Švajcarcy, aŭstryjcy, švedy vyznačali los atamnaj enerhietyki na referendumach. U Biełarusi, krainie čarnobylskaj biady, budavać AES vyrašyli niejak nieŭprykmiet.
Dniami premjer Sidorski niby miž inšym paviedamiŭ, što prezydent pryniaŭ takoje rašeńnie. A siońnia na presavaj kanferencyi kiraŭnik Akademii navuk Miaśnikovič ź ministram enerhietyki Aziarcom abmalavali detali.
Kudy ž padziełasia luboŭ vysokaha kiraŭnictva da plebiscytaŭ?
Nu, pa-pieršaje, nia chočacca ŭzdymać šum, bo jašče nieviadoma jak ahukniecca čarnobylski syndrom. Kolki ni pierakonvaj, što kupim nadziejnyja reaktary (a nie "łajno niejkaje", jak niekali ekspresyŭna vykazaŭsia hałoŭny načalnik), usio adno davieru da mirnaha atamu ŭ mnohich suajčyńnikaŭ niama.
Pa-druhoje, taki referendum — heta karty ŭ ruki apazycyi. Niekali mienavita "Čarnobylskija šlachi" źbirali najbolej udzielnikaŭ.
Pa-treciaje, čas padciskaje. Niama kali dyskutavać. Rasieja ŭziała za horła z enerhanośbitami.
Kaniešnie, Łukašenka ŭžyŭ hiperbału, nazvaŭšy AES našym vyratavańniem. Prablemu enerhazaležnaści jana vyrašyć tolki častkova.
Zaraz enerhabalans krainy składaje 34 młn. t umoŭnaha paliva (dola impartnych enerharesursaŭ — kala 85%). AES mahutnaściu 2 000 mehavataŭ dazvolić vypracavać ekvivalent 4-4,5 młn. t umoŭnaha paliva.
Francuski reaktar bolej nadziejny, čym rasiejski, praŭda i kaštuje u paŭtara razy daražej. Niadaŭna francuzy vyjhrali tender na budaŭnictva AES u Finlandyi. Blok mahutnaściu 1,5 tysiačy mehavataŭ budzie kaštavać finam 3 młrd. eŭra.
Adnak ža skupy płocić dvojčy.
Ci budzie ŭ nas prazrysty tender? Dzie harantyja, što nie zachočacca "tanna i siardzita"? (Ale ŭ atamnaj enerhietycy byvaje nadta "siardzita"!)
Akramia taho, kali vybieruć rasiejski prajekt, dyk tolki ŭzmocnicca zaležnaść ad tamtejšych "enerhietyčnych imperyjalistaŭ".
Darečy, vybar padradčyka — zachodniaha ci rasiejskaha — u značnaj stupieni budzie symbalizavać i hieapalityčny vybar Biełarusi.
Zamova ŭ francuzaŭ — heta prahmatyčny mastok na Zachad. Kredyty, kantakty, pašyreńnie zony davieru i h.d.
Ale vidno: mučyć ekzystencyjalny strach trapić u łapy praklatych buržuinaŭ.
Jość pradčuvańnie: Miensk, badaj, i tut pryviaža siabie da imperyi.
Tema AES — zdavałasia b, prosta padarunak dla apazycyi. Ale... Stolki hadoŭ ładzili "Čarnobylskija šlachi", a tut — jak movu adniało.
Havorka nie pra toje, kab halokać "hańba!".
Dzie kanceptualnaja alternatyva?
Apanenty ŭłady, ličy, vypali z kantekstu hetaha najaktualniejšaha dla krainy pytańnia.
Miž tym niepalityzavanyja admysłoŭcy vykazvajuć mocnyja kontararhumenty.
Jany kažuć, što jadravaje paliva budzie imkliva daražeć. I kali siońnia elektraenerhija, vypracavanaja na AES, tańniejšaja, dyk praź ličanyja hady moža stać vialikaj raskošaj.
Ale samaje hałoŭnaje voś u čym. U nas na adzinku VUP tracicca enerhii ŭ 3-5 razoŭ bolej, čym u pieradavych krainach. I našyja dziaržaŭnyja stratehi, zdajecca, źbirajucca davieku siłkavać joju ad puza monstraŭ sacyjalistyčnaj industryi.
A moža, vyjście u tym, kab, pierajšoŭšy na vysokija technalohii, rezka skaracić spažyvańnie enerharesursaŭ?
I narešcie, kolki ni pišy dyrektyvaŭ pra ekanomiju i aščadnaść, karyści budzie ź vierabjovu dziubu, pakul u vytvorčaj sfery nie zapanuje haspadar, ułaśnik.
Pryvatnik ža naładzić enerhaźberažeńnie biez anijakich dyrektyvaŭ. Bo heta jahonaja kapiejka.
Tak što i tut prablema ŭpirajecca ŭ reformy.
I znoŭ uźnikaje sakramentalnaje pytańnie: nakolki hatovaje da ich ajčynnaje kiraŭnictva?
