U stalicy stajać pomniki ŭ honar kryvičoŭ i Jeŭfrasińni Połackaj, a taksama santechniku dy majtkam.
Napiaredadni śviata pryhožaha piśmienstva ŭ Smarhoni, dzie ŭračysta ŭstalavali pomnik Franciška Bahuševiča, litaratar i bahuševičaznaŭca Uładzimir Sodal sa skruchaj zaznačyŭ, što na mienskaj płoščy imia Bahuševiča, što za Muzyčnym teatram, dahetul niama pomnika «vinoŭniku» nazvy.
Tak, sapraŭdy šmat kamu ź dziejačoŭ pomniki možna ŭbačyć tolki ŭ zasieni bedeušnaha padvorku, dzie ad voka nieŭtajamničanych minčukoŭ chavajecca ceły nacyjanalny panteon, ale razam z tym na staličnych vułkach užo stajać pomniki kryvičam, Jeŭfrasińni Połackaj, a z bolš ekzatyčnych minskich skulpturaŭ — pomniki santechniku i navat majtkam.
1. Jeŭfrasińnia i Kaściuška ŭ centry stalicy
 Jeŭfrasińnia Połackaja niepadalok ad Skaryny |
Pomnik aśvietnicy Jeŭfrasińni Połackaj znachodzicca la ŭvachodu ŭ Instytut srodkaŭ aŭtamatyzacyi na centralnaj vulicy horadu — praśpiekcie Niezaležnaści (la domu №117), jakich paŭkiłamietra ad «nacyjanałki». U svoj čas skulpturu prytuliła kiraŭnictva instytuta, paśla taho, jak pomnik nie prajšoŭ atestacyi pavodle pamieraŭ — jaho paličyli zamałym i admovilisia ŭstaloŭvać u inšym, bolš vyhodnym miescy. Pastamient pomnika maje formu razhornutaje knihi.
 |
Na nievialikaj adlehłaści ad vučelni, nazvanaj u honar rasijskaha pałkavodca i dušyciela paŭstańnia 1794 hodu Alaksandra Suvorava, staić biust zavadatara taho ž paŭstańnia Tadevuša Kaściuški. Chiba hety biust tak prosta nie ŭbačyš - jon znachodzicca ŭ siaredzinie budynku Ambasady ZŠA (Staravilenskaja, 46). Jak viadoma, Kaściuška — nacyjanalny hieroj nie tolki Biełarusi i Polščy — u jakaści hienierała jon braŭ udzieł u vajnie za niezaležnaść Amieryki, i tamu miescaznachodžańnie kaściuškaŭskaha biusta — nievypadkovaje.
 |
Na Paŭdniovym Zachadzie, pierad handlovym centram «Vałhahrad», staić zroblenaja jašče ŭ 80-yja skulpturnaja kampazicyja, pryśviečanaja plemieni kryvičaŭ. Jakaja suviaź pamiž rasijskaj pravincyjaj i kryvičami? Damo słova skulptaru, Alesiu Šaterniku: «Za savieckimi časami było pryniata nazyvać handlovyja centry pavodle haradoŭ SSSR: «Ryha», «Vilnius». Ja atrymaŭ zakaz zrabić prajekt sukulpturnaj kampazicyii pierad handlovym centram «Vałhahrad». Nu, što možna zrabić na temu «Vałhahrad»: nie «Radzimu-maci» ž ź miečam kapijavać?! I ja stvaryŭ nie źviazanuju z Vałhahradam kampazicyju, što było blizka majmu sercu, skulpturu pra kryvičoŭ. Kali ŭ pryjomnaj kamisii zapytalisia, jakaja suviaź pamiž Vałhahradam i prodkami biełarusaŭ, kryvičami, ja adkazaŭ, što našyja prodki chadzili na ładździach daloka na Ŭschod, ažno da Vołhi. Kamisija paśmiajałasia, ale praz kolki dzion prajekt skulptury ŭchvalili».
2. Kiraŭ dy inšyja kiraŭniki
 Niazłomny Siarho za drotam |
Akramia dvuch pomnikaŭ Dziaržynskamu, nieźličonaj proćmy Leninych, u Miensku nieparušna stajać pomniki inšym kamunistyčnym dziejačam, pra jakich užo zabyli, zdajecca, navat u kałyscy balšavisckaj revalucyi, Rasii. Na rahu vulic Kulman i Kołasa (praŭda, na terytoryi zavodu) staić pomnik Siarho Ardžanikidze, narkamu ciažkaj pramysłovaści i namieśniku Stalina, a na vulicy Pieršamajskaja, niedalok ad parka imia Horkaha, — biust adnaho z samych lubych pavadyroŭ pieradvajennaha SSSR, zastrelenaha ŭ 1934 hodzie pry zahadkavych abstavinach Siarhieja Kirava.
3. Pomnik skradzienym majtkam
 |
Va Ŭładzimira Žbanava, aŭtara haradskich skulpturaŭ «Dziaŭčynka z parasonam» i «Kurec» u Michałaŭskim skviery, byŭ papiarednik. Heta skulptar Mikałaj Kandraćjeŭ: pavodle jaho prajektu jašče ŭ savieckija časy na vulicy Viery Charužaj (la domu 14) ustalavali jak tady kazali «skulpturu małych formaŭ», pa časie trapna achryščanuju minčukami «Addaj majtki!». U centry hareźlivaj kampazicyi «Hulajučych dzietak» — spodniaje aholenaha chłopčyka, jakoje ŭ zapale adbiraje małaja dziaŭčynka.
 |
Na vulicy Kiedyški (la domu 33) siarod parku vylez ekzatyčny parastak biełaruskaj abstrakcyi. Parastak pakul što kvoły, ale zaŭvažna ažyŭlaje pryležny parčyk, kudy, peŭna, pad upłyvam novych viejańniaŭ pryvieźli łaŭki aryhinalnaha dyzajnu. Spadziajemsia, abstakcyjaŭ na vulicach Minsku budzie bolš, kab nie tolki pierad starymi pomnikami kamunistyčnymi pavadyroŭ minčuki spynialisia i niaŭciamna pytalisia: «A heta chto?»
 |
Pracu santechnika ŭ nas pavažajuć. Voś na vulicy Karala (kala d.17), niedalok ad kramy «Radyjotechnika», navat ustalavali pomnik u honar rabotnika pompy i prakładki. Skulptar z zamiłavanaściu dadaŭ da skulptury sapraŭdny razvadny kluč i kran. Zaŭvažym, što za kolki miesiacaŭ svajho isnavańnia hety pomnik, jaki staić biez pastamienta pasiarod zvyčajnaha minskaha dvara, pavodle słovaŭ žycharoŭ pryležnaha domu ni razu nie rabiŭsia abjektam napadu bluźnieraŭ. Na «Santechnika» na pieršym časie chiba kolki razoŭ mała nie najechali na svaich aŭto sami ŭražanyja skulpturaj žychary.
