Jak nazyvajuć Biełaruś inšyja narody dy ŭ inšych krainach? Belarus, Baltkrievija, Ruthenia Alba, Gudija, Rajsn...
Hatoŭnaść rasijskaha MZS nazyvać našu krainu «Biełaruś» i niehatoŭnaść Instytuta rasijskaj movy pazbycca nazva «Biełoruśsija» vyklikali pałkija sprečki najpierš u našaj krainie: ci majuć prava zamiežniki nazyvać Biełaruś, jak jany pryvykli, ci musiać pilnavacca spuščanaha z našaj krainy standartu? Zamiest taho kab prymać čyjści bok u palemicy, my nadumali, nie zasiarodžvajučysia na ŭschodnim susiedzie, zirnuć: a jak kličuć našu krainu inšyja narody?
Litva, Łatvija. Na pieršy pohlad, ramantyčnyja nazvy pa-litoŭsku Bałtarusija (Baltarusija) i pa-łatyšsku Bałtkryvija (Baltkrievija) nasamreč vyjaŭlajucca tymi ž Biełymi Rasijami, pakolki na movach našych susiedziaŭ korań balt- aznačaje zusim nie bałtyjski, jak mrojna dumajecca, a zvyčajny «bieły». Cikava, što litoŭcy majuć i dadatkovuju, dosyć pašyranuju, chiba mienš aficyjnuju, nazvu našaj krainy, Hudyja (Gudija). U fiłołahaŭ i historykaŭ niama zhody: adnyja vyvodziać słova «hudy» (gudai) ad staražytnych hotaŭ, inšyja ćvierdziać, što pieršapačatkova litoŭcy hetak nazvali ŭschodnich słavianaŭ ci prosta zamiežnikaŭ, ludziej z adroznaj movaj.
Apošnim časam u Niamieččynie, nie ŭ apošniuju čarhu dziakujučy starańniam ministra zamiežnych spravaŭ RB Siarhieja Martynava, (uzhadajem sioletni vypadak, kali na presavaj kanfierencyi jon papraviŭ niamieckaha žurnalista) spakvala pierachodziać z nazvy Weißrussland na Belarus.
Praź niamieckija karani movy idyš biełaruskija habrei taksama kažuć Vajsrusłand, majučy adnak na zapas svajo admietnaje słova — Rajsn (chutčej za ŭsio ad staraniamieckaha Reussen). U pryvatnaści, u 30-yja hady XX st. nazvu Rajsn papularyzavaŭ smarhoniec Mojše Kulbak: u svajoj adnajmionnaj paemie na idyšy jon apiajaŭ Biełaruś i jaje ludziej. Słova Rajsn vyvodzicca ad staražytnaha «Ruś», z tych časoŭ, kali Ruśsiu nazyvali pravasłaŭnyja ziemli Biełarusi i Ukrainy, a Rasiju, u adroźnieńnie ad ich, vieličali «Maskovijaj».
Uvohule kažučy, dvojeŭładździe nazvaŭ, jakoje nazirajecca ŭ Niamieččynie, ułaścivaje dla šmat jakich krainaŭ śvietu. Šmat dzie na źmienu Biełaj Rasii ŭ raznastajnych jaje miascovych viersijach, pryjšła bolš standartnaja Belarus. Naprykład, u manholskaj movie, dzie koliś panavała nazva Cahaan Oros («cahaan» aznačaje «bieły»), ciapier pryščaplajecca zvykłaja nam imia. Dadamo: pakolki manholcy vykarystoŭvajuć kirylicu, to jany tak i pišuć, zusim užo pa-našamu, «Biełaruś». A voś u cichaj Estonii, zdajecca i nie dumajuć pakidać ekzatyčnuju dla biełaruskaha vucha nazvu Vałhievene (Valgevene). Tut taksama valge aznačaje «bieły». A vieniedy – staražytnaje, dasłavianskaje plemia, ad jakoha ŭ Estonii pryniata vieści historyju ŭschodnich słavianaŭ.
U bitvu za Biełaruś užo ŭciahnuty navat antyčnyja movy. Žyvyja nośbity nie vielmi žyvoj łaciny taksama majuć nieadnaznačny pohlad na nazvu našaj krainy. U łacinamoŭnym artykule «Vikipiedyi», sieciŭnaj encykłapiedyi, padadzienyja dva taponimy: Ruthenia Alba i Belorussia. Viadoma, u čas rymlanaŭ ni Biełarusi, ni Rasii, ni navat Rusi nie isnavała, ale nazva źjaviłasia padčas roskvitu hetak zvanaj siarednieviečnaj łaciny, movy kulturnych znosinaŭ taho času, kali pa sutnaści navukoŭcy prydumali słova Ruthenia (Ruś). Alba ž aznačaje «Biełaja». Darečy, historyki Łatyšonak i Bieły dakazali, što nazva «Biełaruś» spačatku była prydumanaja na łacinie, zachodnimi chranistami, a paśla ŭžo pieraniesienaja na słavianskuju movu dla samaidentyfikacyi nasielnikaŭ našaha abšaru.
