Upieršyniu na adkryćci «Mienskaha forumu» prysutničaŭ staršynia pałaty pradstaŭnikoŭ, ale heta skončyłasia skandałam.
Čarhovy «Mienski forum» prajšoŭ niebanalna. U pavietry łunaŭ lohki podych niaŭpeŭnienaści – paralelna išli maskoŭskija pieramovy Łukašenki z Pucinym. Iluzii, što «naftahazavaja» sustreča budzie mieć kankretny vynik, badaj, ni ŭ koha nie było. Ale ŭsie adčuvali: niešta pačynaje pakrysie źmianiacca. U jaki bok – nieviadoma, ale heta jašče bolš nadavała intryhi. Uskosnym dokazam hetamu byŭ niazvykła vysoki pracent udzielnikaŭ z bujnymi čyrvona-zialonymi značkami na łackanach pinžakoŭ, jakija ŭ kuluarach aściarožna abminali znajomych intelektuałaŭ dy palitykaŭ.
Abmien «kamplimentami»
Prysutnaść na forumie staršyni pałaty pradstaŭnikoŭ i blizkaha siabra A.Łukašenki Ŭładzimiera Kanaplova stała sapraŭdnym siurpryzam. Usie adčytali heta jak syhnał.
Niamieckija hości mieli nia mienšy kalibr – hieneralny sakratar niamieckaj kanservatyŭnaj partyi CHDS Ronald Pafala dy kiraŭnica parlamenckaj hrupy «Niamieččyna–Biełaruś» Uta Capf.
Pieršym słova trymaŭ staršynia arhkamitetu forumu, viadomy biełarusist, prafesar Rajner Lindner. Jon vykazaŭ padziaku arhanizataram, a taksama žal, što nia mohuć prysutničać u zali ŭdzielniki minułych forumaŭ – źniavolenyja Alaksandar Kazulin, Mikoła Statkievič, Źmicier Daškievič, a taksama eŭradeputaty dy žurnalisty, jakim było admoŭlena ŭ vizach.
Kanaploŭ vyjšaŭ na trybunu dla vitańnia i raspačaŭ manaloh pra padvojnyja standarty. «Razmova ź Biełaruśsiu na movie sankcyjaŭ i vizavych abmiežavańniaŭ – heta prosta śmiešna», – zajaviŭ śpikier. Ale nie zabyŭsia padsaładzić svaje zakidy abiacańniem: «Imknieńnie j žadańnie našych partneraŭ lepiej zrazumieć palityčnyja i ekanamičnyja pracesy ŭ Biełarusi zaŭsiody znojdzie vodhuk».
Rezkich vypadaŭ u pramovie Kanaplova nie było, i sacyjał-demakratka Uta Capf pryniała hulniu: jaje vystup vyjšaŭ adnosna neŭtralnym. A voś padčas pramovy Ronalda Pafala šerah z čyrvona-zialonymi značkami nervova zakruciŭ hałovami, niby šukajučy na padmohu amonaŭcaŭ. Nia moža być papravy stasunkaŭ Biełarusi ź Niamieččynaj, pakul u Biełarusi parušajucca asnoŭnyja pravy j svabody, zajaviŭ hieneralny sakratar CHDS. Jon raspavioŭ pra svaju sustreču z Alaksandram Milinkievičam i žonkaj Kazulina, ab premii Sacharava, prysudžanaj Eŭraparlamentam lideru biełaruskich demakrataŭ, ab asabistym vitańni Milinkieviču, jakoje jon pryvioz ad Anhieły Merkiel. Proźvišča Milinkieviča prahučała ŭ pramovie vosiem razoŭ. Urešcie Pafala pakazaŭ kavałak Berlinskaha muru jak papiaredžańnie tym, chto dumaje, što svabodu možna abmiažoŭvać viečna.
Kali Pafala sieŭ na miesca dy vopleski ścichli, na trybunu znoŭ, u parušeńnie pratakołu, vylecieŭ Kanaploŭ, kab namalavać ułasnuju karcinu Biełarusi: «Z susiedziami my žyviem u siabroŭstvie, u nas niama kanfrantacyi pamiž roznymi kanfesijami, u nas žyvuć dziasiatki nacyjanalnaściaŭ, i niachaj heta musulmanie, niachaj habrei, pravasłaŭnyja ci kataliki, jany nie padpalvajuć dziasiatkami tysiač aŭtamabili, jak heta adbyvajecca ŭ Francyi, Niamieččynie».
Śpikier pachvaliŭ spadaryniu Capf: «Jana była zaŭždy da nas strohaja, ale abjektyŭnaja, nakolki mahła», a Pafalu nazvaŭ «čornym jastrabam». Zakinuŭ Kanaploŭ niemcam i turmy CRU ŭ Eŭropie, i 20-adsotkavaje biespracoŭje, i «jadravyja bojehałoŭki z abahačanym uranam», jakimi bambili Juhasłaviju, i Irak. «Zajmajciesia svaimi prablemami, a my možam čymści pamahčy ŭ ich rašeńni», – pad śmiech u zali prapanavaŭ biełaruski śpikier i, pažadaŭšy forumu kanstruktyŭnaje pracy i paprasiŭšy prabačeńnia za zaniataść, pakinuŭ zalu, ledź raźminuŭšysia ŭ dźviarach z masiŭnym Kalakinym.
Aściarožnyja ŭdzielniki
Nastupny dzień udzielniki forumu pracavali ŭ troch hrupach: palityka, haspadarka dy hramadztva. Kali ŭ pieršaj hrupie abmiarkoŭvali zakarełyja palityčnyja mazali, dyk u hrupie haspadarki havorka kruciłasia vakoł enerhietyki.
U hety ž čas išli pieramovy Pucina dy Łukašenki, tamu čynoŭniki byli nadzvyčaj strymanyja ŭ svaich acenkach što da enerhietyčnych prablemaŭ. A eksperty padličvali, jaki šok pieražyvie Biełaruś u vyniku padvyšeńnia cenaŭ na haz, i ci budzie toj šok uvohule. U hrupie, dzie abmiarkoŭvalisia hramadzkija prablemy, viałosia pra davoli žyvoje biełaruska-niamieckaje supracoŭnictva na ŭzroŭni maleńkich inicyjatyvaŭ i amal poŭny zastoj na ŭzroŭni bujnych prajektaŭ.
Siarod palitykaŭ zaŭvažna zadavali ton niamieckija kanservatary dy liberały. Hałoŭnyja admietnaści ich pazycyi: žorstkaja pazycyja ŭ asnoŭnych biełaruskich palityčnych prablemach dy aściarožnaje staŭleńnie da Rasiei ź jaje «kiravanaj demakratyjaj». Ale śmieła pramaŭlali ŭ asnoŭnym mienavita palityki. A voś niamieckija hramadzkija aktyvisty, jakija stała pracujuć u Biełarusi, aściarožničali. Tyja-inšyja až rassypalisia ŭ reveransach da ŭładaŭ, kali tyja zhadžajucca supracoŭničać z zachodnimi inicyjatyvami chacia b na minimalnym uzroŭni. Mnohija niamieckija hości ŭvohule pabojvalisia zanadta «śviacicca», uličvajučy realnuju perspektyvu trapić u śpisy «nieŭjaznych» u Biełaruś. Chtości ź ich stvaraje prajekt dapamohi čarnobylskim dzieciam, inšy piša navukovuju pracu ci prosta jeździć siudy da siabroŭ na vakacyi. U pryvatnych razmovach jany kažuć, što spačuvajuć niezaležnamu hramadztvu, ale pryludna nie žadajuć atajasamlivacca z palitykaj. Zapužanyja nia mieniej za biełarusaŭ, ciškom robiać svaju spravu, adaptujučysia da nienarmalnych biełaruskich umovaŭ.
Adzinaje, što ŭsie ŭdzielniki forumu (ułučna z Kanaplovym) kazali ŭ adzin hołas: adzinaja Eŭropa bieź Biełarusi budzie niezavieršanaj. Voś tolki Biełaruś hetuju kožny ŭjaŭlaje sabie pa-roznamu.
Vyniki forumu
Śpikier Kanaploŭ zapatrabavaŭ ad forumu kankretyki. Zakidy ŭ adsutnaści praktyčnych vynikaŭ padobnych sustrečaŭ hučać i ź inšaha boku palityčnych barykadaŭ. Sapraŭdy, adzinym kankretnym vynikam forumu možna ličyć chiba što padpisańnie mnohimi jahonymi delehatami zvarotu ŭ Ministerstva infarmacyi i ŭ Ministerstva suviazi i infarmatyzacyi (inicyjatyva deputatki Volhi Abramavaj) z tym, kab urad paspryjaŭ dyjalohu pamiž dyskryminavanymi niezaležnymi medyjami i strukturami nakštałt «Biełpošty» dy «Biełsajuzdruku», jakija realizujuć zabaronu na raspaŭsiud volnaj presy.
Ale karyść ad forumu jość, i heta nia tolki hutarki dy kantakty. Va ŭmovach, kali aficyjnyja kantakty Miensku z zachodnimi ŭradami abmiežavanyja, heta adna z redkich mahčymaściaŭ dla abodvuch bakoŭ pabačyć adzin adnaho ŭ tvar. Forum maje pedahahičny ŭpłyŭ na čynoŭnikaŭ, vyryvajučy ich na try dni ź virtualnaha kamfortnaha pseŭdaśvietu. Heta redkaja mahčymaść pabačyć, jak deputaty pałaty zmušajuć zalu śmiajacca, zajaŭlajučy: «U našym parlamencie reprezentavanyja ŭsie palityčnyja siły krainy», i pačuć, jak im u tvar režuć praŭdu-matku pra palityčnych viaźniaŭ i zdušanyja medyi.
Jašče forum dapamahaje zrazumieć, što prahmatyčna-cyničnaje łobi, jakoje hladzić na Ŭschod, nie zaŭvažajučy Biełarusi, hublaje ŭ niamieckim palitbamondzie pazycyi na karyść niamieckich intelektuałaŭ, što puścili Biełaruś nia tolki ŭ rozum, ale i ŭ serca. Dokaz – fejeryčnaje soła na saksafonie ŭ vykanańni Rajnera Lindnera, jakim jon azdobiŭ kampazycyju «Absent» padčas kancertu «Krambambuli». Kali biełaruska-niamieckaja publika, paskidaŭšy pinžaki, tančyć pad muzyku Volskaha-Lindnera, robicca zrazumieła, što drabočki biełaruskaj roščyny pakrysie robiać svaju spravu i ŭ niamieckim cieście.
□
«Mienski forum» – najbujniejšaja štohadovaja niamiecka-biełaruskaja sustreča dyplamataŭ, palitykaŭ, biznesoŭcaŭ i hramadzkich dziejačaŭ. 9–11 listapada forum prajšoŭ dziaviaty raz u zali Mienskaha mižnarodnaha adukacyjnaha centru imia Johanesa Raŭ, sabraŭšy bolš za 300 udzielnikaŭ. Sioletniaja tema: «Biełaruś – susiedztva i tranzyt u Eŭropie: zamiežnaja palityka, ekanomika, hramadztva». Arhanizavali forum pasolstva Niamieččyny, Niamiecka-biełaruskaje tavarystva i niamiecki fond «Navuka j palityka».
