Na kryžy haradzienskaha kaścioła biernardyncaŭ.

Na kryžy haradzienskaha kaścioła biernardyncaŭ.

Ptuškaj nastupnaha hodu ŭ Biełarusi była abranaja nievialikaja drapiežnaja ptuška — sokał‑pustalha.

Pustalha — adzin z troch vidaŭ sakałoŭ, jakija hniazdujucca ŭ Biełarusi (jašče — sokał‑kabiec i sokał‑drymluk), jašče try zalatajuć na terytoryju našaj krainy (vandroŭny sokał i sokał‑šulonak — davoli rehularna, sokał‑bałaban byŭ upieršyniu adznačany tolki ŭ 2008 hodzie). Usie sokały zaniesieny ŭ Čyrvonuju knihu Respubliki Biełaruś.

Svaju dziŭnuju nazvu — darečy, vielmi padobnuju ŭ mnohich słavianskich movach — hety nievialiki sakałok atrymaŭ jašče ŭ časy papularnaści sakalinaha palavańnia. Z‑za nievialikich pamieraŭ i pryzvyčajeńnia łavić nievialikich hryzunoŭ ptuška była pryznanaja «pustoj», niepryhodnaj dla palavańnia. Nazva ŭ takim vyhladzie dajšła da našych časoŭ. Łacinskaja, abo navukovaja nazva Falco tinnunculus značyć «zvonki sokał», a, naprykład, ukrainskaja nazva «borivitier» najlepš pieradaje samuju charakternuju rysu pustalhi — pad čas palavańnia jana na niejki čas zavisaje ŭ pavietry, trapiečučy kryłami, vyhladajučy zdabyču. Časta heta adbyvajecca suprać vietru, tamu i vyhladaje jak baraćba ptuški ź im.

Pustalhi — paraŭnalna nievialikija sakałki: daŭžynia cieła tolki kala 30 sm, razmach kryłaŭ — kala 80 sm, a vaha ptušak kala 250 h. Samki troški bolšyja za samcoŭ i nie tak jarka afarbavanyja.

U Zachodniaj Jeŭropie pustalhi daŭno stali zvyčajnym — ale i nadzvyčaj pryhožym — elemientam haradskich krajavidaŭ. Hadoŭ 20‑30 tamu padobny praces «urbanizacyi» pustalhi pačaŭsia i ŭ Biełarusi.

U Breście štohod hniazdujucca 50‑60 par hetych ptušak, pryčym kolkaść pustalhi ŭ hetym horadzie pastupova raście. U Hrodnie pustalhi na praciahu niekalkich apošnich hadoŭ zajmajuć kaścioł biernardyncaŭ i televizijnuju viežu, jašče niekalki ptušak zasialili VA Azot i mikrarajon Dzieviatoŭka. Spadziajemsia, što z dapamohaj ludziej takich miescaŭ (dziakujučy raźviešanym hniezdavym skryniam) stanie bolš pa ŭsioj Biełarusi.

Pustalhi z paŭdniovych papulacyj na zimu nikudy nie adlatajuć, našy i ptuški z bolš paŭnočnych miescaŭ pieralatajuć na zimu i Paŭdniovuju i Zachodniuju Jeŭropu, chacia časam zastajucca ŭ nievialikaj kolkaści i ŭ nas.

Ahulnaja kolkaść vidu ŭ Biełarusi aceńvajecca ŭ 1400‑2000 par, i, napeŭna, praciahvaje źmianšacca — pa mienšaj miery pa‑za pasialeńniami čałavieka.

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna?