Jahonuju histaryčnuju rolu sami palaki aceńvajuć dyjametralna. Adnyja ličać pasłuhačom Maskvy, inšyja — patryjotam-realistam, jaki vyratavaŭ krainu ad intervencyi, a zatym daŭ pačatak transfarmacyi režymu.
Nie chaču ŭłazić u ichnija sprečki, ale zaznaču: asabista ja ščyra ŭdziačny Jaruzelskamu za adnu reč.
Mahčyma, dziakujučy jamu čverć stahod́dzia tamu pašenciła nia stać akupantam.
...Tady my, vypuskniki BDU, prachodzili vajskovyja zbory, paśla jakich musili atrymać lejtenantaŭ zapasu.
Patajemna słuchajučy paśla adboju pryjmač, daviedalisia pra padziei u Polščy. Tam akurat paŭstaŭ prafsajuz "Salidarnaść" na čale z elektrykam Lecham Vałensam. Patychała navalnicaj. My trochi viedali pra Vuhorščynu-56 i Čechasłavaččynu-68. Ciapier padobnaje naśpiavała ŭ Polščy.
I sapraŭdy, praź niekalki dzion nas uźniali ŭnačy pa tryvozie. Pastaŭleny na vušy adździeł rušyŭ maršam u zachodnim kirunku. Kudy — vajskovaja tajamnica. Ale ŭsie šaptalisia: na Polšču...
Vajaki z nas byli jašče tyja. Maładyja źjedlivyja humanitary, my kpili ź militarysckaha pobytu. Mienavita ŭ vojsku zahany "saŭka" — ad pramyvańnia mazhoŭ na palitzaniatkach da kradziažu ŭsiaho, što kiepska lažyć, — vyjaŭlalisia asabliva vyrazna, a časam prosta karykaturna.
Tak što i staŭleńnie da vajskovaje pavinnaści było adpaviednaje.
Pa darozie na palihon my zazvyčaj prasili spynić BTR la viaskovaj studni. Nibyta nabrać u bikłahi śviežaj vady. Tym časam niechta adzin z zahadzia sabranaj žmieniaj rubloŭ zaskokvaŭ u kramu i napaŭniaŭ zaplečnik plaškami "Abrykosavaha vodaru" (vodar byŭ sumnieŭny, zatoje 18 "abarotaŭ"!).
"Čarniła" chutka pieralivali ŭ bikłahi... Karaciej, na palihon pryjazdžali ŭ dobrym nastroi, ź pieśniaj pra toje, što Čyrvonaja armija za ŭsich macniejšaja.
Inšym razam było ciažkavata pacelić u mišeni, ale nadta nie pierajmalisia. Cinična raźličvali na toje, što tavaryš major nikudy nie padzieniecca.
I sapraŭdy, zalik atrymlivali ŭsie. Bo inačaj byli b pytańni da samich aficeraŭ, što čatyry hady kavali z nas kadry na vajskovaj katedry: čamu kiepska navučali?
Voś asabistuju zbroju my dahladali staranna. Navat viadomyja na kursie raździaŭbai čyścili svaje "kałašy" tak, što staršyna moh nie pierapraviarać. Usio ž u kožnym mužčynu dremle vajar.
U mianie byŭ nikim datul nie karystany aŭtamat... 1961 hodu vypusku. Ličy, dva dziesiacihodździ praležaŭ u zavodzkaj zmazcy. Dyj abmundziravańnie vydali choć i nia nošanaje, ale taksama pašytaje čort viedaje kali.
Bačycie, na hetym zdymku ja z Aleham Marozavym dy Tolikam Basavym — u himnaściorkach uzoru Vialikaj Ajčynnaj. Sałdaty terminovaj słužby tady ŭžo nasili kicieli.
Ujaŭlajecie, jakija kalasalnyja zapasy lažali na składach Savieckaj armii? Surjozna rychtavałasia kamunistyčnaja zvyšdziaržava zmahacca z suśvietnym imperyjalizmam! U tym liku adbivać jahonyja padkopy pad adzinstva sacyjalistyčnaha lahieru.
Polskija padziei traktavalisia mienavita tak.
Ale toje, što dziaŭbli nampality, nas ni kaliva nie natchniała.
I kali siarod nočy, aby-jak namataŭšy anučy, my naŭjučvali siabie zbrojaj, adhaźnikami dy inšaj amunicyjaj, to było kiepskaje pradčuvańnie, što hetaja vandroŭka z "kałašnikavymi" pachnie ŭžo zusim nie "Abrykosavym vodaram"...
Čarada BTRaŭ i BMPšak žaleznym vusieniem papaŭzła na zachad.
Usie byli ćviarozyja i zmročnyja.
I tut zdaryŭsia cud.
Praź niejkuju hadzinu achutanuju šyzym dymam kalonu spynili.
A nieŭzabavie dali kamandu viartacca.
Hienerał Jaruzelski tady paabiacaŭ Kramlu, što sam utrymaje sytuacyju.
Tak, nia skažaš, što jon rabiŭ spravu ŭ biełych palčatkach. Tysiačy zmaharoŭ suprać kamunistyčnaj ułady trapili za kraty.
Ale praź niejki čas henerał siadzie z apazycyjaj za kruhły stoł i faktyčna pieradaść uładu ŭ jejnyja ruki.
Nieŭzabavie kamunistyčny režym u Polščy abryniecca.
U našaj ciapierašniaj kiroŭnaj elicie vajskovaha ludu choć adbaŭlaj. A voś Jaruzelskich nia bačna.
P.S. A ja, miž inšym, zrabiŭ potym vajskovuju karjeru!
Padčas pierabudovy hazeta "Znamia junosti" pačała pisać na raniej tabujavanyja temy, u tym liku pra niestatutnyja dačynienńni ŭ vojsku. Voś i stali "ŭznaharodžvać" redaktara pozvami na zbory. U vajenkamacie nieaficyjna tłumačyli: kab nia byŭ nadta razumny!
Ale ž paśla zboraŭ choćki-niachoćki naležała kidać zoračku. Voś tak ja, u dušy pacyfist, i vyras až da kapitana :)
