Z prapanovaj abvieścić 25 Sakavika nacyjanalnym śviatam źviarnulisia da Savietu Ministraŭ pradstaŭniki intelihiencyi.
«Sioleta spaŭniajecca 16 hadoŭ adnaŭleńnia jaje dziaržaŭnaj niezaležnaści. Adnak na parozie paŭnalećcia Respubliki Biełaruś nacyja zastajecca raskołataj, — pišuć jany. — Palityčnaje supraćstajańnie hramadzianaŭ zakładaje minu zapavolenaha dziejańnia pad dziaržavatvorčyja vysiłki».
Jany zaklikajuć da demakratyzacyi: «Zachavańnie suverenitetu, ustojlivaje raźvićcio ekanomiki budzie harantavanaje tolki tady, kali kraina paŭnapraŭna vierniecca ŭ siamju eŭrapiejskich nacyj – jak roŭnaja miž roŭnymi. A heta niemahčyma biez nacyjanalnaha adzinstva i ŭstalavańnia demakratyčnaha dziaržaŭnaha ładu».
Zvarot zaklikaje da dyjalohu pamiž uładami i apazycyjaj: «Uzhadnieńnie padychodaŭ ułady i apazycyi nieabchodnyja dla raźvićcia hramadztva».
U jakaści kroku da nacyjanalnaha adzinstva jany zaklikajuć urad «abvieścić 25 Sakavika – Dzień Voli – nacyjanalnym śviatam. Budzie spraviadliva, kali heta zdarycca ŭ hod 125-hodździa Janki Kupały i Jakuba Kołasa».
«U hety dzień štohod dziasiatki tysiač biełarusaŭ vychodziać na vulicy haradoŭ. Sotni tysiač hramadzian Biełarusi i našych suajčyńnikaŭ za miažoj adznačajuć hetuju datu. Adsutnaść jaje ŭ dziaržaŭnym kalendary śviataŭ – pieražytak savieckaha času», — havorycca ŭ zvarocie.
Zvarot padpisali niekalki dziasiatkaŭ viadomych dziejačoŭ navuki, kultury i mastactva. Siarod padpisantaŭ narodny paet Biełarusi Nił Hilevič, były staršynia Nacyjanalnaha banku prafesar Stanisłaŭ Bahdankievič, filozafy Valancin Akudovič, Aleś Ancipienka i Valer Bułhakaŭ, hanarovy staršynia Biełaruskaha PEN-Centru Lavon Barščeŭski, paety Hienadź Buraŭkin, Anatol Viarcinski, Siarhiej Zakońnikaŭ, Uładzimier Niaklajeŭ, Andrej Chadanovič, režysior Valery Mazynski, kinakrytyk Maksim Žbankoŭ, mastactvaznaŭca Siarhiej Chareŭski, mastak Artur Klinaŭ, palitolah Vital Silicki dy inšyja.
Prapanujem poŭny tekst Zvarotu:
«Biełaruś pieražyvaje pierałomny etap svajho raźvićcia. Sioleta spaŭniajecca 16 hadoŭ adnaŭleńnia jaje dziaržaŭnaj niezaležnaści. Adnak na parozie paŭnalećcia Respubliki Biełaruś nacyja zastajecca raskołataj. Miljony suajčyńnikaŭ pa-raniejšamu nie adčuvajuć duchoŭnaj suviazi ź biełaruskaj dziaržaŭnaściu. Palityčnaje supraćstajańnie hramadzianaŭ zakładaje minu zapavolenaha dziejańnia pad dziaržavatvorčyja vysiłki.
Niezaležnaści nie moža być biez tryvałaj ekanamičnaj bazy. Jaje nie budzie, pakul ekanomika Biełarusi budzie zaležyć tolki ad uschodniaha susieda. Zachavańnie suvierenitetu, ustojlivaje raźvićcio ekanomiki budzie harantavanaje tolki tady, kali kraina paŭnapraŭna vierniecca ŭ siamju jeŭrapiejskich nacyj – jak roŭnaja miž roŭnymi. A heta niemahčyma biez nacyjanalnaha adzinstva i ŭstalavańnia demakratyčnaha dziaržaŭnaha ładu.
Vykliki sučasnaha śvietu – enierhietyčnyja, demahrafičnyja, ekałahičnyja, humanitarnyja – naŭprost tyčacca i Biełarusi. I dać hodny adkaz hetym vyklikam moža tolki adzinaja nacyja. Dziela realnaj acenki situacyi i dalejšych krokaŭ pa šlachu ŭmacavańnia dziaržaŭnaści varta pryznać, što taksama, jak dva viektary – jeŭrapiejski i rasijski – abaviazkovyja dla našaha ekanamičnaha raźvićcia, tak i ŭzhadnieńnie padychodaŭ ułady i apazicyi nieabchodnyja dla raźvićcia hramadstva.
My pavinny spryjać ustalavańniu kanstruktyŭnaha dyjałohu pamiž uładaju i hramadzianskaj supolnaściu. Važnaja rola ŭ siońniašnich umovach tut moža naležyć uradu, jaki ŭśviedamlaje nieabchodnaść novaha etapu raźvićcia dziaržavy. Mienavita takija dziejańni ŭradaŭ ŭvachodziać u historyju jak prykłady patryjatyzmu, dalnabačnaści i prafiesijanalizmu.
Nabližajecca dzień 25 Sakavika, darahi dla ŭsich patryjotaŭ Biełarusi.
25 sakavika 1918 hoda była pryniataja Treciaja Ŭstaŭnaja Hramata Biełaruskaj Narodnaj Respubliki, jakaja abviaščała našu krainu niezaležnaj dziaržavaj. Paśla hetaha i Zachadu, i Uschodu stała niemahčyma dalej ihnaravać dziaržaŭnyja pamknieńni biełaruskaha narodu. Z taho času ŭsie biełaruskija patryjoty adznačajuć dzień 25 Sakavika jak najvialikšaje nacyjanalnaje śviata – Dzień Voli.
U hety dzień štohod dziesiatki tysiač biełarusaŭ vychodziać na vulicy haradoŭ. Sotni tysiač hramadzian Biełarusi i našych suajčyńnikaŭ za miažoj adznačajuć hetuju datu. Adsutnaść jaje ŭ dziaržaŭnym kalendary śviataŭ – pieražytak savieckaha času.
Abviaščeńnie dnia 25 Sakavika dziaržaŭnym śviatam niepaźbiežnaje, bo jano adnović nacyjanalnuju pierajemnaść. Niepaźbiežnaje i pieraadoleńnie isnujučaha ŭ krainie kulturna-histaryčnaha raskołu biełarusaŭ. Adnak, čym paźniej heta zdarycca, tym słabiejšaju budzie Biełaruś u histaryčnaj pierśpiektyvie.
Kirujučysia adkaznaściu za los biełaruskaj dziaržaŭnaści, zaklikajučy da nacyjanalnaha jadnańnia, my źviartajemsia da Savietu Ministraŭ Respubliki Biełaruś z prapanovaj abvieścić 25 Sakavika – Dzień Voli – nacyjanalnym śviatam. Upeŭnienyja, što takoje rašeńnie ŭzmocnić adzinstva biełaruskaje nacyi. Budzie spraviadliva, kali heta zdarycca ŭ hod 125-hodździa kłasikaŭ biełaruskaj litaratury Janki Kupały i Jakuba Kołasa, jakija ŭsioj svajoj dziejnaściu rychtavali dzień 25 sakavika 1918 hoda i ščyra jaho vitali.
Zaklikajem taksama kiraŭnictva Savietu Ministraŭ uziać čynny ŭdzieł u padrychtoŭcy śviatočnych mierapryjemstvaŭ Dnia Voli 2007».
