adsutnaść ramantyčnych suviaziaŭ) vobraz Šerłaka Chołmsa maje daŭniuju historyju. Peŭna niezadavolenyja zaprystojnaj viktaryjanskaj spadčynaj, sami brytancy ŭžo ŭ 1939 hodzie źniali niekalki filmaŭ z Bazyłam Retbarnam, dzie jaho hieroj dziejničaje nie ŭ kancy, a ŭ siaredzinie XX st., a ŭ niekatorych sieryjach malaŭniča hladzicca pobač sa svaimi novymi apanientami, złamyśnikami‑nacystami. U Biełarusi hety čorna‑bieły mini‑sieryjał davoli časta krucili napačatku 90‑ch.
Savieckaje kino: užo praz paru hadoŭ hadoŭ paśla źjaŭleńnia «najlepšaha Šerłaka Chołmsa ŭsich časoŭ i narodaŭ», pryhožatembravaha Livanava, peŭna, u procivahu, ale na chvali pośpiechu, była źniataja emansipe‑stužka «Moj piaščotna luby detektyŭ», dzie hałoŭnyja hieraini — Šerli Chołms i misis Vatsan.
Nieŭzabavie paśla taho, jak łondanski detektyŭ pakazaŭ svoj rymski nos u Halivudzie, jak na jaho zrabili film‑parodyju «Biez adzinaj začepki» (1988 h.) z Majkłam Kiejtam (niadaŭna jon hraŭ lokaja Alfreda u «Betmenie» ). Film pabudavany na efiekcie kantrasnaści: talenavity syščyk, vydatny litaratar i fienamienalny pijar‑menedžer doktar Vatsan najmaje prafiesijnaha aktora, pjaniuku i skandalista, kab toj raskručavaŭ vatsanaŭskija knihi. Ale prafiesar Maryjarci skradaje Vatsana. I biestałkovamu, ale ŭ adroźnieńnie ad chitraha Vatsana, ščyramu i dzieści navat stanoŭčamu Šerłaku Chołmsu, davodzicca, paralelna ratujučy svajho niezadačlivaha stvaralnika, samastojna davać rady złačynnamu prafiesaru.
Šerłak Chołms pa‑raniejšamu adzin z najviadomiejšych litaraturnych detektyvaŭ na płaniecie. Konan Dojl, jakomu hetymi dniami spoŭniłasia b 150 hadoŭ, stvaryŭ vobraz jaki pa‑raniejšamu natchniaje mnohich, a pahatoŭ halivudskich kinascenarystaŭ, to bok tych, chto spakon vieku stryh kupony z ekranizacyjaŭ viadomych litaraturnych tvoraŭ.
I ŭ horadzie Aniołaŭ hetymi dniami kipić praca, kab čarhovy raz dastasavać litaraturny vobraz Chołmsa da kino. Viadoma, na tle ŭ kadry buduć znakamityja «kaciałki» i kapturki viktaryjanskaj epochi, ale jak vyhladaćmie sam hienij vyšuku pavodle amierykanskich pradusaraŭ?
Film pieršy: «Šerłak Bond»
Pieršaja stužka, u pastanoŭcy novaśpiečanaha raźviadzionca, Haja Ryčy, musić vyjści na ekrany ŭ Štatach užo sioleta. Vydaje na toje, što mierkavanaja data vychadu, nie vypadkovaja. Paśla pajadańnia indziejki i razhortvańnia padarunkavaj papiery budzie całkam naturalna dać desiert ź dziorzkim detektyvam i addanym siabram doktaram Vatsana, jakija «ščoŭkajuć» zabłytanyja spravy nie raŭnujučy kryžavanki ŭ «Narodnaj voli».
U hetym filmie, što maje nadziva aryhinalnuju nazvu «Šerłak Chołms», hałoŭnuju rolu hraje Robiert Daŭni‑małodšy. Džud Ło prymieraje na siabie harnitur doktara Vatsana. Film pastaŭleny chutčej nie pavodle Konan‑Dojlevych tvoraŭ, a pa vytvornaj, hrafičnym ramanie, jaki napisaŭ Łajaneł Vihram. I heta nie adzinaje novaŭviadzieńnie, jakoje nałučyła kłasičny siužet. film moža i zdymali ŭ chołmsaŭskich miaścinach: Łondanie, Livierpule i Mančestery, Haj Ryčy kaža, što jaho Chołms — suhučny našamu času.
«My rabili vobraz z nula» — skazaŭ jon i namiaknuŭ, što jaho Šerłak prajšoŭ hruntoŭny ap‑dejt i ciapier nahadvaje ciapierašnich trylernych hierojaŭ.
Stareča Chołms pradstaŭleny nie mienšym Žyhała čym Džejms Bond. Ciapier syščyk, jaki zaŭsiody hatovy (jak heta pryniata ŭ XXI stahodździ) kinucca ŭ hałavakrutny ekšn, dy jaki nie tolki vykryvaje złačynstvy dziakujučy svajmu kloku, ale i haniajecca za złačyncami, dziakujučy svaim natreniravanym ciahlicam, nie zabyvajučy prademastravać ich (peŭna, na zajzdraść Daniełu Krejhu). Dadamo tolki, što ciapier Šerłak i Vatsan vyśviatlajuć svaje adnosiny, nie siedziačy la kamina i dadajučy da kožnaha skazu prydomak «ser», a machajučy na baksiorskim rynhu kułakami.
Kampanija «Braty Vorniery» inviestavała ŭ film cełuju dziežku hrošaj, ale najhałoŭnaje pytańnie, ci ž były muž Madony, Haj Ryčy, pasoŭnaja kandydatura dla pastanoŭki, bo stvaralnik «Karty, hrošy, dźvie ruli» u apošni čas zdymaje filmy kštałtu «Rok-n-rołu», pravalnych z kasavaha hledzišča. Chiba ź inšaha boku majem Daŭni, jaki zaśviedčyŭ svaje čary ŭ «Žaleznym čałavieku». Film pryciahnuŭ miljony hledačoŭ, jakija ciapier nieciarpliva čakajuć «Žaleznaha čałavieka‑2».
Film druhi: »Šerłak Chołms z Ałma‑Aty»
Druhi film cikavy nie mienš: jon pakul tolki zdymajecca, a jaho siužet nie nadta viadomy.
Ale viadoma adno: kłasičny vobraz budzie ŭvasablać (valiciesia adrazu!) Saša Baron Koen, jon ža prasunuty ciemrašał, kazachski žurnalist Borat,jon ža televiadoŭca‑biespradzielščyk Eli Džy. Viedajučy cyničnaha, źjedlivaha i vulharnaha Koena, jaki nie pierapuścić svajho, kab pastroić kiepiki z usiaho i ŭsich: padpuścić niepalitkarektnyja žarciki, vykačać u hraziucy svajho ž hieroja, razumiejem: nas čakaje napraŭdu bałahannaje vidovišča. Nie mienš kamiedny Vił Fereł («Zułander») budzie na padchvacie ŭ roli Vatsana. Cikava, jak ciapier pavinna hučać prahramnaja fraza syščykava brata Majkrafta Chołmsa: «Paznajomciesia, heta moj brat Šerłak Chołms»? Niaŭžo: «Paznajomciesia, heta moj brat, oj, prabačcie Borat».
