 |
U telezvarocie da hruzinskaha narodu ŭ čaćvier — dzień paśla razhonu apazycyjnych demanstracyj u Tblisi — Micheił Saakašvili skazaŭ, što daterminovyja vybary majuć stać hałasavańniem nakont davieru da jaho.
Apazycyja nastojvała na praviadzieńni parlamenckich vybaraŭ, jakija mielisia prajści ŭvosień 2008 h., uviesnu. Saakašvili paabiacaŭ razam z prezydenckimi vybarami pravieści plebiscyt ab hetym.
Micheił Saakašvili taksama paabiacaŭ u najbližejšy čas skasavać nadzvyčajnaje stanovišča, kab usie palityčnyja partyi mahli ŭ roŭnych umovach rychtavacca da vybaraŭ.
Apazycyja vitała takoje vyrašeńnie kanfliktu. Lider apazycyjnaj Respublikanskaj partyi Hruzii Davyd Usupašvili ŭžo zajaviŭ, što «prezydent u ciažki momant zrabiŭ pravilny i mužny ŭčynak, sapraŭdy ŭčynak prezydenta krainy, a nie palityka ci pradstaŭnika partyi».
Apazycyja adrazu raspačała kansultacyi z metaj vyznačyć adzinaha kandydata. Heta, adznačajuć naziralniki, moža być prablematyčnym, bo nivodzin z apazycyjnych palitykaŭ nia moža kankuravać u papularnaści z Saakašvili.
* * *
Sytuacyja ŭ Hruzii stabilizavałasia paśla ŭviadzieńnia nadzvyčajnaha stanovišča ŭ sieradu.
Prezydent Saakašvili pajšoŭ na heta na šosty dzień apazycyjnych demanstracyjaŭ. Jany pačalisia ŭ piatnicu z 50-tysiačnaha mitynhu ŭ centry stalicy, jaki zablakavaŭ centralny praspekt i padychody da parlamentu. Jahonyja ŭdzielniki patrabavali daterminovych parlamenckich vybaraŭ i adstaŭki Saakašvili.
Prezydenta vinavaciać u aŭtarytarnych zamaškach, likvidacyi kankurentaŭ i paharšeńni adnosinaŭ z Rasiejaj. Suprać jaho abjadnalisia roznyja palityčnyja siły — ad prazachodnich, na čale z byłym ministram zamiežnych spravaŭ Sałame Zurabieišvili, da finansavych z Rasiei (lejbarysty), z udziełam nacyjanalistaŭ na čale z synam pieršaha prezydenta Hruzii Kanstancinam Hamsachurdzija. Ich adkryta finansavaŭ samy bahaty čałaviek Hruzii — multymiljaner Badry Patarkacyšvili, a žyvuju tranślacyju z praspekta Rustavieli viali niekalki hruzinskich kanałaŭ.
Pratesty praciahvalisia i ŭ nastupnyja dni, ale ličba demanstrantaŭ mienšała. Urešcie ŭ sieradu, kali ličba pratestoŭcaŭ skaraciłasia da troch tysiač, Saakašvili ŭvioŭ u stalicu vojski. Dla razhonu ludziej byli ŭžytyja ślezaciečny haz i humovyja kuli.
Postfaktum było abvieščanaje nadzvyčajnaje stanovišča. Niedziaržaŭnym kanałam było zabaroniena pieradavać infarmacyjnyja vypuski, spyniłasia praca tbiliskaha metro, byli pierakrytyja ŭsie vychady na praspekt Rustavieli. Micheił Saakašvili patłumačyŭ nieabchodnaść takoha kroku ŭmiašańniem rasiejskich specsłužbaŭ, što, nibyta, stajali za padziejami i rychtavali kryvavuju raźviazku. Hruzija adklikała svajho pasła ŭ Maskvie dla kansultacyj i vysłała troch rasiejskich dyplamataŭ. Dziaržaŭnaje TV pieradało zapis ichnych razmovaŭ ź liderami apazycyi.
Niekalki lideraŭ apazycyi zastajucca zatrymanymi — Hamsachurdzija, naprykład, abvinavačvajuć u kantaktach z rasiejskimi specsłužbami.
Śpikier hruzinskaha parlamentu Nino Burdžanadze zaklikała baki da dyjalohu i praviała ŭnačy kansultacyi ź liderami palityčnych partyj. Jaje namieśnik Micheił Mačaveryjani zajaviŭ, što nadzvyčajnaje stanovišča moža być admienienaje ŭžo praz dva dni.
U čaćvier u hruzinskaj stalicy było spakojna, pieradajuć infarmacyjnyja ahienctva.
Hruzinskaja palityčnaja kultura vyznačajecca vybuchovym temperamentam nacyi. I za Hamsachurdzija, i za Ševardnadze, jaki jaho skinuŭ, i za Saakašvili, što vymusiŭ adstaŭku svajho palityčnaha nastaŭnika, z roźnicaj pary hadoŭ hałasavali 92—98 % vybarcaŭ. Siońnia ŭpieršyniu kraina istotna padzialiłasia ŭ palityčnych prychilnaściach, što aznačaje sapraŭdny test na jakaść demakratyčnych praceduraŭ.
Hieneralny sakratar NATO ŭžo asudziŭ uviadzieńnie nadzvyčajnaha stanovišča i spynieńnie tranślacyi telekanałaŭ.
Micheił Saakašvili ad pačatku prajaŭlaŭ schilnaści da papulizmu i kiravaŭ krainaj ćviordaj rukoj. Tym nia mienš, pry im u Hruzii ŭmacavalisia apazycyjnyja palityčnyja partyi, niezaležnyja ŚMI i hramadzianskaja supolnaść. Maskva nia raz demanstravała niezadavolenaść praamerykanskaj palitykaj Hruzii i imknułasia pieraškodzić ustupleńniu krainy ŭ NATO i Eŭrasajuz. Rasieja praciahvaje finansavać i ŭzbrojvać Abchaziju i Paŭdniovuju Asietyju — dźvie byłyja aŭtanomii, što imknucca adździalicca ad Hruzii.
