Vialikaja Małočnaja vajna skončyłasia pieramohaj Biełarusi. Ci nie vyrašalnym arhumientam stała jaje hatovaść uvieści elemienty mytnaha dy pahraničnaha kantrolu na ŭschodniaj miažy. Impet biełaruskich mytnikaŭ dobra viadomy. I, budźcie spakojnyja, u ich znojdziecca svoj techrehłamient, pierad jakim parahrafy doktara Aniščanki zdaducca dziciačym lepietam.
Va ŭsiakim razie, jak tolki ŭźnikła pahroza, što z rasijskimi furami stanuć raźbiracca pa poŭnaj prahramie na tutejšych vialikich darohach, Maskva chucieńka źniała biaźlitasny dyjahnaz hałoŭnaha sanitarnaha doktara Aniščanki. Papiery ŭ adpaviednaści z novym techničnym rehłamientam usio adno daviadziecca aformić, ale heta ŭžo nie katastrofa. Bo płyni praduktu, što jašče ŭčora klejmavaŭsia tamtejšymi zmaharami za sanitaryju ledź nie jak atruta, znoŭ paciakli ŭ handlovuju sietku ŭschodniaj susiedki.
Ciapier užo ŭsim vidavočna, što hety kanflikt (daloka nie apošni ŭ letapisie dačynieńniaŭ zaklatych chaŭruśnikaŭ, jakim u ahladnaj pierśpiektyvie adzin ad adnaho nie adkaraskacca) byŭ vyklučna palityčny. I navat u značnaj stupieni — hieapalityčny.
Tak, rasijcy hetym razam chacieli ŭziać małakazavody. Ale siońnia — małakazavody, zaŭtra — «Biełtranshaz» z usimi vantrobami, paślazaŭtra — naftachim… Što zastaniecca? U rešcie rešt pakinuć «siniavokaj siastry» chiba što prasavieckija hierb dy ściah. Pieratvorać u paŭkałoniju, daminijon. Pryčym i administracyju stanuć pryznačać de-fakta z Kramla.
Užo chto-chto, a Łukašenka, ź jahonym fantastyčnym niucham na niebiaśpieku dla ŭłady, hetuju pierśpiektyvu — całkam biazradasnuju jak dla jaho asabista, tak i dla krainy — daŭno raskusiŭ.
Pryčym, uličycie, jon viedaje pra mietady «bratniaj intehracyi» značna bolej za prostych śmiarotnych. Pamiatajecie: «Nas chočuć ŭziać holeńkimi i hołymi rukami, biaspłatna…»; «Hulnia raspačata nie na žart, majcie na ŭvazie. Vystaim — budzie dziaržava. Nie vystaim — złamajuć i biaspłatna ŭ kišeń pakładuć…».
I treba dumać, tyja zakulisnyja rečy (ultymatymy nakont pryznańnia Abchazii dy Paŭdniovaj Asiecii, prodažu małočnaj haliny), jakija biełaruski aficyjny kiraŭnik vynies na publiku, kab abiazzbroić macniejšaha praciŭnika, — tolki kaliva šekśpiraŭskich žarściaŭ maštabu «być ci nie być», što bušujuć za falšyvaj šyrmaj «sajuznaj dziaržavy».
I ŭžo budźcie ŭpeŭnieny, Łukašenka nie zabudzie złaviesnuju frazu kramloŭskaha ananima pra toje, što, musić, niekamu nadakučyła być prezidentam Biełarusi. Kali raniej u jaho i byli sumnievy, ci varta ŭłazić u ščylniejšyja stasunki ź Jeŭrasajuzam, to zaraz zachodni trend (pry ŭsim niežadańni ładzić palityčnyja reformy) biezumoŭna ŭmacujecca.
Asobna adznačym usplosk nacyjanalnaj samaśviadomaści biełarusaŭ. Ciaham małočnaj vajny mahutnaja sistema paduładnych Łukašenku ŚMI pracavała de-fakta na kłasičnym łozunhavym palivie Biełaruskaha narodnaha frontu. Byŭ zadziejničany prapahandyscki resurs, jaki i nie śniŭsia apazicyjnym nacyjanalistam.
Pra impierskaje vierałomstva Kramla ciapier da drabnic infarmavany navat apalityčnyja babki ŭ samych hłuchich vioskach. Biełarusam zroblena tatalnaja antymaskoŭskaja pryščepka.
Karaciej, sproba Maskvy nastrašyć vožyka svajoj vialikaj vahavaj katehoryjaj skončyłasia prahnazavana. Tak, Biełaruś nadta zaležnaja ad rasijskich resursaŭ dy rynku. Ale ž zadziracca z tranzitnaj dziaržavaj — sabie daražej. Ukraina mahła b užo i navučyć. Darečy, toje, što zaraz «Hazprom» sprabuje tačyć novuju vajnu, patrabujučy dapłaty za haz (nasupierak travieńskamu abiacańniu Pucina brać pa łahodnym siaredniehadavym taryfie) taksama, miakka kažučy, niedalnabačna.
I reč nie tolki ŭ trubie. Dla Rasii vielmi ŭraźlivymi punktami jość, naprykład, jaje vajskovyja abjekty na biełaruskaj terytoryi. Havorka idzie pra RŁS «Vołha» pad Hancavičami (adsočvaje puski balistyčnych rakiet pa duzie ad Skandynavii da Afryki) dy 43-i vuzieł suviazi VMF pad Vilejkaj (bieź jaje rasijskija atamnyja submaryny aślepnuć i ahłuchnuć).
Ujavicie sabie, što, umoŭna kažučy, miascovyja elektryki skažuć: u vas nie toj techrehłamient, tušy śviatło!
Biełaruski aficyjny kiraŭnik užo i tak daŭ pad dych bajkotam samitu ADKB. Jak by ni chrabryłasia Maskva, što rašeńni ŭsio adno lehitymnyja, bieź biełaruskaha chaŭruśnika prajekt hetaha «antyNATO» pačynaje vyhladać zusim užo karykaturnym.
Kaniečnie, hulnia na abvastreńnie zaŭždy pavyšaje i ŭłasnuju ryzyku. Ale choć ananim u Kramli i pałochaje, de-fakta ŭ Rasii niama dziejsnych ryčahoŭ, kab, kažučy palitkarektna, ažyćciavić zamiaščeńnie ŭłady ŭ Biełarusi.
Va ŭsiakim razie, kiravanaha pracesu nie atrymajecca. Abvalić ža ekanomiku i vyklikać zabureńni — heta značyć raspalić vohnišča na ŭłasnym parozie. U Maskvie zusim nie biespadstaŭna bajacca, što novaja biełaruskaja ŭłada ŭžo biez varyjantaŭ pasiače miortvyja sajuznyja damovy dy voźmie kurs na intehracyju ŭ Jeŭropu.
Zrešty, užo ŭ hetym kanflikcie za śpinoj Minska niabačna paŭstaŭ Zachad. I miljard dołaraŭ, abiacany vusnami misii MVF, jak tolki Maskva zatrymała tranšu na paŭmiljarda, akazaŭsia adnym z najefiektniejšych chadoŭ u ciapierašnim hieapalityčnym supiernictvie za Biełaruś.
Jak zaznačaje dyrektar Biełaruskaha instytuta stratehičnych daśledavańniaŭ Vital Silicki, u krainy zastajecca litaralna try-čatyry hady na strukturnuju pierabudovu ekanomiki, kab najmieniej zaležać ad Rasii. Bo kali taja narešcie prakładzie truby ŭ abychod siniavokaj respubliki, to dyktat stanie biaźlitasny.
Ź inšaha boku, pry ciapierašniaj uładzie paŭnavartaja intehracyja ŭ ES niemahčymaja. Dy i luby nastupny ŭrad budzie vymušany ličycca z rasijskim čyńnikam. Analityk biełaruskaj słužby «Radyjo Svaboda» Jan Maksimiuk ličyć imaviernym varyjant «finlandyzacyi» krainy.
«Realna hlanuŭšy na spravu, — piša jon, — Biełarusi siońnia niemahčyma ŭciačy ni ŭ NATO, ni ŭ Jeŭrasajuz, a mahčyma — schavacca u “šeraj zonie ”, “finlandyzavacca” i žyć, nie zaminajučy “ni našym, ni vašym”, jak žyli finy bolš za 40 hadoŭ paśla II suśvietnaj vajny.
I čakać svajho nastupnaha histaryčnaha šancu. Mahčyma, takoha, kali razvalicca sama Rasija...».
