 Adam Hurynovič |
U sučasnych encykłapiedyčnych daviednikach niama zhadak pra miesca pachavańnia Adama Hurynoviča. Paśla karpatlivaj pracy ŭ archivach Minska, Vilni, Hrodna i Maładziečna daśledčyk ź Vilejki Anatol Rohač dakładna ŭstanaviŭ — Adam Hilary Hurynovič pachavany na Krystynopalskich mohiłkach (ciapier mohiłki susiedniaj vioski Zolki).
Na adkryćcio pomnika pryjšli miascovyja žychary z susiednich Roličaŭ, Zolek, Łycavičaŭ, pryjechali hości ź Vilejki, Maładziečna, Minska.
— Na žal, čamuści nie atrymałasia pryjechać siudy zaprošanym haściam ź Miadzielščyny, — skazaŭ krychu paźniej Anatol Rohač. — U susiednim rajonie taksama šanujuć pamiać pra Hurynoviča. Słabadskaja škoła, jakaja znachodzicca pablizu miesca naradžeńnia Adama Hurynoviča, nosić imia paeta.
Pamiatny znak adkryli aŭtar jaho prajekta architektar Anatol Kapciuh i Anatol Rohač. Paśla ŭdzielniki ŭračystaści ŭšanavali pamiać paeta na mohiłkach, dzie, jak śviedčać dakumienty, pachavany Adam Hurynovič. Ad familnych mahił tut, na žal, zastalisia tolki reštki kaplicy z kamieniem, dzie vybita imia babuli paeta pa matčynaj linii Izabeły Siniaŭskaj, jakaja pamierła ŭ 1876 hodzie.
Kaplica paciarpieła ŭ čas pieršaj suśvietnaj vajny. Mienavita tut prachodziła linija frontu, i cahlanuju nadbudovu ź jaje, chutčej za ŭsio, niemcy razabrali na fortyfikacyjnyja zbudavańni.
Anatol Kapciuh raspracavaŭ prajekt adnaŭleńnia kaplicy, pra jaki raskazaŭ prysutnym. Anałahičnyja kaplički zachavalisia, naprykład, u vioscy Iža na starych unijackich, a paźniej — pravasłaŭnych mohiłkach.
— Dla adnaŭleńnia, — kaža Anatol Kapciuh, — patrabujecca ŭsiaho tolki 620 silikatnych cahlin, krychu cemientnaha rastvoru i tynku. Spadziajusia, što ŭ hetaj spravie dapamoža miascovaja haspadarka SVK «Čurlony», jakoj kiruje Piotr Mirhałoŭski.
Uračystaści pradoŭžylisia ŭ domie kultury ŭ Łycavičach — na centralnaj siadzibie SVK «Čurlony». Staršynia rajonnaha Savieta Jaŭhien Ihnatovič skazaŭ pry adkryćci, što za apošnija hady, a asabliva za apošni, na Vilejščynie šmat zroblena, kab zachavać pamiać ab słavutych ziemlakach. Heta adkryćcio miemaryjalnych znakaŭ u Zabłoščynie, Dzieviatniach, Karekaŭcach, Kasucie, Vilejcy.
— Vilejščynie paščaściła, — adznačyŭ Jaŭhien Ihnatovič, — što tut pracuje taki apantany historyjaj deputat, jak Anatol Rohač.
Anatol Rohač, jaki naradziŭsia niedaloka ad Zolek, u vioscy Karaleŭcy Ižanskaha sielsavieta, znachodzić sa svaimi paplečnikami i adnadumcami novyja imiony ŭ historyi Vilejščyny, adkryvaje novyja i ŭdakładniaje raniej viadomyja daty z historyi našaha rehijonu. Na hety raz, paśla raboty nad temaj Hurynoviča, u Anatola Rohača źjaviłasia bijahrafičnaja kniha, jakaja tak i nazyvajecca — «Adam Hurynovič». Sihnalny jaje ekzemplar daśledčyk padaravaŭ «Rehijanalnaj haziecie» padčas uračystaściaŭ.
Upieršyniu ŭ biełaruskaj daśledčyckaj litaratury Anatol Rohač zrabiŭ sprobu skłaści radavod Adama Hurynoviča, jaki ŭtrymlivaje 6 kalenaŭ. Adam pamior rana, paśla taho, jak zachvareŭ na «čornuju vospu», jakoj zaraziŭsia ŭ Pietrapaŭłaŭskaj krepaści ŭ Cankt‑Pieciarburhu, kudy byŭ źniavoleny za svaju revalucyjnuju dziejnaść. Pa sabie dziaciej nie pakinuŭ. U svajoj pracy Anatol Rohač pakazvaje, što Hurynovič byŭ nie tolki paetam, źbiraŭ falkłor, ale zajmaŭsia haspadarčymi spravami, padavaŭ nadziei jak inžynier. Jon sustrakaŭsia z Franciškam Bahuševičam, jakomu pryśviaciŭ vierš «Dziakuj tabie, bracie, Buračok Macieju», znachodziŭsia ŭ listavańni z daśledčykam falkłoru Janam Karłovičam.
Na zakančeńnie dnia miascovyja samadziejnyja artysty dali kancert. Adnym z numaroŭ jaho było vystupleńnie śpiavačak falkłoru Hanny Rohač i Jaŭhienii Łukšy. Jany śpieli ŭ tym liku i pieśniu, jakuju niekali Adam Hurynovič zapisaŭ ad miascovych žycharoŭ tut, u Zolkach: «Čarnamorac moram jeździć». Zahadčyca miascovaj biblijateki Zoja Karyba skazała karespandentu:
— Pieśnia, zapisanaja Hurynovičam, amal bieź źmianieńniaŭ dajšła da našaha času. Moža, jakich paru słoŭ pamianiałasia.
— U budučym my płanujem zrabić ceły kancert na pieśniach, zapisanych Hurynovičam, i jakija dažyli dziakujučy miascovym žycharam u ichnich śpievach,— padzialiłasia z našym vydańniem Valancina Navasiołak, staršynia Ižanskaha sielsavieta i samaja aktyŭnaja ŭdzielnica samadziejnaści i adna z arhanizataraŭ mierapryjemstvaŭ u Zolkach i Łycavičach.
