U Horadni pačałasia post-haładoŭka viernikaŭ parafii Najśviaciejšaj Panny Maryi, Maci miłasernaści. Ad 00.00 1 śniežnia akcyju raspačali 12 viernic (najstarejšaj ź jakich 79 hadoŭ, a najmaładziejšaj – 34) i probašč Alaksandar Šemiet. Haładoŭka prachodzić u draŭlanaj kaplicy, dzie štodnia źbirajucca na nabaženstvy vierniki. Haładoŭniki damahajucca, kab haradzkija ŭłady dali piśmovy dazvoł na pabudovu chramu, jakoha parafijanie nia mohuć atrymać dziesiać hadoŭ.
Ajciec Šemiet kaža: «Pieršapačatkova dumaŭ, što hetuju akcyju padtrymajuć tolki čaćviora parafijanak, ale paśla ranišniaj imšy ŭbačyŭ, što viernic zastałosia našmat bolej. Ja zapytaŭsia, ci zastalisia jany pamalicca, ci ź inšaj patreby. Adkazali, što taksama buduć paścicca». Haładoŭniki nie źbirajucca ŭžyvać ničoha aproč vady. Ajciec Alaksandar pierakanany, što kolkaść udzielnikaŭ haładoŭki budzie raści z kožnym dniom.
«U mianie nia samaja maleńkaja parafija, jana naličvaje bolš za 8 tysiačaŭ čałaviek, tamu čakajem novych ludziej, što padtrymajuć nas, – kaža ksiondz Šemiet. – Starejšyja ludzi niachaj pratrymajucca try dni, inšyja piać, ja, jak maładziejšy, budu haładać bolej, kolki Boh dazvolić. Ničoha kiepskaha ź ludźmi nia zdarycca, bo jany buduć pastajanna znachodzicca pad maim pilnym kantrolem».
Vierniki razam z ksiandzom nia buduć načavać u kaplicy, bo tam niama naležnym umovaŭ, a buduć uviečary viartacca dadomu. «Siońnia ranicaj prychodziŭ da nas niejki «hebist», štodnia la kaplicy dziažuryć niejkaja mašyna, – havoryć Alaksandar Šemiet. – Učora prychodziła žurnalistka ź miascovaj hazety «Perspektyva», pytałasia, našto ja daju źviestki pra haładoŭku apazycyjnym vydańniem. Adkazvaju, što dla mianie niama roźnicy miž dziaržaŭnymi i niedziaržaŭnymi, a adkazvaju tym, chto vykazvaje cikavaść da našaha pratestu. Ja nie rablu z haładoŭki palityčnuju akcyju, i žurnalisty, dziakuj im za heta, usio razumiejuć».
Ajciec Šemiet kaža, što ŭ Horadniu da ich bližejšym časam musiać zavitać delehacyja viernikaŭ mienskaj carkvy «Novaje žyćcio», jakija taksama byli trymali post-haładoŭku.
?
Što dumajuć pra post-haładoŭku śviatara Alaksandra Šemieta i jahonych parafijanaŭ katalickija, pratestanckija i ŭnijackija śviatary, katalickija intelektuały i intelihiencyja? Pry jakich umovach hetaja akcyja pratestu moža dać plon?
Ksiondz Dźmitry Baryła, Rakaŭ: «Na maju dumku, takija akcyi, jakuju maje raspačać Alaksandar Šemiet, musiać prachodzić tolki z dazvołu biskupa, pośpiech hetaj post-haładoŭki i budzie ŭ pieršuju čarhu zaležać ad taho, ci padtrymaje jaje viarchoŭnaje katalickaje duchavienstva. Što da mianie, to ja liču, što haładoŭka – heta nie zusim taja forma baraćby, dziakujučy jakoj u našaj krainie možna čahoś damahčysia. Jak padajecca mnie, to najbolš dziejsnymi byli b malitoŭnyja akcyi. Treba malicca, kab pakazać hetuju niespraviadlivaść. Malitoŭnyja akcyi musiać być nia tolki ŭ Horadni, ale i pa ŭsioj Biełarusi, tolki tady my zmožam prabić usie hory i śviadomaść ludziej».
Ksiondz Viačasłaŭ Barok, Rasony: «Ja dobra viedaju, što takoje ŭ našaj krainie atrymać dazvoł na pabudovu chramu, bo sam piać hadoŭ damahaŭsia hetaha ŭ Rasonach. Tamu ja razumieju a.Alaksandra. Kali ŭ jaho niama inšaha vyjścia, to ja całkam padtrymlivaju jaho. Abiacaju, što z majho boku budzie akazana malitoŭnaja padtrymka. Vieru ŭ toje, što hety haradzienski post daść plon i haradzkija ŭłady ŭrešcie daduć dazvoł na pabudovu kaścioła. Tamu zaachvočvaju haradzienskich parafijanaŭ padtrymać u hetaj post-haładoŭcy svajho probašča. Na moj pohlad, i takaja forma pratestu maje prava na žyćcio».
Iryna Žarnasiek, piśmieńnica: «Niekali ŭ «Pryvatnym dziońniku» dla radyjo «Svaboda» ja pisała, što haładoŭka ciapier – heta svojeasablivaja prykmieta času. Strašnaja, chaču adznačyć, prykmieta. Ludzi nia majuć inšaha metadu, kab ich pačuli, skažam, praz hazetu ci vulicu, tamu zastajucca adny haładoŭki. Ja zachaplajusia hetym mužnym krokam, na jaki hatovy iści ajciec Šemiet, jon choča, kab jahony hołas pačuli. Nie biarusia pakul pradkazvać, čym moža skončycca i jaki vynik mieć hetaja post-haładoŭka».
Piotra Rudkoŭski, manach-daminikaniec, filozaf: «Heta dosyć cikavy vypadak, bo ŭpieršyniu ŭ historyi biełaruskaha Kaściołu niechta sa śviataroŭ navažvajecca na taki nieardynarny krok. Heta precedent, jaki ŭražvaje svajoj advahaj. Pratestny krok Alaksandra Šemieta, peŭna, maje surjoznyja padstavy. Kali śviatar hatovy iści na takoje, to vidavočna, što jon maje spravu z peŭnaj niespraviadlivaściu. Niešta sapraŭdy nia tak, kali vierniki advažylisia na post-haładoŭku. Nia dumaju, što ŭčynak Šemieta idzie ŭrazrez z pazycyjaj haradzienskaha biskupa, adnak miarkuju, što jon moh nie čakać takoha sprytu ad śviatara i ciapier znachodzicca ŭ peŭnaj razhublenaści. Na 60–70% ja ŭpeŭnieny, što post-haładoŭka musić prynieści pośpiech. Što budzie dalej, ja nie biarusia kazać».
Ksiondz Kšyštaf Mikałajčyk, Hłybokaje: «Kali śviatar choča pajści na taki krok, to jon maje na heta prava. Ci daść hetaja post-haładoŭka niejki plon – tut usio zaležyć ad voli Božaj».
Michaił Jermaškievič, manach-daminikaniec: «Byvajuć takija vypadki, kali inšych šlachoŭ dla vyrašeńnia spravy niama, tady varta iści na taki krok. U Boha ŭsio mahčyma, tamu pry zhodzie i salidarnaści viernikaŭ post-haładoŭka a.Alaksandra Šemieta moža być paśpiachovaja».
Ajciec Andrej Sidarovič, Rosica: «Haładoŭka viernikaŭ carkvy «Novaje žyćcio» ŭ Miensku dakazała, što i takim sposabam možna damahacca, kab pavažalisia pravy viernikaŭ. Tamu ja liču taki srodak žyćciazdolnym. Patrebnaja tolki vialikaja salidarnaść usich nas, kab damahčysia mety, bo pa adnym zrabić niešta budzie vielmi ciažka».
Viačasłaŭ Hančarenka, pastar mienskaj pratestanckaj carkvy «Novaje žyćcio»: «Toje, što post-haładoŭki pačynajuć pašyracca siarod viernikaŭ, śviedčyć pra šmathadovy kanflikt miž uładami i relihijnymi supołkami, jaki najpierš lažyć u zakonie ab svabodzie sumleńnia. Siońnia naśpieŭ čas unieści źmienu ŭ toj zakon. Pośpiech haładoŭki katalikoŭ budzie zaležyć ad taho, nakolki adzinaj budzie aficyjnaja pazycyja kaściołu, a taksama nakolki pra hety krok adčaju stanie viadoma ŭ krainie i ŭ śviecie. Naša carkva bližejšym časam nakiruje list padtrymki ajcu Alaksandru i jahonym parafijanam».
Jašče adna relihijnaja parafija abvieściła, što bližejšym časam raspačnie post-haładoŭku. Śledam za viernikami ź mienskaj pratestanckaj carkvy «Novaje žyćcio» pra takuju akcyju pratestu zajaviŭ probašč katalickaj parafii Najśviaciejšaj Panny Maryi, Maci miłasernaści Alaksandar Šemiet.
?
Nahadajem, u piatnicu 24 listapada z ranicy hrupa viernikaŭ, jakaja naličvała bolš za sto čałaviek, nakiravałasia ŭ Haradzienski abłvykankam. Voś užo dziesiać hadoŭ haradzkija ŭłady nie dajuć dazvołu na budaŭnictva kaściołu.
Pra svaju akcyju kataliki zajavili jašče ŭ paniadziełak, tamu ich užo čakaŭ staršynia haradzienskaha abłvykankamu Ŭładzimier Saŭčanka i pradstaŭniki miascovych uładaŭ.
Pavodle słovaŭ ajca Alaksandra Šemieta, Saŭčanka zajaviŭ, što niekatoryja vierniki abkradajuć kaścioły, i tamu ich budaŭnictva idzie tak marudna. «Heta adkrytaje abvinavačvańnie ŭ tym, što my machlary i złodziei, – kaža Alaksandar Šemiet. – Paśla Saŭčanka pačaŭ havaryć pra toje, što vy ž sami viedajecie, što niekatoryja katalickija śviatary nahniatajuć palityčnuju sytuacyju ŭ krainie. Ja vielmi škaduju, što nia ŭziaŭ dyktafona, kab zapisać hetyja vykazvańni čynoŭnika. Ale heta čuli ludzi, jaki pryjšli razam sa mnoj. Paśla takich słovaŭ ja nie pačaŭ spračacca, a prosta prapanavaŭ usim viernikam syści z budynku. Tady Saŭčanka pačaŭ u našyja śpiny kryčeć, što dazvalaje budaŭnictva chramu. Ludzi ŭzradavalisia, pačuŭšy takija słovy, ale ja skazaŭ, što słovy zastajucca tolki słovami, a nam patrebien piśmovy dazvoł».
U radzie ŭ spravach relihijaŭ i nacyjanalnaściaŭ Haradzienskaha abłvykankamu kažuć, što heta była splanavanaja pravakacyja a.Alaksandra Šemieta, jaki «nia jość takim užo rupliŭcam za relihiju i ludziej, jakim choča padacca. Hety čałaviek u svoj čas byŭ dvojčy pakarany štrafam za toje, što niezakonna začyniŭ bramy na mohiłkach u vioscy Adamovičy i nie dazvoliŭ tamaka chavać čałavieka, a paźniej za toje, što parušyŭ praviły znachodžańnia na terytoryi Biełarusi zamiežnaha śviatara», – skazaŭ supracoŭnik rady Mikałaj Paciaruchin.
Sam ajciec Alaksandar kaža, što ŭ toj dzień, kali začynili mohiłkavyja bramy, jon uvohule adsutničaŭ u Adamovičach. Šemiet nie admaŭlaje, što da jaho ŭ hości nasamreč pryjaždžaŭ ksiondz z Polščy Juzaf Hrecki, ale admaŭlajecca pryznać svaju vinu. «Mianie sapraŭdy pakarali štrafam, u mianie byŭ vybar, kab jaho nie płacić, ale ja zapłaciŭ, skazaŭšy, što heta pojdzie tym, chto mianie pakaraŭ, na leki», – skazaŭ ks.Alaksandar.
Zrešty, jakoje dačynieńnie eta maje da budaŭnictva chramu? Ale takim čynam Haradzienski abłvykankam sprabuje apraŭdać toje, što na praciahu dziesiaci hadoŭ nie daje dazvołu na budaŭnictva.
Pradstaŭnik haradzienskaj kuryi ksiondz-kancler Antoni Chańka kamentavać padziei admoviŭsia: «Ja jašče da kanca nie razabraŭsia ŭ hetaj sytuacyi, bo ŭ čas, kali svaju akcyju pravodziŭ Alaksandar Šemiet, adsutničaŭ u Horadni, tamu pakul nie śpiašajusia davać nijakich kamentaroŭ».
Ksiondz Šemiet nie ŭvažaje post-haładoŭku za krajniuju formu pratestu. Jon kaža, što ciapier heta ledźvie nie adzinaja akcyja, jakaja moža zajmieć hramadzki rozhałas. «Heta naš svojeasablivy kryk dušy», – kaža śviatar. Razam z ksiandzom Alaksandram Šemietam 1 śniežnia post-haładoŭku majuć pačać jašče niekalki dziasiatkaŭ viernikaŭ. Jany haładaćmuć u budynku parafijalnaj kaplicy.
Pavodle słovaŭ A.Šemieta, raniej parafijanam nie chaciełasia vynosić śmiećcia z chaty, ale ciapier heta stała nieabchodnaściu.
Ajciec Šemiet kaža, što na post-haładoŭku ich natchniła padobnaja akcyja mienskich pratestantaŭ. «Dziakuj pratestantam, što jany dali nam mužnaści, my štodnia padčas ichniaj akcyi pratestu malilisia za haładoŭnikaŭ».
Pra haradzienskuju akcyju pratestu viernikaŭ nie paviedamili dziaržaŭnyja ŚMI. Maŭčyć pra hetyja padziei i hałoŭny katalicki partał Biełarusi catholic.by.
Tym časam Alaksandar Šemiet u aŭtorak paćvierdziŭ, što nie źbirajecca admaŭlacca ad haładoŭki. «A što nam jašče zastajecca? – pytajecca jon. – Haradzkija ŭłady dumali, što my krychu papratestujem i supakoimsia, ale, jak kazaŭ Isus Chrystos, supakoju nia budzie nikoli. My pojdziem da apošniaha, pakul majem siły niešta jašče zrabić».
Nia tak daŭno haładali vierniki-pratestanty, ciapier čarha za katalikami. Praciahvajecca ckavańnie aktyvistaŭ niepryznanaha ŭładami Sajuzu palakaŭ na čale z Anžalikaj Borys. Prapahandyscki štamp uładaŭ, što ŭ Biełarusi pieraadolenyja ŭsie sacyjalnyja, relihijnyja i nacyjanalnyja kanflikty, vyhladaje ciapier zusim nie adpaviednym.
Fota photo.bymedia.net
