Darečy, Maniuška nie adziny viadomy kampazytar z Červieńščyny. Jość u horadzie taksama šylda ŭ honar Mikoły Ravienskaha, aŭtara muzyki da himnu «Mahutny Boža». Jon praciahły čas žyŭ i pracavaŭ u Červieni. Ceły šerah draŭlanych skulpturaŭ staić la miascovaha domu dziciačaj tvorčaści.
 |
Akurat u Domie tvorčaści da apošniaha pracavaŭ miascovy mastak i skulptar Hienadź Matusievič. Usie draŭlanyja šyldy i skulptury, jakija možna pabačyć u Červieni — jaho rabota. Užo amal hod jak Matusievič biespracoŭny. Letaś u domie tvorčaści Hienadziu admovilisia davać letni adpačynak, a jamu treba było ŭsie siły kinuć na pabudovu novaha domu, tamu i zvolniŭsia z pracy. «My z žonkaj i dvuma dziećmi ŭsio žyćcio pražyli ŭ adnapakajovaj kvatery, bolej tak praciahvacca nie mahło, tamu i vyrašyŭ skancentravacca na domie», — kaža Hienadź.
Novy dom Matusievičaŭ znachodzicca na ŭskrajku Červienia, la miastečka z pryhožaj niebiełaruskaj nazvaj «Emulbit» — tak nazyvajecca blizki zavod pa vyrabie asfaltu. Dom prastorny, adno što jašče niedabudavany. Razam sa spadarom Hienadziem žyvie jaho žonka i mały syn. Starejšaja dačka niadaŭna vyjšła zamuž.
Uvieś druhi pavierch addadzieny na mastackuju majsterniu. Jana zastaŭlenaja karcinami, skulpturami. Mastak kaža, što źbirajecca narabić z dreva vyjavaŭ pahanskich bahoŭ i abstavić imi dom z usich bakoŭ. Matusievič ličyć siabie pahancam. Ale heta nie pieraškodziła jamu azdablać miascovy kaścioł.
Pahaniec u kaściole
Tak, na padvorku bažnicy staić draŭlanaja vyjava Ihumieńni, jakaja trymaje ŭ rukach skrutak z tekstam Natalli Arsieńnievaj «Mahutny Boža». Tamsama vialiki kryž. I heta praca Hienadzia Matusieviča.
Kaścioł dahetul niedabudavany, choć budaŭnictva viadziecca bolš za dziesiać hadoŭ. Akurat hod tamu pamior miascovy probašč Miečysłaŭ Łabiaka. Nia vytrymaŭ usich ciažkaściaŭ, źviazanych z budaŭnictvam kaściołu. Serca spyniłasia prosta, kali siadzieŭ za stałom. Tam, u kaścielnaj bakoŭcy, jaho i znajšli parafijanie.
Novy ksiondz Pavał Kručak — ziamlak ajca Miečysłava: jon taksama z Łodzi. Słužyćjon pa‑biełarusku, a kazani havoryć dzivosnaj trasiankaj polskaj, biełaruskaj i rasiejskaj. Budaŭnictva kaściołu dajecca ŭ znaki i novamu probašču, uvieś volny čas davodzicca addavać, pracujučy rydloŭkaj dy siakieraj.
H.Matusievič kaža, što ksiondz sprabuje vybić ź jaho «pahanskaje durnoćcie», ale słaba vychodzić. Dla kaściołu Hienadź zrabiŭ niekalki raśpiaćciaŭ, vyjavu Panny Maryi, šmat čaho jašče. Usio heta jon robić na dobraachvotnaj asnovie, kaścioł nia maje hrošaj, kab niešta zapłacić. Adnak mastak radujecca i takoj pracy.
Dapamahajuć irlandcy
Nia tak daŭno paru skulpturaŭ u Matusieviča zamovili irlandcy. Jany ŭ Červieni častyja hości, bo apiakujucca miascovym domam‑internatam. Letaś, kab adkryć internat, pryjaždžaŭ asabista Łukašenka. U internacie samyja vysokija ŭ Červieni zarobki, uładkavacca tudy na pracu možna tolki pa vialikim błacie.
Irlandcy ž pryjaždžajuć siudy pa niekalki razoŭ na hod, pryvoziać humanitarnuju dapamohu. Niaredka ŭsynaŭlajuć hadavancaŭ internatu. Užo lehiendaj siarod červieńcaŭ chodzić historyja pra dziaŭčynku Leru, jakuju zabrała da siabie irlandzkaja siamja. I jak jana tam zmahła akryjać. U internacie ž na Lery daŭno pastavili kryž.
Paśla historyi ź Vikaj Maroz irlandcam pracavać ź biełaruskimi sirotami stanovicca ŭsio ciažej, adnak jany nie apuskajuć ruki. Praciahvajuć dapamahać, čym tolki mohuć.
Pahonia na centralnaj płoščy
Červień, napeŭna, adzinaje biełaruskaje miesta, dzie na centralnaj płoščy jość šylda z vyjavaj Pahoni. Dakładniej, šylda, ustalavanaja ŭ honar maci Maksima Bahdanoviča Maryi Miakoty, jakaja tut naradziłasia. Adnak na zadnim planie šyldy nadzvyčaj dobra bačnaja vyjava Pahoni. Miascovaje čynavienstva doŭhi čas nie davała dazvołu vyviesić šyldu, ale ŭmiašaŭsia hałoŭny architektar Mienskaj vobłaści, jaki ŭziaŭ usiu adkaznaść na siabie. Šyldu ŭračysta ŭstalavali ŭ lipieni 1998‑ha.
Skulptury H.Matusieviča stajać i va ŭročyščy Cahielnia, dzie 26 červienia 1941 h. rasstralali viaźniaŭ Červieńskaj turmy. U pamiać ab ich demakratyčnyja aktyvisty štohod ładziać «Ihumienski šlach». Nia tolki ź Biełarusi, ale i ź Litvy, z Polščy pryjaždžajuć cełyja aŭtobusy ludziej.
Aproč skulptury, Matusievič zajmajecca žyvapisam. Apošnimi hadami nidzie nie vystaŭlaŭsia. Spadziavańni iznoŭ ža na irlandcaŭ, jakija časam mohuć nabyć niejkuju karcinu.
Siońnia Hienadź Matusievič dumaje pra toje, jak pravieści ŭ chatu telefon, kab byŭ internet, a taksama pra nabyćcio mašyny. Žyćcio idzie svaim chodam. Jahony prykład jaskrava dakazvaje, što navat adzin čałaviek u stanie biełarusizavać ceły horad.
