Siońnia ŭ seulskim špitali na 84‑m hodzie žyćcia pamior były prezydent Paŭdniovaj Karei Kim Te Čžun. U jahonym losie adlustravaŭsia pakutlivy šlach hetaj uschodniaj krainy ad aŭtarytaryzmu da demakratyi.

Kim Te Čžun byŭ abrany ŭ parlament Karei u 1960 hodzie. Užo ŭ 1971 hodzie jon ad Novaj demakratyčnaj partyi balatavaŭsia na pasadu prezydenta krainy. Praz dva hady pavodle abvinavačvańnia ŭ parušeńni vybarčaha zakonu jon byŭ asudžany da turemnaha źniavoleńnia i byŭ vyzvaleny tolki praz 5 hadoŭ.

U 1980 hodzie jon byŭ znoŭ aryštavany i asudžany ŭžo na śmiarotnaje pakarańnie pavodle abvinavačvańnia ŭ antyŭradavaj i padryŭnoj dziejnaści. Śmiarotny prysud byŭ zamienieny pažyćciovym źniavoleńniem, adnak u 1982 hodzie Kim Te Čžun byŭ vyzvaleny i atrymaŭ dazvoł na vyjezd u ZŠA. Padčas adbyćcia terminaŭ źniavoleńnia jaho nieadnarazova katavali.

Adnak u 1985 hodzie palityk viarnuŭsia na radzimu i ŭznačaliŭ baraćbu suprać dyktatarskaha režymu Čon Du Chvana.

U 1987 i 1992 hadach jon balatavaŭsia na pasadu prezydenta, ale prajhraŭ vybary.

Adnak u śniežni 1997 hodzie z čaćviortaj sproby jon byŭ abrany kiraŭnikom dziaržavy. Heta byŭ pieršy vypadak u historyi Karei, kali ŭłada pierajšła da apazycyi mirnym šlacham.

Paśla abrańnia Kim De Čžun pravodziŭ palityku prymireńnia, dastatkova adznačyć, što jon pryjšoŭ da ŭłady ŭ aljansie z byłym šefam karejskaj specsłužby Kim Čžon Pilem, jaki ŭ časy panavańnia dyktatury addaŭ zahad ab aryšcie apazycyjanera Kim Te Čžuna. Paśla pieramohi Kim Te Čžun pryznačyŭ Kim Čžon Pila kiraŭnikom uradu.

Udałyja ekanamičnyja reformy, baraćba z karupcyjaj i kredyty mižnarodnych finansavych arhanizacyj dazvolili Kim Te Čžunu vyvieści krainu z ekanamičnaha kryzisu.

Adnym z samych značnych jaho ździajśnieńniaŭ stała novaja palityka adnosna tatalitarnaj Paŭnočnaj Karei — tak zvanaja «palityka soniečnaha śviatła», sutnaść jakoj palahała ŭ pierachodzie ad kanfrantacyi na miažy vajny da dyjalohu. Ekanamičnaja dapamoha, uciahvańnie Pcheńjanu ŭ supolnyja prajekty, asłableńnie napružanaści razhladalisia ŭ miežach novaj palityki jak instrumenty padrychtoŭki da abjadnańnia dźviuch Karejaŭ.

Najbolš jaskravym momantam hetaj palityki stała sustreča Kim Te Čžuna ź lideram Paŭnočnaj Karei Kim Čen Iram u červieni 2000 hodu. U tym samym hodzie paŭdniovakarejski prezydent atrymaŭ Nobeleŭskuju premiju miru za dziejnaść u abaronu demakratyi i pravoŭ čałavieka ŭ Paŭdniovaj Karei i Ŭschodniaj Azii, a taksama pa dasiahnieńni zhody z Paŭnočnaj Karejaj.

Kim Te Džun pakinuŭ prezydenckuju pasadu ŭ 2003 hodzie.

Jak pisaŭ pra jaho jahony apanent, patryjarch azijackaj palityki, lider Sinhapuru Li Kvan Ju

«Kim Te Čžun byŭ zaciatym prychilnikam universalnaha vykanańnia pravoŭ čałavieka i ŭstalavańnia demakratyi niezaležna ad kulturnych kaštoŭnaściaŭ taho ci inšaha hramadztva».

Sam Kim Te Čžun u 2006 hodzie zajaviŭ u adnym ź interviju, što nie škaduje ni ab čym u svajoj palityčnaj karjery: «U žyćci mnie daviałosia źviedać niamała vyprabavańniaŭ, ale ja nikoli nia zdradžvaŭ svaim pryncypam, nie išoŭ ni na jakija ździełki ź niespraviadlivaściu, navat kali isnavała pahroza majmu žyćciu».

Toje, što kaštoŭnaści svabody sapraŭdy ŭniversalnyja, Kim Te Čžun dakazaŭ svaim žyćciom.

Jury Drakachrust, Radyjo Svaboda

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0