Sajuz piśmieńnikaŭ usio ž vysielili z Doma litaratara. Adbyłosia heta ŭ sieradu 30 žniŭnia. Vysialeńnie adkładvałasia niekalki razoŭ, planavałasia, što jano adbudziecca na tydzień raniej – 24 žniŭnia.
Tady, kab vykazać padtrymku piśmieńnikam, u Dom litaratara zavitaŭ lider demakratyčnych siłaŭ Alaksandar Milinkievič. Razam z eks-staršyńkaj SPB Volhaj Ipatavaj Milinkievič prapanavaŭ raspačać zbor hrošaj dziela ŭratavańnia budynku na Frunze, 5. Milinkievič abiacaŭ navat hrašovuju dapamohu najstarejšaj tvorčaj arhanizacyi krainy, kab vyratavać hety budynak. Adnak ciapierašni staršynia SPB Aleś Paškievič nie ŭspryniaŭ hetaj inicyjatyvy z entuzijazmam.
U toj samy dzień Paškievič patelefanavaŭ kiraŭniku spravaŭ prezydenta Alaksaksandru Kuličkovu, jaki nibyta skazaŭ, što litarataraŭ vysialać u lubym razie, navat kali jany i raźličacca z zapazyčanaściami.
Užo toj fakt, što schod Rady SPB pryznačyli na dzień vysialeńnia, havaryŭ ab tym, što piśmieńniki maralna padrychtavalisia da kapitulacyi. Ideju Ipatavaj ab pačatku zboru materyjalnych srodkaŭ na ŭratavańnie Doma litaratara padtrymaŭ tolki Hienadź Buraŭkin. Razam z tym Hienadź Mikałajevič prapanavaŭ byłym deputatam Viarchoŭnaha Savietu, što pracavali ŭ parlamencie razam z Kuličkovym, pajści da jaho z prośbaj adterminavać vysialeńnie, kab piśmieńniki mieli čas sabrać patrebnyja hrošy. Hanarovy staršynia Biełaruskaha PEN-centru Lavon Barščeŭski padtrymaŭ hetuju dumku, choć i adznačyŭ, što ŭ jaho z Kuličkovym u svoj čas byli vielmi napružanyja stasunki.
Adnak Narodny piśmieńnik Biełarusi Nił Hilevič adznačyŭ, što nie źbirajecca iści z pakłonam da pradstaŭnika režymu i tym bolej prasić niešta ŭ jaho. Paśla takich słovaŭ Hienadź Buraŭkin uskačyŭ sa svajho miesca, adčajna vymaviŭšy: «Kali b ja nie pajšoŭ prasić u Minjust, to Sajuzu piśmieńnikaŭ daŭno b užo nie było». Buraŭkin syšoŭ z zali.
Prapanovy Ipatavaj zastavacca ŭ Domie litaratara da apošniaha, navat kali ŭładam daviadziecca vykarystoŭvać hrubuju fizyčnuju siłu, nichto nie zaŭvažyŭ. Dakładniej, nie zachacieŭ zaŭvažać. Było šmat mierkavańniaŭ i dumak, ale nie było kanstruktyŭnych prapanovaŭ: što rabić paśla vysialeńnia? Dzie šukać novy jurydyčny adras, jak praciahvać svaju dziejnaść u novych umovach. Vidać, što sapraŭdy nichto nia viedaŭ adkazaŭ na takija pytańni. U hołasie Alesia Paškieviča nie adčuvałasia ni kaliva aptymizmu. Jon, napeŭna, dobra viedaŭ, čym usio heta skončycca.
Nie znajšoŭšy adkazaŭ, Rada pačała prymać u šerahi Sajuzu novych siabroŭ. Miarkujučy tym samym pakazać, što Sajuz nia źniščyć. Siarod ich u SPB byŭ pryniaty kalumnist «Našaj Nivy» eseist Vital Taras.
Paśla hetaj pracedury Aleś Paškievič prapanavaŭ usim pajści na pierapynak, a ŭžo potym praciahnuć dyskusiju. Adnak havorki bolej nie atrymałasia. Praź niekalki chvilinaŭ u pamiaškańnie pryjšli sudovyja vykanaŭcy. Piśmieńniki maŭkliva pačali brać partrety svaich znakamitych kalehaŭ z kabinetu Maksima Tanka i biassłaŭna sychodzić z Doma litaratara. Niechta jašče vykryknuŭ frazu: «My sychodzim, kab viarnucca», ale jana patanuła ŭ ahulnaj atmasfery apatyi.
Siabry Rady pacichu pačali raźbiahacca pa svaich spravach. Jak i ŭ 1997 hodzie, kali ŭłady zabrali Dom litaratara ŭ svaju ŭłasnaść, piśmieńniki nie rašylisia raspačać sapraŭdnaje zmahańnie i mabilizavać hramadzkaść na svaju abaronu. Nia chočacca vieryć, što tak biassłaŭna skončycca historyja sapraŭdy ŭnikalnaha dla biełaruskaj historyi i kultury Domu litaratara.
Apošniaje pasiedžańnie rady Sajuzu biełaruskich piśmieńnikaŭ u budynku Doma litaratara. Piśmieńniki hałasujuć za pryniaćcio ŭ skład sajuzu Vitala Tarasa i Fiodara Baravoha.
U hołasie Alesia Paškieviča nie adčuvałasia ni kaliva aptymizmu.
Piśmieńniki maralna padrychtavalisia da kapitulacyi
Nił Hilevič pieršym vynies z kabinetu partret – Maksima Bahdanoviča.
Siabry Sajuzu piśmieńnikaŭ vynosiać partrety klasykaŭ litaratury z memaryjalnaha pakoju Maksima Tanka.
Fota Julii Daraškievič
❏
P.S. Udava Vasila Bykava Iryna prapanavała dla pracy piśmieńnikaŭ bykaŭskuju daču ŭ Ždanovičach.
