Rodnyja aryštavanych homielskich milicyjantaŭ adčajna sprabujuć adbić ich u KDB. Piša Volha Žarnasiek.
Blizicca da zaviaršeńnia «palaŭničaja sprava», jakaja pastaviła na vušy Žłobin i cełuju Homielščynu. Łukašenka nieadnarazova pryvodziŭ jaje jak prykład raśpierazanaści milicyi ŭ rehijonach: usich pakarać!
Niahledziačy na toje, što ŭsioj krainie sprava viadomaja mienavita jak «palaŭničaja», sudzić milicyjantaŭ buduć zusim nie za brakańjerstva i zachop ziamli. Kryminalnaja sprava zaviedzienaja pavodle faktaŭ niezakonnaj dziejnaści supracoŭnikaŭ milicyi ŭ adnosinach da supracoŭnikaŭ KDB. Ale navošta było razduvać skandał vakoł palaŭničaj siadziby, kali vinu milicyjantaŭ vyznačyli ŭ inšym?
Znakamitaja siadziba akazałasia zvyčajnym chutaram
Kab razabracca, što ž nasamreč adbyłosia ŭ Žłobinie (a mienavita jon staŭ centram kanfliktu milicyi i čekistaŭ), my adšukali Ludmiłu, žonku Leanida Miniankova, načalnika adździeła pa baraćbie z karupcyjaj i ekanamičnymi złačynstvami Žłobinskaha RAUS.
Ź jaho i pačaŭ KDB svajo hučnaje rasśledavańnie dziejnaści supracoŭnikaŭ milicyi Homielskaj vobłaści. Ludmiła stała našym pravadnikom da znakamitaj siadziby, dzie supracoŭniki milicyi nibyta niezakonna palavali i ekspłuatavali miascovych žycharoŭ.
Nam spatrebiłasia niamała času, kab dabracca da chutara Hłušyca (nazva całkam apraŭdanaja). Darohi paśla daždžoŭ mocna razmyła. Kali dabralisia da miesca, nas sustreŭ viadomy mnohim vartaŭnik Vasia, jaki achoŭvaje ŭčastak užo nie pieršy hod. Padčas razmovy jon padkazvaŭ Ludmile padrabiaznaści, jakija jana ŭpuskała ci nie viedała, a nam — lepšyja rakursy dla zdymkaŭ. Było zaŭvažna, što apošnim časam razmovy pra hučnuju spravu stali dla jaho hałoŭnym zaniatkam. Hrošaj ad haspadara ŭčastka jon zaraz nie atrymlivaje, ale ŭsio adno praciahvaje vartavać.
Ludmiła, adnačasna pakazvajučy, što i dzie było raniej, raspaviała, što da hetaha na chutary Hłušyca žyŭ Mikałaj Kanoda, jaki i pabudavaŭ chatu. A ŭ listapadzie 2003 hoda hrupa palaŭničych — tady ich było 6 čałaviek — nabyli ŭ Kanody chatu i ŭziali ŭ arendu 3,3 ha ziamli, aformiŭšy jaje na adnaho čałavieka — miascovaha pradprymalnika i siabra siamji Miniankovych Leanida Bobrykava.
Darečy, siarod hetych šaści čałaviek, akramia Leanida Miniankova, byŭ tolki adzin supracoŭnik milicyi — Valer Tatarynaŭ. Paśla jany pačali budavacca i pastavili niekalki vahonaŭ, kab tam možna było žyć padčas pryjezdaŭ. U Ludmiły i Leanida byŭ adzin vahon na dvaich, jany pryjazdžali niekalki razoŭ na hod, zvyčajna ŭletku.
Čekistaŭ u chatu pryvioŭ kum Miniankovych
Hałoŭnaja pamyłka amataraŭ palavańnia zaklučałasia ŭ tym, što jany adrazu nie aformili novyja pabudovy.
—Jany spačatku pastavili tut vahony, a paśla pačali ŭžo afarmlać. BTI ŭsio zamierała, pačało afarmlać, ale Bobrykaŭ admoviŭsia padpisać damovu, — kaža Ludmiła. — BTI dasłała apaviaščeńnie, što jany admaŭlajucca dalej praciahvać rehistracyju. I adrazu ž, pavodle zaprašeńnia Bobrykava, siudy pryjšli ludzi z KDB. U ich nie było pastanovy, ale jany mieli prava na vobysk z dazvołu haspadara.
Darečy, Bobrykaŭ — chrosny baćka dziaciej Miniankovych. U Leanida i Ludmiły syn i dačka. Čamu jon pryvioŭ supracoŭnikaŭ KDB u chatu, Ludmiła nie moža patłumačyć, ale na zvarotnym šlachu pakazvaje nam jahony dom — šykoŭny trochpaviarchovy katedž, i mnohaje stała zrazumieła biez słovaŭ.
Choć supracoŭnikaŭ KDB pryvioŭ Bobrykaŭ, jon usio adno budzie płacić administracyjnyja štrafy jak haspadar učastka.
— Kali chata afarmlałasia, pamier učastka składaŭ 3,3 ha, ale paśla ŭsich hetych padziej vyśvietliłasia, što jość zajava ad Bobrykava 2004 hoda, što jon admaŭlajecca ad 2 ha ziamli, chacia sam jon śćviardžaje, što jon nie pisaŭ ničoha i nie padpisvaŭ, što heta navat nie jahony počyrk. Nieviadoma, adkul źjaviłasia heta zajava, — raspaviadaje Ludmiła. — Navamarkavicki sielsaviet i Rečycki lashas da hetaj pary nie mohuć vyrašyć, kamu naležać ziemli. To bok, kali heta ziemli sielhasa, to ich mohuć zdać u arendu, a kali lashasa, to ich treba vyvodzić z fondu lashasa. Jany nie mohuć vyrašyć, čyje heta ziemli, ale z abodvuch bakoŭ dajuć zaraz štrafy: za zachop ziamli i paškodžańnie ŭradlivaha płastu ziamli.
Dakumienty nie tolki źjaŭlalisia nieviadoma adkul, ale mnohija taksama i nieviadoma kudy źnikali. Naprykład, źnikli mnohija dakumienty na palaŭničych sabak.
«Jany maryli zrabić bazu dla ahraturyzmu»
Ciapier amal usie pabudovy źnieśli. Ale na starych zdymkach, jakija pakazała nam Ludmiła, zaŭvažna, što tut nikoli nie było šykoŭnaj siadziby: akramia adnapaviarchovaj chaty, tam było niekalki vahonaŭ, łaźnia, try adryny, altanka, kuratnik i valjery dla sabak. Jak raspaviała Ludmiła, Bobrykava prystrašyli novymi štrafami i skazali ŭsio prybrać, ale navošta heta było zroblena — niezrazumieła. Jana miarkuje, što ŭsio było zroblena dla taho, kab pryciahnuć da spravy ŭvahu i znajści nahodu dla zatrymańnia milicyjantaŭ:
— Takoje adčuvańnie, što prybrali ŭsio admysłova, kab ničoha nie było vidać. Kab ludzi pryjazdžali i dumali, što tut było. Da pačatku hetych razborak jany chacieli zarehistravać tut usio i zrabić bazu dla ahraturyzmu. Heta była ich mara. Miesca pryhožaje. Byli ŭ ich takija płany, ale jany nie paśpieli navat aformić dakumienty. Ja liču, što ŭsio było zroblena admysłova. Chto bačyŭ film, jaki pakazali prezidentu, kaža, što jon pakidaje vielmi ciažkaje ŭražańnie. Pravierki praviali paŭsiul, ale ničoha niezakonnaha nie znajšli.
«Adzin skazaŭ, a druhi svoj azadak prykryvaje!»
Padčas razmovy mima prajechaŭ miascovy laśnik Kanoda — syn taho samaha haspadara chaty. Jon spyniŭsia i padyšoŭ da nas. Paprasiŭ nie zdymać na kamieru, ale razhavaryŭsia.
— Nie tre było, naohuł, buryć, tre było dabudavać! A ciapier usio zastałosia, jak i było…
—Tolki trochpaviarchovy katedž razabrali, — zaśmiajałasia Ludmiła.
— Dzie, tut? Nu, i kiłbasny cech, tak? (Śmiajecca.) Čym ža hetyja kuratnički byli vinavatyja? Heta ž adzin skazaŭ, a druhi svoj azadak prykryvaje!
— Navat kali b dakazali, što vinavaty, to štrafam by choć pakarali…
— Jaki ž tut vinavaty? Jakaja tut vinavataść? — zapratestavaŭ Kanoda.
— Nu dyk a dla čaho razabrali? Dla taho i razabrali, kab nie mahli bolš ničoha dakazać.
— Dyrektar jak prylacieŭ, cełaje laśnictva siudy prypior, za dva dni płaty prybrali i les pasadzili, — raspavioŭ laśnik. — I ŭžo dvaccataha čysła byŭ piaty zahad mianie zvolnić. Heta ž samaha apošniaha znajšli. Ja kažu: «Ni chrana — załažu ŭsich!» — voś jany i zatknulisia. Nieadpaviednaść pasadzie… Dvaccać hadoŭ adpaviadaŭ, a tut adrazu nieadpaviednaść.
«Jon nikoli nie išoŭ na kampramis»
Pytajusia ŭ Ludmiły, ci maje jana ciapier choć niejkuju suviaź z mužam.
— Tak, listy pišam adzin druhomu. Adzin raz nam navat dazvolili spatkańnie ŭ SIZA. Jon kaža, što ŭsio heta zroblena jak pravakacyja. Zaraz jon užo paznajomiŭsia sa spravaj, čytaŭ, chto i što havoryć. Jon piša, što kali b jon pracavaŭ takimi mietadami, jak pracavali ź im, tady b jaho nasamreč treba było aryštoŭvać. Dachodziać čutki, što ŭžo całkam vyznačany terminy im usim. Pakul nieviadoma, dzie budzie prachodzić sud. Prakuratura ŭžo aznajomiłasia, pieradała ŭ abłasny sud, abłasny sud pieradaŭ u Viarchoŭny, a što dalej — ja nie viedaju.
Žłobin — horad nievialiki. Kali była ahučanaja palaŭničaja sprava, nie toje što maleńki horad, ale ŭsia kraina daviedałasia pra jaje. Tady Ludmile pryjšłosia nialohka — niechta raskidvaŭ pa ŭsim horadzie pravakacyjnyja ŭlotki pra Leanida. Ale ŭ asnoŭnym žłobincy dobra staviacca da siamji Miniankovych.
— Mnohija ludzi bajacca. Ich vielmi mocna zapužvajuć da hetaj pary. Navat dachodzić da taho, što telefanujuć i papiaredžvajuć. Nikoli b nie padumała, što ŭ naš čas takoje mažliva. Da jaho zaŭsiody dobra stavilisia, ale ja nie skažu, što ŭsie, u jaho śpiecyfika pracy takaja: jon łaviŭ złačyncaŭ, sadziŭ ich, tamu ŭsie jaho lubić nie buduć u lubym vypadku. Moj muž byŭ nasamreč čałaviekam z žaleznym charaktaram, pryncypovym, jaho nichto nikoli nie moh uhavaryć. Jon nikoli nie išoŭ na kampramis. I jaho prosta prybrali…
«Čamu na našych blizkich ludziach pravodziacca takija ekśpierymienty?»
— Vy ciapier źviarnulisia da ABSIE i inšych arhanizacyj sa zvarotam. Heta niezvyčajna dla Biełarusi…
— A što zrabić, kali tut spraviadlivaści nie znojdzieš? Ja pisała i prezidentu, ja źviartałasia da Natalli Piatkievič, kab jana daniesła da prezidenta, kab było abjektyŭnaje rasśledavańnie. Kali jon vinavaty, to dakažycie heta. Čamu ŭsio padniataje tolki na šumisie i brudzie? I na ŭsie maje zvaroty mnie prychodziŭ adkaz, što jon pieradadzieny ŭ KDB, i ja pavinna čakać adtul adkazu. KDB na ŭsie listy adkazvała, što viadziecca abjektyŭnaje rasśledavańnie. Ja navat źviartałasia ŭ prakuraturu z pytańniem, na jakoj asnovie rasśledavańnie viadzie orhan, jaki zavioŭ hetu spravu (heta było jašče da ŭkaza kiraŭnika dziaržavy, jaki ŭstanaŭlivaŭ, što rasśledavańnie pavodle karupcyjnych spravaŭ viaduć tyja orhany, jakija raspačali kryminalnuju spravu — VŽ). Čamu na našych blizkich ludziach pravodziacca takija ekśpierymienty? Jany ž addali spačatku hetu spravu rasśledavać prakuratury, ale zatym viarnuli KDB.
Pavodle viersii zatrymanych supracoŭnikaŭ milicyi, u ich mieŭsia materyjał, jaki dakazvaŭ niepravamiernyja dziejańni čekistaŭ, ale Ludmiła ničoha pra heta nie viedaje:
— Jon takoj infarmacyjaj sa mnoj nikoli nie dzialiŭsia, doma heta nikoli nie abmiarkoŭvałasia. Vałodaŭ ci nie vałodaŭ — heta ja zaraz nie mahu skazać. Ale što niejkuju infarmacyju šukali — heta ja mahu skazać dakładna. U mianie ŭ chacie pravodzili vobysk piać z pałovaj hadzin. Šukali vielmi mocna ŭ kamputary: adčyniali ŭsie fatahrafii i ŭsie fajły. Na asnovie hetaha ja mahu mierkavać, što niešta ŭ ich było.
Milicyjantam doraha abyšlisia palavańni ŭ Hłušycy.
Na zdymku: Valer Tatarynaŭ, Leanid Bobrykaŭ, Leanid Miniankoŭ i jašče dvoje palaŭničych, jakija nie fihurujuć u spravie.
Vakoł siadziby — pareštki aŭralna źniščanych pabudovaŭ.
A sama znakamitaja siadziba akazałasia zvyčajnym chutaram.
Ludmiła Miniankova nie razumieje, za što pasadzili muža.
«Palaŭničaja sprava»
Pavodle viersii supracoŭnikaŭ MUS, procistajańnie z supracoŭnikami KDB pačałosia raniej za pačatak «palaŭničaj spravy». Pra heta zajaviŭ ŭ svaim videazvarocie da biełaruskaha prezidenta Alaksandr Małajeŭ, kiraŭnik Upraŭleńnia pa baraćbie z karupcyjaj i ekanamičnymi złačynstvami UUS Homielskaha abłvykankama.
Jon raspavioŭ, što jahonaje viedamstva vyjaviła fakty karupcyi miascovych čynoŭnikaŭ dy supracoŭnikaŭ KDB, i paprasiŭ abaranić milicyjantaŭ ad supraćpraŭnych dziejańniaŭ čekistaŭ. U svaim zvarocie Małajeŭ adznačyŭ, što spačatku rasśledavańnie KDB pravodziłasia ŭ adnosinach da kiraŭnika ABKiEZ Žłobinskaha RAUS Leanida Miniankova. Nahodaj nibyta stała ananimka, jakaja pastupiła ŭ KDB. Z Upraŭleńnia KDB ŭ Žłobin pryjechali dziesiać čałaviek, kab dapamahčy miascovym čekistam pravieści pravierku.
U svaju čarhu kiraŭnictva UUS Homielskaha abłvykankama 26 sakavika nakiravała ŭ Žłobin 12 svaich supracoŭnikaŭ na čale z kiraŭnikom adździeła pa baraćbie z ekanamičnymi złačynstvami ŭ śfiery stratehičnych nakirunkaŭ Dźmitryjem Baranavym i Alaksandram Małajevym. Situacyja była dakładziena ŭ Minsk, i pajezdku ŭzhadnili z tahačasnym ministram unutranych spravaŭ Navumavym. Zadača kamandziroŭki — pravieryć rapart Minienkova, u jakim jon ukazaŭ na supraćpraŭnyja dziejańni supracoŭnikaŭ KDB. Čekisty viedali pra dziejańni MUS i acanili heta jak niezakonnaje (biez sankcyi prakurora) praviadzieńnie apieratyŭnych mierapryjemstvaŭ u adnosinach da supracoŭnikaŭ KDB, kab sabrać na ich kampramat i spynić pravierku ŭ adnosinach da Minienkova.
Pakul nieviadoma, što za infarmacyju «nakapali» supracoŭniki milicyi na čekistaŭ. Ale toje, što znajšli čekisty, prahučała na ŭsiu krainu. Jany znajšli fotazdymki, jakija śviedčyli pra niezakonnaje palavańnie kiraŭnikoŭ MUS. Nibyta vysokapastaŭlenyja milicejskija čyny zajmalisia brakańjerstvam, niezakonna zachapili lasnuju terytoryju ŭ adzin hiektar i adbudavali siadzibu, dzie ich absłuhoŭvali miascovyja žychary. Supracoŭniki KDB sabrali materyjały, źniali film i źviarnulisia ŭ Radu biaśpieki, jakaja paśla dakłała pra situacyju Alaksandru Łukašenku. Takim čynam čekisty atrymali zhodu prezidenta na dalejšyja dziejańni.
3 krasavika byŭ zatrymany i źmieščany ŭ SIZA KDB Dźmitryj Baranaŭ, 5 krasavika — Leanid Miniankoŭ, jašče praz dva tydni — Alaksandr Małajeŭ.
Na dadzieny momant Kamitetam dziaržbiaśpieki ŭ dačynieńni da Małajeva i Minienkova zaviedzienyja kryminalnyja spravy pavodle art. 426. č.2 za pieravyšeńnie słužbovych paŭnamoctvaŭ, da Baranava — pavodle art. 426 č.3 — pieravyšeńnie słužbovych abaviazkaŭ i naniasieńnie lohkich paškodžańniaŭ žycharu horada Žłobina Jarmolinu, jakomu nibyta 26 krasavika pry dopycie Baranaŭ nanios udar dałońniu ŭ levaje voka.
Sprava była zaviedzienaja jašče da ŭkaza prezidenta, jaki ŭstanaŭlivaŭ, što rasśledavańnie pavodle karupcyjnych spravaŭ viaduć tyja orhany, jakija raspačali kryminalnuju spravu. Na dadzieny momant hety ŭkaz usio jašče znachodzicca na stadyi razhladu.
Data sudovaha pracesu jašče nie pryznačanaja, ale imavierna, što jon budzie prachodzić u sudzie Mahiloŭskaj, a nie Homielskaj vobłaści. Praces, chutčej za ŭsio, budzie zakrytym, bo ŭ materyjałach śledstva jość sakretny tom.
