Kanhres demakratyčnych siłaŭ skončyŭsia pryniaćciem pamiarkoŭnaje stratehii, jakaja praduhledžvaje elementy supracoŭnictva z uładami i nia stavić zadačaj dałučeńnie da Eŭrasajuzu. Sustaršyniami Palityčnaj rady Abjadnanych demakratyčnych siłaŭ stali Vincuk Viačorka, Siarhiej Kalakin, Anatol Labiedźka, Anatol Laŭkovič. Niazhodny z pryniataj stratehijaj Alaksandar Milinkievič ad pazycyi sustaršyni admoviŭsia. Repartaž Źmitra Pankaŭca i fotarepartaž Julii Daraškievič.
Subota, 26 traŭnia. Praca Kanhresu pačałasia z himnu. Ustali ŭsie. Praŭda, jak paźniej vyśvietliłasia, bolšaść nia viedała, što za muzyka hraje. Tłumačeńni Stanisłava Šuškieviča pra toje, što hetuju staražytnuju kampazycyju niekali znajšoŭ Viktar Skarabahataŭ byli nie samymi pierakanaŭčymi. Zastavałasia hadać, ci to «Połacki sšytak», ci niešta jašče.
Z ustupnym słovam vystupiŭ staršynia arhkamitetu Alaksandar Buchvostaŭ. Vystupaŭ na vielmi kiepskaj biełaruskaj movie. Buchvostaŭ padvioŭ vyniki Kanhresu dvuchhadovaj daŭniny, jon adznačyŭ, što važna zachavać adzinstva apazycyi, a dla hetaha treba pryniać ahulnuju stratehiju dziejańnia. Z ranicy na ŭdzieł u Kanhresie było zarehistravana 568 delehataŭ, paśla abiedu kolkaść uzrasła jašče dzieści na sto čałaviek. Hetaha chapiła dla kvorumu.
Pieršuju častku Kanhresu pačali vieści Valer Uchnaloŭ i Valancina Śviackaja. Pieršym słova paprasiŭ tolki vyzvaleny z «chimii» Mikoła Statkievič. Jon skazaŭ: «Dajcie mnie try chviliny. Dumaju, heta nia tak šmat paśla dvuch hadoŭ». Statkievič zaklikaŭ pieršym punktam prahramy razhledzić stratehiju apazycyi. Planavałasia, što hałasavańnie za stratehiju projdzie nazaŭtra, ale Statkievič nastojvaŭ na svajoj prapanovie.
Śledam za im słova ŭziaŭ jašče adzin niadaŭni palitviazień Pavał Sieviaryniec. Jon całkam padtrymaŭ pazycyju Statkieviča. Treba vyznačycca, ci my źbirajemsia pieramahać pad bieł-čyrvona-biełymi ściahami, ci biaź ich, kab nie złavać kamunistaŭ, skazaŭ jon. Paśla hetych vystupaŭ u zali pačalisia skandavańni «Žyvie Biełaruś», źjavilisia bieł-čyrvona-biełyja ściahi. Zala była nadzvyčaj uzrušanaja paśla takich pramovaŭ.
Kab adkazać Sieviaryncu i Statkieviču słova ŭziaŭ kamunist z Tałačyna pałkoŭnik Mikałaj Pietrušenka. Užo paśla niekalkich słovaŭ zala zahukała «Hańba». Abražany vystupoŭca, jaki pačaŭ byŭ havaryć pa-biełarusku, pierajšoŭ na rasiejskuju. Słovy prafesara Chadyki taksama byli sustretyja «Hańbami».
Stała vidavočna, što Ŭchnaloŭ, jaki nervavaŭsia, nie kantralavaŭ sytuacyju ŭ zali. Tady Stanisłaŭ Šuškievič vyzvaŭsia ŭziać kiraŭnictva schodam na siabie. Ludzi jaho padtrymali i Šuškievič zdoleŭ navieści paradak u zali.
Siarhiej Skrabiec zaklikaŭ delehataŭ Kanhresu pryniać dva dakumenty: 1. Pryznać całkam nielehitymnaj uładu Łukašenki; 2. Sfarmavać urad narodnaha davieru, jakomu pieradać usie paŭnamoctvy. Prapanovy Skrabca taksama paabiacali razhledzieć.
Alaksandar Milinkievič u svaim vystupie adznačyŭ, što letašniaja prezydenckaja kampanija była najlepšaj kampanijaj apazycyi za apošnija hady, što jana zdoleła dać ludziam nadzieju, zahłušyć ich strach. Kampanija nie była prajhranaja, adznačyŭ A.Milinkievič, bo nie było spabornictva. Milinkievič adznačyŭ, što siońnia treba stratehija dziejsnaj baraćby, a nie jaje imitacyi j padtrymaŭ stratehiju «Eŭrakaalicyi». Taksama jon padkreśliŭ, što apazycyja pieražyvaje hłyboki kryzys, vyklikany ŭnutranym zmahańniem za ŭładu. «Dla tych, chto mnie daviaraje, ja hatovy zastavacca adzinym lideram apazycyi», adznačyŭ jon. Milinkievič jašče raz paćvierdziŭ, što nie źbirajecca vyłučacca ŭ sustaršyni.
Siarhiej Kalakin pahadziŭsia ź Milinkievičam u acency vybaraŭ 2006 h., taksama adznačyŭ, što nia bačyć pryncypovaj roźnicy miž stratehijaj «Eŭrakaalicyi» i stratehijaj abjadnanaj apazycyi: i tam, i tam viadziecca pra kanstytucyjnuju źmienu ŭłady. Lider kamunistaŭ adznačyŭ, što ŭłada pojdzie na pieramovy tolki z mocnaj apazycyjaj, i zaklikaŭ da kansalidacyi.
Paśla abiedu žarści ŭ zali vidavočna supakoilisia. Byŭ zasłuchany telezvarot ad amerykanskaha Kanhresmena Džona Šymkusa, a taksama začytanyja listy padtrymki ad eŭrapiejskich palityčnych strukturaŭ.
Pieršym u druhoj pałovie dnia vystupaŭ lider AHP Anatol Labiedźka. Jon skazaŭ, kali b Łukašenka hladzieŭ hety Kanhres u žyvym efiry, to jon by zadavolena paciraŭ by ruki. Labiedźka skazaŭ, što taksama hatovy admovicca ad pasady sustaršyni, ale terminova nieabchodna vyznačycca, chto ŭ apazycyi budzie adkazvać za jakuju dziejnaść. Labiedźka skazaŭ, što taksama chacieŭ by, kab u apazycyi byŭ jarka vyražany lider, ale jaho pakul niama.
Vincuk Viačorka ŭ svajoj pramovie zasiarodziŭsia na mižnarodnym pryznańni dziejnaści biełaruskaj apazycyi.
Stanisłaŭ Šuškievič prapanavaŭ pastavić na hałasavańnie alternatyvu. Pieršy biuleteń – za abrańnie sustaršyniami palityčnaj rady abjadnych demakratyčnych sił (ADS) musiać być Viačorka, Kalakin, Laŭkovič i Labiedźka. Druhi biuleteń – staršyniom palitrady ADS musić być Milinkievič.
Vielmi emacyjnym akazaŭsia vystup Ludmiły Hraznovaj, jakaja pierakonvała, što ŭ apazycyi musić być adziny lider. «Apazycyja nia moža być abiezhałoŭlenaj». – skazała jana. Unutrykaalicyjnyja razborki jana źviazvaje z umiašalnictvam Rasiei, «jakaja adčuvaje chutkija źmieny ŭ Biełarusi i nia choča, kab jany adbylisia».
Praca Kanhresu skončyłasia a 19:00. Paŭłu Sieviaryncu i Mikołu Statkieviču tak i nie ŭdałosia paviarnuć chadu Kanhresu z zaplanavanaha chodu. Takim čynam, vyrašalnym stanie zaŭtrašni dzień. Pavał Sieviarynie c kaža, što siły prychilnikaŭ dźviuch stratehijaŭ pakul padzielenyja amal paroŭnu. Vyrašalnymi buduć hałasy tyja, chto pakul nia vyznačyŭsia ŭ svajoj pazycyi.
Niadziela, 27 traŭnia. Vinoju tamu praliŭny doždž, jaki z ranicy prajšoŭ nad Mienskam, ci što inšaje, ale žarści ŭ niadzielu byli nieparaŭnalna mienšymi, čym u pieršy dzień Kanhresu.
A 9:00 prajšła pres-kanferencyja kiraŭnikoŭ frakcyjaŭ, sfarmavanych u pieršy dzień Kanhresu. Jak vyśvietliłasia, najbolšaj stała frakcyja «Rehijony za svabodu» ŭ jakuju ŭvajšoŭ 201 čałaviek. Ahułam było sfarmavana 8 frakcyjaŭ. Kiraŭniki frakcyjaŭ AHP i BNF zajavili, što na nastupnych sojmach budzie razhledžanaje pytańnie ab vyklučeńni siabroŭ partyi, jakija ŭvajšli ŭ «Rehijony za svabodu», bo heta supiarečyć statutu dadzienych partyjaŭ.
Paśla hetaj kanferencyi pačałasia ŭłasna praca Kanhresu. Pieršym słova paprasiŭ narodny paet Biełarusi Nił Hilevič. U svajoj pramovie Nił Symonavič adznačyŭ, što šlach da liderstva nie pierakryty ni dla koha, hałoŭnaje — hodna pracavać. Hilevič skazaŭ, što ŭžo siońnia, na jahonuju dumku, liderskimi zdolnaściami vałodaje Pavał Sieviaryniec. Mohuć da statusu lidera daraści i niekatoryja inšyja maładyja palityki. «Lider — heta nia Papa Rymski», — skazaŭ Hilevič. Słovam paeta zala plaskała stojačy.
Paśla słova ŭziali kiraŭniki frakcyjaŭ. Ničoha istotna novaha jany nie skazalia, amal usio heta prahučała jašče ŭ subotu, kožny zastavaŭsia na svajoj pazycyi. Taksama trymali słova Alaksandar Vałčanin (ad čarnobylskich likvidataraŭ), Anatol Laŭkovič (BSDP) i pradprymalnik z Barysava Viktar Harbačoŭ Hety skazaŭ, što «apazycyja maje šmat pravadyroŭ, ale mała indziejcaŭ». Na hetym pieršaja častka druhoha dnia skončyłasia.
Adrazu paśla pierapynku słova ŭziaŭ «maładafrontaviec» Źmicier Chviedaruk, jaki začytaŭ pryvitalny list da ŭdzielnikaŭ Kanhresu ad Artura Fińkieviča. Palitviazień rašuča padtrymaŭ u svaim zvarocie stratehiju «Eŭrapiejskaj kaalicyi». Fińkievič adznačyŭ, što spadziavańni na evalucyju režymu — heta absalutnaja ŭtopija.
U čarhovym svaim vystupie Pavał Sieviaryniec zajaviŭ, što stratehija Abjadnanych demakratyčnych siłaŭ— heta stratehija čakańnia. Jon vystupaje za aktyŭnyja vystupy suprać režymu, pieraciahvańnie na svoj bok tych hramadzianaŭ, chto krytykuje režym, ale nie nabraŭsia mocy, kab vystupić. Adzin Sieviaryniec uspomniŭ, što druhi dzień Kanhresu prypadaje na chryścijanskaje śviata - Trojcu i pavinšavaŭ usich prysutnych.
Hienerał Frałoŭ byŭ šmatsłoŭnym, bolšaść jahonych zaŭvahaŭ praktyčna nijak nia tyčyłasia pracy Kanhresu. Paśla taho jak Alaksandar Dabravolski skazaŭ, što čas užo skončany i, jak były vajskoviec, Frałoŭ musić pakazać prykład inšym, hienerał adznačyŭ: «Ja ŭžo nie vajskoviec, ja vyšej — ja demakrat». Urešcie, Valer Frałoŭ zaklikaŭ usich prahałasavać za stratehiju, pryniatuju Palitradaj.
Rehijanalny aktyvist z Horak Eduard Brokaraŭ adznačyŭ, što Kanhres absalutna ničoha nie vyrašaje. «Usie buduć rabić toje, što rabili dahetul»,— skazaŭ Brokaraŭ. Žanna Litvina ŭ svaim vystupie zasiarodziłasia na prablemach niezaležnych ŚMI.
Naprykancy jašče raz słova atrymaŭ Alaksandar Milinkievič. Jon zaznačyŭ, što nielha abjadnoŭvacca tolki suprać adnaho kankretnaha čałavieka. «Treba abjadnoŭvacca na hruncie nastupnych nastupnych kaštoŭnaściaŭ: demakratyja, niezaležnaść i intehracyja ŭ Eŭropu». Sp. Milinkievič jašče raz adznačyŭ, što nia vieryć u dziejsnaść toj stratehii, jakaja vynosicca na razhlad Kanhresu, tamu admaŭlajecca ad sustaršynstva ŭ kaalicyi.
Staršynia mandatnaj kamisii spn.Vanina abvieściła, što ŭ zali mahčymyja falsyfikacyi ź delehackimi mandatami i prapanavała ŭsim prajści pierarehistracyju. Kančatkovaja ličba ŭdzielnikaŭ Kanhresu skłała 611 čałaviek, ci dźvie traciny ad kolkaści abranych delehataŭ.
Užo paśla pierapynku, źviazanaha ź pierarehistracyjaj, na scenu vyryvaŭsia pradprymalnik ź Viciebsku Siarhiej Parsiukievič, jakoha strymlivała achova. Urešcie, jamu dali słova. Parsiukievič skazaŭ, što niahledziačy na luboje rašeńnie Kanhresu kansalidacyja miž usimi apazycyjnymi siłami ŭžo niemahčymaja i heta absalutna vidavočna.
Adrazu pa hetym vystupie pačałosia hałasavańnie. Ekanamičnaja platforma i Małaja kanstytucyja byli padtrymanyja delehatami praktyčna adzinahałosna. Nijakich pytańniaŭ nia vyklikała i pryniaćcio zvarotu da biełaruskaha narodu i mižnarodnaj supolnaści.
Samym napružanym momantam druhoha dnia Kanhresu stała hałasavańnie za stratehiju dziejańnia apazycyi. Aproč ahulnaj stratehii Palitrady i «Eŭrapiejskaj kaalicyi», svaju stratehiju prapanavała i Partyja BNF, ale ŭ chutkim časie źniała jaje z razhladu. Stratehiju «Eŭrapiejskaj kaalicyi» taksama nie razhladali — redakcyjnaja kamisija vyrašyła, što stratehija, pryniataja Palitradaj, całkam zakryvaje stratehiju Statkieviča.
Pieršaje hałasavańnie adnosna stratehii skončyłasia kanfuzam, bo ahułam «za» i «suprać» prahasavała bolš delehataŭ, čym było zarehistravana. Stanisłaŭ Šuškievič prapanavaŭ pravieści tajnaje hałasavańnie, ale jahonaj prapanovy nie pasłuchalisia.
Druhaja sproba dała nastupnyja vyniki: «za» stratehiju ADS prahałasavała 365 delehataŭ, «suprać» — 185. Adrazu pa abviaščeńni vynikaŭ bolšaść delehataŭ, jakija hałasavali «suprać», pakinuli zalu.
Jašče byli razharelisia sprečki adnosna taho, ci varta ŭklučać u skład Palitrady adrazu dźvie pradprymalnickija arhanizacyi, ale jany mała tyčylisia niepasredna pracy Kanhresu.
Na pieršym pasiedžańni Palitrady było vyrašana, što sustaršyniami Palityčnaj rady stanuć staršynia Partyi BNF Vincuk Viačorka, staršynia PKB Siarhiej Kalakin, staršynia AHP Anatol Labiedźka i v.a. staršyni BSDP Anatol Laŭkovič.
Milinkievič ža ŭ svaju čarhu zaznačyŭ, što nadalej źbirajecca zasiarodzicca na pracy z rucham «Za Svabodu». Taksama jon skazaŭ, što źbirajecca balatavacca ŭ prezydenty na nastupnych vybarach.
Na Kanhresie'2007 supiarečnaści ŭ šerahach apazycyi vyplesnulisia, ale nia vyrašylisia. Kalektyŭnaje kiraŭnictva zvyčajna praktykujecca na pierachodnych etapach, i možna čakać praciahłaje baraćby za ŭpłyŭ miž hrupoŭkami kanservataraŭ, nacyjanał-demakrataŭ, liberałaŭ, sacyjał-demakrataŭ i kamunistaŭ.
Źmicier Pankaviec
