Jak udaskanalić centralizavanaje testavańnie? Piša Paŭlina Kupryś, paśpiachovaja abituryjentka (100+97+94=291 na testavańni).
Testavańnie ci ekzamien? Jakaja pravierka viedaŭ abjektyŭniejšaja? Što treba zrabić, kab sistema pravierki viedaŭ była maksimalna spraviadlivaj i minimalna zaležnaj ad vypadkovaściaŭ i błatu? Ci dobra była arhanizavana sioletniaja kampanija testavańnia, na jakoj abituryjenty pakazali našmat lepšyja vyniki, čym u papiarednim hodzie?
Testavańnie pa svajoj sutnaści — bolš abjektyŭnaje, čym ekzamieny. Z druhoha boku, u hetym vypadku važna, jakija pytańni zadajucca ŭ testach. Na siońnia ŭsie pytańni i zadańni hruntujucca vyklučna i litaralna na padručnikach. Kab atrymać 100 bałaŭ, treba viedać padručniki da drabnic, jakija mohuć padacca nieistotnymi čałavieku sa zdarovym hłuzdam.
Na testavańni taksama moža pašancavać abo nie pašancavać: pakolki varyjantaŭ testavańnia niekalki, to moža trapicca bolš ci mienš udały. Ź inšaha boku, najaŭnaść niekalkich varyjantaŭ zadańniaŭ dla testavańnia źnižaje mahčymaści dla amataraŭ śpisvać.
Chacia dla niadobrasumlennych jość i inšyja mahčymaści.
Pa‑pieršaje, testy składajuć ludzi, zaćviardžajuć ludzi, zachoŭvajuć ludzi — tamu isnuje mahčymaść «vyciekaŭ infarmacyi».
Pa‑druhoje, isnuje mahčymaść, što toj ci inšy abituryjent moža zapisacca na testavańnie sama tudy, dzie naziralnik — jaho znajomy, i atrymać dadatkovyja šancy. U Francyi vykładčyki, jakija zadziejničany u ekzamienach jak anałahi našych naziralnikaŭ, atrymlivajuć kanviert z ukazańniem miesca, dzie jany buduć pracavać, pierad samym testavańniem, i za čas, jaki zastajecca, dabirajucca da miesca pracy. Biełaruś našmat mienšaja za Francyju, i arhanizavać takuju praceduru było b nie ciažka. Meta — vyklučyć lubyja mahčymaści pratekcyi.
Pry padliku ahulnaha bała ŭličvajecca i bał atestata. Z adnaho boku, hety bał — vynik pracy ŭ škole, i ihnaravać jaho było b niepavahaj da pracy nastaŭnikaŭ i vučnia, ź inšaha — ci zaŭsiody jon adpaviadaje realnaści? A byvaje, mienavita 1—2 bały roźnicy vyznačajuć los…
U toj ža čas školnyja piedahohi napeŭna buduć suprać niaŭliku bała atestataŭ, bo ŭ takim razie straciać važny ryčah upłyvu na školnikaŭ.
Časam abituryjenty traplajuć u niaroŭnyja umovy jašče i praz toje, što naziralniki ŭ roznych miescach pa‑roznamu staviacca da padtrymańnia dyscypliny. Dla vyklučeńnia takich vypadkaŭ treba aktyŭna vykarystoŭvać kantralujučyja orhany, pilnavacca adzinych praviłaŭ.
Nie zusim zrazumiełyja dla hramadskaści miechanizmy pravierki testavych prac. Praviaraje kampjuter. Ale zastajucca pytańni: navat pry skanavańni drukavanaha tekstu kampjuter dapuskaje peŭnuju kolkaść pamyłak. Jak ža jon moža rasčytać tekst, napisany ad ruki, niachaj i drukavanymi litarami?
I apošniaje. Zaraz kožny abituryjent maje zdavać tolki 3 testy. Hetaja situacyja narmalnaja dla tych, chto zahadzia vybraŭ svoj napramak i metanakiravana rychtujecca tolki na peŭnuju śpiecyjalnaść. Ale dla 18‑hadovaha čałavieka heta nie zaŭsiody prosta. Było b bolš spraviadliva davać mahčymaść abituryjentam zdavać stolki ispytaŭ, kolki jany chočuć (jak ciapier robiać u Rasii) — moža, sama heta dazvolić niekamu pravilna vybrać žyćciovy šlach.
Paŭlina Kupryś, paśpiachovaja abituryjentka (100+97+94=291 na testavańni)
Varta:
— dazvolić zdavać nieabmiežavanuju kolkaść pradmietaŭ,
— tasavać naziralnikaŭ miž rehijonami krainy.
